POSTMODERN SOSYAL TEORİDE BİLİM FELSEFESİNİN İZLEKLERİ -FOUCAULT VE DERRIDA ÖRNEĞİ

Postmodern sosyal teoride bilim felsefesinin rolü, diğer felsefe disiplinlerinin rolüne nazaran daha az tartışma alanı bulmaktadır. Bu noktada, mevcut çalışmanın amacı, bazı bilim felsefecilerinin temel teori ve argümanlarına ışık tutmak ve bunların postmodern sosyal teorideki izleklerini tartışmaktır. Bu doğrultuda; Popper’daki yanlışlamacılık öğretisi ve tarihsicilik eleştirisi, Kuhn’un paradigma kavramı ve paradigmaların işleyişine dair temel çıkarımlar ve Feyerabend’in metot anarşisti tavrı, metnin arka planını oluşturacaktır. Ardından, postmodern sosyal teoriye dair genel bir çerçeve çizilecek ve bu çerçevede bahsedilen bilim felsefecilerinin etkileri tartışılacaktır. Son bölümde ise birer postmodern sosyal teori örnekleri olarak Foucault ve Derrida’nın felsefi uğraşılarına yön veren yapısöküm, arkeoloji-soykütük diyalektiği, tarih yazımı gibi kavramlar metne dâhil edilecektir. Çalışma, bu kavramların bilim felsefesindeki karşılıklarına ışık tutularak sonlandırılacaktır. Bu yolla postmodern sosyal teoride bilim felsefesinin rolü spesifik örnekler üzerinden tartışılmış olacaktır

Anahtar Kelimeler:

Bilim Felsefesi, Yanlışlamacılık, Paradigmalar, Postmodernizm, Yapısöküm

THE THEME OF PHILOSOPHY OF SCIENCE IN POSTMODERN SOCIAL THEORY -FOUCAULT VE DERRIDA INSTANCE

The role of philosophy of science on the formation of postmodern social theory has not been discussed as much as the role of the some of the other philosophical diciplines. At this point, by considering the postmodern social theory, current text proposes to discuss the basic theories and arguments of some thinkers who could be named as the contemporary representatives of philosophy of science. For this purpose, Popper’s idea of falsification and criticism on historicism, Kuhn’s theory on paradigms and Feyerabend’s ‘anarchistic’ manner on methodological restrictions or classification on scientific occupation will construct the background of the study. After the first step, postmodern social theory and it’s basic arguments will be incorporated into the text. When doing this, thinkers mentioned above will always be remembered in terms of their philosophical and scientific position. On the following part, some of the basic notions discussed by Foucault and Derrida such as deconstruction, archeology and genealogy, histiography, etc. will be considered as the examples of postmodern social theory. Lastly, these notions will be compared to aforementioned arguments on philosophy of science. In doing so, similar points among philosophy of science and postmodern social theory will be given via specific examples.

Keywords:

Philosophy of Science, Falsification, Paradigms, Postmodernizm, Deconstruction,

PDF

___

Akay, Ali (2005), Postmodernizm, L&M Yayıncılık, İstanbul. Barnes, Barry (2007), Thomas Kuhn, Çağdaş Temel Kuramlar içinde, der: Quentin

Skinner, çev: Ahmet Demirhan, Vadi Yayınları, Ankara. Bozeman, Theodore Dwight (1977), Protestants in an Age of Science: The Baconian

Ideal and Ante-Bellum American Religious Thought, University of North Carolina

Press, Chapel Hill. Bozkurt, Nejat (1998), 20. Yüzyıl Düşünce Akımları, Sarmal Yayınevi, İstanbul. Callinios, Alex (2004), Toplum Kuramı, çev: Yasemin Tezgiden, İletişim Yayınları, İstanbul. Cevizci, Ahmet (2002), Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul. Chalmers, Alan (1990), Bilim Dedikleri, çev: Hüsamettin Arslan, Vadi Yayınları, Ankara. Dahnke, Michael (2011), The Scientific Revolution, in Phiolosophy of Science for Nursing

Practice: Concenpts and Application, edited by Michael Dahnke and Michael Dreker,

