Taşranın Facebook İle İmtihanı: Bir Akdeniz Köyünde Etnografik Keşif Çalışması

Son yıllarda giderek yaygınlaşan sosyal paylaşım ağları, taşrada/köyde de gündelik yaşamın ve sosyalleşmenin önemli bir parçası haline gelmiştir. Facebook ise tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de diğer sosyal paylaşım ağları arasında en fazla kullanıcı sayısına sahip sosyal ağdır. Bu yönüyle Facebook’un özellikle taşrada da nasıl kullanıldığı önemli bir konu haline gelmiştir.Bu çalışmada, kentli kullanıcılardan farklı olarak genellikle dar sosyallikler ve cemaat ilişkileri sürdüren taşralı/köylülerin Facebook hesabını nasıl, ne amaçla ve hangi tür sosyallikler kurmak için kullandıkları üzerine odaklanılmıştır. Çalışma için Antalya’nın Elmalı ilçesinin Tekke Köyü’nden toplam dokuz kişiyle derinlemesine görüşme yapılmıştır. Görüşme için yarı yapılandırılmış sorular hazırlanmış ve etnografik yöntem kullanılmıştır. Sorularda özellikle “Facebook’ta ne tür içerikler paylaşılıyor, hangi tür içerikler beğeniliyor, kimler arkadaş olarak kabul ediliyor, Facebook’ta paylaşılan içerikler gündelik sohbetlerin konusu oluyor mu, farklı kişi ve gruplarla Facebook üzerinden kurulan ilişkileri ne tür ayrışma konuları krize sokuyor, Facebook, eğlencelik unsurlar dışında gündelik hayatın sorunlarını çözme odaklı deneyim paylaşımı için kullanılıyor mu?” gibi konulara odaklanılmıştır. Sonuç olarak, Facebook’un taşrada “gündelik hayatın bir kayıt defteri”, “birbirine benzeyenlerin zaman öldüreceği” ve “hoşça vakit geçirilecek” bir mecra olarak algılandığı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yeni medya, Facebook, taşra, köy, cemaat, sosyalleşme

The Test of the Country with Facebook: An Ethnographic Study in A Medıterranean Village

Becoming widespread in recent years, social media networks have already become a crucial aspect of everyday life and socialization in rural settings. Among other networks Facebook has the biggest number of users. This is why the use of Facebook in rural areas is an important issue. Rather than examining urban users, this study focuses on how and why villagers/ country people, who have narrower social networks and are based more on community relationships, use their facebook account. It also explores what kind of sociabilities they want to build through facebook use. Nine in-depth interviews were conducted for the study. Semi-structured question forms were used during the interviews and also audience ethnography was used as a method. Main questions were: Which contents are shared? Which contents are liked most? Who are accepted as friends? Do contents shared in Facebook become subjects of daily conversations? Do Facebook relations with different individuals and groups cause any real divides or problems? Besides entertainment, is Facebook used for exchange of experience for solving daily problems? The study shows that in the village Facebook is used as “a blog of everyday life”, “an idle away time tool for alikes”, and “a medium for having some nice time”.

Keywords:

