RÜYA KARDEŞLİĞİ

Akrabalık geleneksel bir sosyal örgütlenme biçimi olarak dünya halklarının tümünde farklı formlar şeklinde bulunmaktadır. Akrabalığın kurulduğu bağlar üzerinden o toplumun geleneksel sosyal yapısı ve düzeni biçimlenir. Bu biçimi ile kendisine has bir ideoloji ve dahil etme – dışlama mekanizması kurarak, bireylerin hareket alanının sınırlarını belirleyen sosyal normları ve değerleri oluşturur. Bu sistem içerisinde gerek bireyler, gerekse toplumlar akrabalığı bir strateji olarak kullanarak belli amaçlara ulaşmaya çalışırlar. Bu, grubun egemenlik alanını genişletmekten, grubun kendini korumak için başvurduğu geniş bir strateji setini içerir. Bu set sadece geneolojik bağlar üzerinde kurulan formel akrabalık türleriyle değil, aynı zamanda sanal akrabalık formlarıyla da kurulur. Göçle birlikte gelişen insan hareketliliğinde akrabalık sistemine dayanan yapılar da beraber taşınmış olur ve göç eden toplum kolektif kimliğini devam ettirmek için akrabalık ideolojisini yeniden var eder. Toplumsal değişim ile birlikte akrabalık alanı, özellikle açık toplumlar içindeki akrabalık gruplarındaki bireyler için hareket alanını engelleyen bir yapı haline gelir. Bu çalışmada ele alınan konu, farklı zamanlarda Türkiye’nin farklı yerlerine göç etmiş veya ettirilmiş Kürt gruplar arasında tespit edilen bir sanal akrabalık biçimi üzerinedir. Genelde kadınların başvurduğu ve adına xwihûbiratiya xewnê (Rüya kardeşliği) denilen bu sanal akrabalık formu stratejik açıdan diğer sanal akrabalık formlarından, yani, grubun konumunu güçlendiren stratejik sanal akrabalık örneklerinden, ayrıdır. Burada tam tersi bir durum söz konusudur. Kişi, belli norm ve değerlerle biçimlendirilen sıkı ve dar akrabalık konseptinden çıkmak ve akraba dışındaki bireylerle sosyal bir ilişki kurmak için, akrabalık stratejisini kullanır.

Anahtar Kelimeler:

Kürtler, sanal akrabalık, akrabalık terminolojisi, aşiret, göç

Dream Fellowship

Affinity exists in every society all around the world in different forms as a traditional social organization system. Relationship by affinity determines the traditional social structure and the order of that society. With this form, it forms a specific ideology and inclusion- exclusion mechanism, and also it creates the social norms and values that determine the boundaries of people’s movement areas. In this system, both individuals and societies use affinity as a strategy and they try to reach some goals. This includes an extensive strategy that the group applies it for expanding its dominance area and for self- defense. This set is not formed only by formal affinities that depend on genealogical bonds, but also virtual affinities. In people mobility, which develops through migrations, the structures that depend on affinity system are brought away, and the migrating society forms the affinity ideology again in order to sustain its collective identity. With social change, the affinity becomes a structure that restricts the movement area of people especially that of people in affinity groups of open societies. The present study investigates the virtual affinity structure in Kurdish population that has been migrated or been forced to migrate to different parts of Turkey in different times. The virtual affinity structure which is called as xwihûbiratiya xewnê (dream fellowship), and which is applied by women in general, is strategically different from other virtual affinity structures that strengthen the group position. In dream fellowship the exact opposite situation exists. People use the affinity strategy to get rid of the tight and narrow affinity concept that is determined by certain norms and values, and to establish a social relationship with people other than their relatives.

Keywords:

