190156

YEMEĞİN İDEOLOJİSİ YA DA İDEOLOJİNİN YEMEĞİ: KİMLİK BAĞLAMINDA YEMEK KÜLTÜRÜ

Yemeğin ideolojisi ile son yıllarda giderek kendine genişleyen bir kültür çevresi oluşturan yemek kültürünü anlatmak istiyoruz. İdeolojinin yemeği kavramıyla ise; değer, tutum ve davranışlarımızı şekillendiren dünya görüşümüzün biçimlendirdiği yemek kültürünü ifade etmekteyiz. Bunlardan birincisi; tüketim toplumunu, diğeri ise bu yazının ana konusu olan kültürel yeniden üretim alanını işaret etmektedir. İdeoloji ile kimlik arasında karmaşık ama nihai olarak birbirini olumlayan bir ilişki olduğu söylenebilir. Aidiyet, meşruluk gibi referanslara dayanan bu ilişki önemli ölçüde tarihsel ve mekânsal olarak hep yeniden inşa edilir. Bu inşa süreçlerinde, beslenme ve yemek kültürünün göstergesel anlamlarına da yaygın biçimde müracaat edilmektedir. Bu çerçevede söz konusu çalışmada; dinsel inançlar, ulus, sınıf, milliyetçilik, etnisite gibi kimlik kategorilerinin yemek kültürünü şekillendirmesi ele alınmaktadır. Sonuç olarak, beslenme pratiklerinin içerdiği bütün geleneksel ve modern formların açık ya da örtük anlamları vardır. Bu anlamların oluşmasında, o topluluğun ideolojik tutumunun belirleyici bir rolü vardır. Dinsel, etnik, cinsel, ulusal her türden kimliğin bütün yaşama stratejileri aynı zamanda politik bir karakter taşır. Yemek kültürleri de bu mücadele alanlarına göre pozisyon almakta ve dahası bu mücadelenin araçları haline gelebilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

İdeoloji, Kimlik, Yemek Kültürü

THE IDEOLOGY OF FOOD OR THE FOOD OF IDEOLOGY: FOOD CULTURE IN TERMS OF IDENTITY

This study focuses on the ideology of food and food culture which has formed an expanding cultural environment in recent years. The food of ideology refers to the food culture which is shaped by values, attitudes and points of view determining our behaviors. The former points to the consumption society, while the latter refers to the field of cultural reproduction which is the main topic of this paper. It can be said that there is a complex but reciprocally affirmative relationship between the ideology and the identity. This relationship which relies on references like belonging and legitimacy is always rebuilt considerably historically and spatially. In these rebuilding processes, semiological meanings of eating and food cultures are employed widely. In this framework, this paper deals with how identity categories such as religious beliefs, nationality, class, nationalism and ethnicity shape food culture. Consequently, all traditional and modern forms of eating practices have explicit or implicit meanings. The ideological attitude of a society has a determining role in forming of these meanings. Survival strategies of religious, ethnic, sexual, national and all kinds of identities have a political character, too. Food cultures also locate themselves according to these fields of struggle, and moreover they can be the means of struggle themselves.

Keywords:

Ideology, Identity, Food Culture,

PDF

___

Barthes, R.(2003), Çağdaş Söylemler, Metis Yayıncılık, İstanbul

Bayart, J.-F.(1999), Kimlik Yanılsaması, Metis Yayıncılık, İstanbul

Belge, M.(2001), Tarih Boyunca Yemek Kültürü, İletişim Yayınları, İstanbul

Bober, P.P.(2003), Sanat, Kültür ve Mutfak, Kitap Yayınevi, İstanbul

Boudan, C. (2006), Mutfak Savaşları, Ayrıntı Yayınları, İstanbul

Zubaida S.-Tapper R. (Ed) (2000), Ortadoğu Mutfak Kültürleri, Tarih Vakfı Yurt Yayın- ları, İstanbul

Eagleton, T. (1996), İdeoloji, Ayrıntı Yayınları, İstanbul

Eroğlu, A.Hikmet, Ekmek –Şarap Ayini (Eyharistiya) Konusunda Katolikler ve Protes- tanlar Arasındaki anlayış farklılıkları. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/779/9980. pdf

Hobsbawm, Erik J.-Ranger T., Çev. Mehmet Murat Şahin, Geleneğin İcadı, Agora Kitaplığı, 2006, İstanbul

Morris, B.(2004), Din Üzerine Antropolojik İncelemeler, İmge Kitabevi Yayınları, An- kara

Orkun, N.D.(2009), Küreselleşmenin Değiştirdiği Yemek Kültürü: İstanbul Beyoğ- lu:2002-2009, Doktora Tezi, Marmara üniversitesi

Schivelbusch. W (2000), Keyif Verici Maddelerin Tarihi, Dost Yayınları, Ankara

http://www.radikal.com.tr/yorum/italyada_etnik_yiyecek_fobisi_turkleri_vuru- yor-964601

http://www.radikal.com.tr/hayat/pavlova_savasini_yeni_zelanda_kazandi-1031314

http://www.aksam.com.tr/ekler/pazar/endiseli-modern-maklubeyle-tanisti--7867h/ha- ber-7867

http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/12010872_p.asp

http://www.medyafaresi.com/yazi/284/onder-aytac-ahmet-hakan-maklube-davetini-ne- den-yapti.htm

YEMEĞİN İDEOLOJİSİ YA DA İDEOLOJİNİN YEMEĞİ: KİMLİK BAĞLAMIN- DA YEMEK KÜLTÜRÜ