New media, Facebook, the country, village, community, socialization,

PDF

___

Akbal Süalp, Z. T. (2010). Taşrada saklı zaman-geri dönülemeyen. içinde Z. T. Akbal Süalp ve A. Güneş (Der.), Taşrada var bir zaman. (ss. 87-116). İstanbul: Çitlembik Yayınları.
Argın, Ş. (2006). Taşraya içeriden bakmak mümkün müdür?. içinde T. Bora (Der.), Taşraya bakmak (s. 271-296). İstanbul: İletişim Yayınları.
Bakardjieva, M. (2003). Virtual togetherness: an everyday life-perspective. Media, Culture & Society. doi: 10.1177/0163443703025003001.
Barriball, K. L., While, A. (1994). Collecting data using a semi-structured interview: a discussion paper. Journal of Advenced Noursing. 19, ss.328-335.
Başaran, F. (2010). İletişim, teknolojiler ve toplumsal gelişme. Ankara: Ütopya Yayınevi.
Beaulieu, A. (2004). Mediating etnography: objectivity and the making of etnographies of the internet. Social Epistemology, 18(2-3). ss.139-163. doi: 10.1080/0269172042000249264.
Binark, M. (2010). Nefret söyleminin yeni medya ortamında dolaşıma girmesi ve türetilmesi. içinde T. Çomu (Yay. Haz.), Yeni Medyada Nefret Söylemi (ss. 11-55). İstanbul: Kalkedon.
Binark, M. (Der.). (2014). Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Binark, M. ve Bayraktutan-Sütcü, G. (2007). Teknogünlüklerdeki Çok(lu) Sessiz Yaşamlar: Yeni Medyanın Sessiz Enstrümanları –Yeni Orta Sınıf Gençlik, M.Binark (Der.), Yeni Medya Çalışmaları (ss.147-175). Ankara: Dipnot Yayınları.
Bora, T. (2006). Taşralaşan ve taşrasını kaybeden Türkiye. içinde T. Bora (Der.), Taşraya Bakmak (ss. 37-66). İstanbul: İletişim Yayınları.
Burgess, J. (2014). Creative citizenship and social media. Creative Citizens: The Conference. London: The Royal College of Art. September.
Büker-Alyanak, Z. (2014). Etnografi ve çevrimiçi etnografi. içinde M. Binark (Der.), Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri. (ss. 117-163). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Çelik, B. (2010). Teknolojinin taşrası, taşranın teknolojisi: Osmanlı’dan Türkiye’ye teknolojik deneyimler ve gerilimler. içinde Z. T. Akbal Süalp ve A. Güneş (Der.), Taşrada var bir zaman. (ss. 189-210). İstanbul: Çitlembik Yayınları.
Dahlgren, P. (2013). The political web media, participation and alternative democracy. USA and UK: Palgrave Macmillan.
Durna, T. (2009). Kemalist modernleşme ve seçkincilik, Peyami Safa ve Falih Rıfkı Atay’da halkın inşası. Ankara: Dipnot Kitabevi.
Ergül, H. (2013). Sunuş. içinde H. Ergül (Der.), Sahanın sesleri, iletişim araştırmalarında etnografik yöntem. (ss. 1-13). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Ergül, H. (Der.) (2013). Sahanın sesleri, iletişim araştırmalarında etnografik yöntem. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Ergül, H., Gökalp, E., Cangöz, İ. (2012). “Medya ne ki… her şey yalan ” kent yoksullarının günlük yaşamında medya. İstanbul: İletişim Yayınları.
Garcia, A. C., Standlee, A. I., Beckhoff, J., Cui, Y. (2009). Etnographic approaches to the Internet and computer-mediated communication. Journal of Contemporary Etnography, 38(19). 52-84. doi: 10.1177/0891241607310839.
Gil de Zuniga, H., Jung, N., Valenzuela, S. (2012). Social media use for news and individual’ social capital, civil engagement and political participation. Journal of Computer- Mediated Communication. 17. 319-336. (doi: 10.1111/j.1083-6101.2012.01574.x).
Harvey, D. (2008). Umut mekanları. (Z. Gambetti, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Jones, J. P. (2013). Parody, performativity and play the reinvigoration of citizenship through political satire. içinde J. Hartley, J. Burgess and A. Bruns (Der.). A companion to new media dynamics. (ss. 396-406). UK: Blackwell Publishing.
Karabıyık Barbaros, F. (2006). Taşranın ve büyük kentin endam aynası: köy. içinde T. Bora (Der.), Taşraya Bakmak (ss. 245-257). İstanbul: İletişim Yayınları.
Karakaya Polat, R. (2012). Digital Exclusion in Turkey: A policy perspective. Government Information Quarterly. 29. 589-596. (doi: 10.1016/j.giq.2012.03.002).
Miller, D. ve Slater, D. (2001). The Internet: An Etnographic Approach. New York: Berg.
Niedzviecki, H. (2010). Dikizleme günlüğü. (G. Gündüç, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Özçetin, B., Arslan, U. T., Binark, M. (2012). Türkiye’de İnternet, kamusallık ve demokratik kanaat oluşumu. Folklor ve Edebiyat 18 (72), 51-74.
Toprak, A., Yıldırım, A., Aygül, E., Binark, M., Börekçi, S., Çomu, T. (2014). Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook: “görülüyorum öyleyse varım ”. İstanbul: Kalkedon.
TUİK Haber Bülteni. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16198 , (Erişim Tarihi: 04.02.2015).
Wilson, S. M. ve Peterson, L. C. (2002). The antropological of online communities. Annual Review of Antropology. 31, ss.449-467. (Erişim adresi: : http://www.jstor.org/ stable/4132888). (Erişim Tarihi: 12.12.2014). Görüşmeler
Hasan Önemli 21 Ağustos 2014 tarihli görüşme.
Devrim Yardımcı 22 Ağustos 2014 tarihli görüşme.
Azim Bayram 23 Ağustos 2014 tarihli görüşme.
Mesut Bahtiyar 23 Ağustos 2014 tarihli görüşme.
Sevgül Ardıç 04 Ekim 2014 tarihli görüşme.
Şevval Akmeşe 04 Ekim 2014 tarihli görüşme.
Zerrin Darıcı 05 Ekim 2014 tarihli görüşme.
Hakkı Birtek 06 Ekim 2014 tarihli görüşme.
Anıl Rahmi Çivici 07 Ekim 2014 tarihli görüşme.