Kurds, virtual affinity, affinity terminology, tribe, migration,

PDF

___

alBer, erdmute; Beer, Bettina; Pauli, Julia; schnegg, Michael (Hg.) (2010): Verwandtschaft heute: Positionen, ergebnisse und Forschungsperspektiven.. Berlin: reimer.
altUnteK, n. serpil: türkiye Üzerine yapılmış evlilik ve akrabalık araştırmalarının Bir Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi, edebiyat Fak. Der. C. 18, sayı: 22, ss. 17-8.
altUnteK, n. s. (2001): türkiye üzerine yapılan çalışmalar için; Hacettepe Üniversitesi edebiyat Fakültesi Dergisi Cilt: 18 / sayı: 2 ss. 17-28.
altUnteK, n. s. (1993): Van yöresinde akraba evliliği. Kültür Bakanlığı HageM yay. 190. gelenek-görenek ve inanışlar Dizisi: 14, ankara.
ayDın, suavi (2003): “akrabalık temelli gruplar”. antropoloji sözlüğü, Derl. Kudret emiroğlu-s.aydın. Bilim ve sanat yay, ss. 24-25.
ayDın, s. (2003): “aşiret”. antropoloji sözlüğü, Derl. Kudret emiroğlu-s.aydın. Bilim ve sanat yay, ss. 77-79.
ayDın, s. (2003): “Dallanan soy sistemi”. antropoloji sözlüğü, Derl. Kudret emiroğlu-s. aydın. Bilim ve sanat yay, ss. 205.
ayDın, s. (2003): “Kabile”. antropoloji sözlüğü, Derl. Kudret emiroğlu-s.aydın. Bilim ve sanat yay, ss.: 444-445.
BalaMan, ali rıza (1982): evlilik ve akrabalık türleri- sosyal antropolojik yaklaşımla. ileri Kitap yayın ve Dağıtım Koll. Şti. izmir.
BeCK, stefan (hrsg.) (2007): Verwandtschaft machen: reproduktionsmedizin und adoption in Deutschland und der türkei. Berliner Blätter. ethnographische und ethnologische Beiträge. Vol. 42. lıt yay., Münster.
Bennet, John W.&ıwao ıshio (1964): Paternalism in the Japanese economiy: anthropological studies of Oyabun-Kobu Pattern. Monumenta nippinica, Vol: 19, no:1/2. links.jstor.org/sici?sici=0021-9118
BeŞiKÇi, ismail (1992): Doğu anadolu’da göçebe Kürt aşiretleri. yurt Kitap yay.
BrUınessen, Martin van (2003): ağa, Şeyh, Devlet. iletişim yay.
DiVitÇiOĞlU, sencer (1987): Oğuz’dan selçuklu’ya- Boy, Kanat ve Devlet. imge yay.
D’OHssOn (1992): Harem-i Hümayun- Osmanlı saray ailesi. sosyo-Kültürel Değişme sürecinde türk ailesi içinde. C. 3, Başbakanlık aile araştırma Kurumu yay, ss. 935-965.
eıCKelMan, Dale F. (1989): the Middle east an anthropological approach. new york.
eVans-PrıtCHarD, edward evan (1984): the nuer : a description of the modes of livelihood and political institutions of a nilotic People. Oxford Universitesi, newyork.
Fictive Kinship http://findarticles.com/p/articles/mi
FOrtes, Meyer; evans-Pritchard, edward e (Hrsg.) (1987): African Political Systems. Oxford.
geertz, C. (2011): Dichte Beschreibung. Beiträge zum Verstehen kultureller systeme. Frankfurt a. M., suhrkamp.
gÜVenÇ, Bozkurt (1991): insan ve Kültür. remzi Kitabevi yay.
HeCKMann, lale yalçın (2002): Kürtlerde aşiret ve akrabalık ilişkileri. iletişim yay.
Helmig, thomas. Verwandtschaft. ın: schweizer, thomas, et al. (Hg.) Handbuch der ethnologie. Berlin: reimer s. 145-176
KUDat, ayşe (2004): Kirvelik-sanal akrabalığın Dünü ve Bugünü. Ütopya yay.
India Large Kinship Groups
http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-6044.html
JaKOBy, nina (2008): (Wahl-)Verwandtschaft - zur erklärung verwandtschaftlichen Handelns / nina Jakoby. Wiesbaden: Vs, Verlag für sozialwissenschaften. Doktora tezi.
linDner, rudi Paul (1982): “What Was a nomadic tribe?. Comperatives studies in society and History,24, pp. 689-711.
lÉVı-straUss, Claude (1993): Die elementaren strukturen der Verwandtschaft. Frankfurt am Main, suhrkamp.
MaDen, ahmet (1991): türkiye’de akrabalık ilişkileri ve türleri. türk aile ansiklopedisi içinde. C. 1, t.C. Başbakanlık aile araştırma Kurumu yayınları, ss. 96-108.
Mitterauer, Michael (2013): Historische Verwandschaftsforschung. Böhlau Basım, Viyana.
Özer, ahmet (1998): Modernleşme ve güneydoğu. imge yayınları, 1998.
sCHWeızer, thomas (1993): Perspektiven der analytischen ethnologie. ın: schweizer, thomas, et al. (Hg.) Handbuch der ethnologie. Berlin: reimer, s. 79-113.
stellreCHt, ırmtraud (1993): ınterpretative ethnologie: eine Orientierung. ın: schweizer, thomas, et al. (Hg.) Handbuch der ethnologie. Berlin: reimer, s. 29-78.
sUVari, Ç. Ceyhan (2004): yezidilik Örneğinde etnisite, Din ve Kimlik ilişkişi. anadolu’dan etnik Manzaralar-artakalanlar içinde. edt. Ç. Ceyhan suvari, e yay., ss. 39-139.
tezCan, Mahmut (1982): tasavvuri akrabalık ve Ülkemizdeki Uygulama. aile yazıları, t.C. Başbakanlık aile araştırma Kurumu yay., ss. 413-427.
WeBer, Max (2005): Wirtschaft und gesellschaft. Die Wirtschaft und die gesellschaftlichen Ordnungen und Mächte. nachlaß, teilband 4: Herrschaft, tübingen.