Springer Publishing, New York. Demir, Ömer (2007), Bilim Felsefesi, Vadi Yayınları, Ankara. Derrida, Jacques (2001), Writing and Difference, translated by: Alan Bass, Routledge, London. Derrida, Jacques (1999), Platon’un Eczanesi, Çev.: Zeynep Direk, Toplumbilim, sayı: 10/

Jacques Derrida Özel Sayısı. Diamond, Irene & Quinby, Lee (1988), Feminism and Foucault: Reflections on

Resistance, Northeastern University Press, Boston. Feyerabend, Paul (1999), Yönteme Karşı, çev: Ertuğrul Başer, Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Foucault, Michel (1994), The Order of Things: An Archeology of Human Sciences, A

Translation of Les mots et les choses, Vintage Books, New York. Foucault, Michel (2002), Toplumu Savunmak Gerekir, çev.: Şehsuvar Aktaş, Yapı Kredi

Yayınları, İstanbul. Göka, Erol, Topçuoğlu, Abdullah, & Aktay, Yasin (1999), Önce Söz Vardı, Vadi Yayınları, Ankara. Güzel, Cemal (1998), Sağduyu Filozofu: Popper, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara. Hall, Stuart (2001), Foucault: Power, Knowledge and Discourse in Discourse Theory and

Practice, eds: Margaret Wetherell, Stephanie Taylor and Simeon J. Yates, Sage, London. Hoy, David (2007), Jacques Derrida, Çağdaş Temel Kuramlar içinde, der: Quentin

Skinner, çev: Ahmet Demirhan, Vadi Yayınları, Ankara. Hutteger, Simon & Skyrims, Brian (2008), Emergence of Information Transfer by Inductive

Learning, Studia Logica: An International Journal for Symbolic Logic, 89 (2), 237- 256. Keat, Russel & Urry, John (2001), Bilim Olarak Sosyal Teori, çev: Nilgün Çelebi, İmge

Kitabevi, Ankara. Kendall, Gavin & Wickham, Gary (1999), Using Foucault’s Methods, Sage, London. Kuhn, Thomas S. (2003), Bilimsel Devrimlerin Yapısı, çev: Nilüfer Kuyaş, Alan Yayıncılık, İstanbul. Layder, Derek (2004), Sosyal Teoriye Giriş, çev: Ümit Tatlıcan, Küre Yayınları, İstanbul. Magee, Bryan (2004), Yeni Düşün Adamları, çev: Mete Tunçay, İstanbul Bilgi Üniversitesi

Yayınları, İstanbul. Magee, Bryan (1982), Karl Popper’ın Bilim Felsefesi ve Siyaset Kuramı, çev: Mete

Tunçay Remzi Kitabevi, İstanbul. Megill, Allan (1998), Aşırılığın Peygamberleri, çev: Tuncay Birkan, Bilim ve Sanat

Yayınları, Ankara. Peeters, Benoit (2013), Derrida: A Biography, trans by: Andrew Brown, Polity Press, Cambridge. Popper, Karl Raimund (2002), The Logic of Scientific Discovery, Routledge: New York Popper, Karl Raimund (2004), Tarihselciliğin Sefaleti, çev: Sabri Orman, İnsan Yayınları, İstanbul. Soysal, Soner (2007), Nietzsche’s Perspectivist Epistemology: Epistemological

Implications of Will to Power, Unpublished PhD Thesis, Supervisor: Halil Ş. Turan, The

Graduate School of Social Sciences of Middle East Technical University, Department of

Philiosphy, Ankara. Şeylan, Gencay (2009) Postmodernizm, İmge Yayınevi, Ankara. Worrall, John & Currie, Gregory (1975), The Methodology of Scientific Research

Programmes: Imre Lakatos, Philosophical Papers, Volume I, Cambridge University

Press, Cambridge. Yelken, Ramazan (2007), Yaşanan Anın Tarihçisi: Foucault, Tarih Sosyolojisi içinde, Der:

Ramazan Yelken, Vadi Yayınları, Ankara.

POSTMODERN SOSYAL TEORİDE BİLİM FELSEFESİ’NİN İZLEKLERİ

FOUCAULT VE DERRIDA ÖRNEĞİ