OSCAR WILDE’IN “DORIAN GRAY’İN PORTRESİ”, HERMANN HESSE’NİN“NARZİSS VE GOLDMUND” VE NEDİM GÜRSEL’İN “RESİMLİ DÜNYA” ADLI ESERLERİNDE NARSİST MİTİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

İnsana özgü bazı ortak ve genel özellikler uzmanlar tarafından arketip olarak adlandırılırlar. Evrensel ve genel bir model oluşturan arketipler tarih boyunca mitlerin kendilerini aynı temalarla tekrar etmelerinde etkili olmuşlardır. Mitoloji ve edebiyatın birbirleri ile olan alışverişleri dolayısıyla, kendini tekrar eden bu benzer temalar edebiyata geçiş yaparak güncel olanın örtük bir şekilde aktarılmasını sağlarlar. Böylelikle mitolojik unsurların geçmişten günümüze kadar edebiyat eserlerine sürekli konu oldukları görülmüştür. Sanatçılar, şairler ve yazarlar bu unsurları eserlerinde farklı bakış açılarıyla harmanlayarak, değiştirerek ve modernleştirerek özgün eserler yaratmaya çabalamışlardır. Bu unsurların açığa çıkarılması ise eserlerin daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır. Çalışmada incelediğimiz eserlerde de bu şekilde bir değişim ve narsist mitinin modernleşmesi söz konusudur. Bu çalışmada amaç, Oscar Wilde’ın “Dorian Gray’in Portresi”, Hermann Hesse’nin “Narziss ve Goldmund” ve Nedim Gürsel’in “Resimli Dünya” adlı eserlerinin narsisizmi yansıtmada ne derecede birbirleri ve mitoloji ile örtüştüklerini ortaya koymak; benzer ve farklı yönleriyle narsist mitinin bu eserlerde nasıl değişikliklere uğrayarak yansıtıldığını karşılaştırmalı edebiyat verileri kullanılarak açığa çıkarmaktır. Eserler arasındaki karşılaştırmalı incelemede eserlerdeki mitik unsurların daha iyi algılanması açısından arketipçi eleştiri ve karakterlerin iç dünyalarını, sanatçının görüşlerini derinlemesine çözümleyebilmek adına psikanalitik yöntemden yararlanılacaktır. Bu karşılaştırmalı çalışma sonucunda; arketiplerin sürekli değişime uğrayarak edebiyat eserlerinde tekrarlandıkları, farklı ülkelerde ve farklı kültürlerde yaşasalar da insanların ortak noktalarda buluşabilecekleri gözlemlenmiştir. İncelenen eserlerin narsist mitinin birer yansıması olduğu ancak her bir yazarın özgün bir şekilde miti yeniden değiştirerek ve modernleştirerek aktardığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Oscar Wilde, Hermann Hesse, Nedim Gürsel, Narsist Miti

THE COMPARISON OF THE NARCISSUS MYTH IN “THE PICTURE OF DORIAN GRAY” BY OSCAR WILDE, “NARCISSUS AND GOLDMUND” BY HERMANN HESSE AND “PICTURE WORLD” BY NEDİM GÜRSEL

Human-specific some common and general features are called archetypes by specialists. By creating universal and general model archetypes have been effective in myths echoing themselves with the same themes through history. Because of the interrelation between mythology and literature this similar themes that echoing themselves passes through literature and provides the transfer of current one implicitly. Hereby from past to present it’s seen that mythological elements have been subject to literary works. By blending, changing and modernizing these elements with different perspectives artists, poems and writers have tried to create original works. The revelation of these elements led to a better understanding of the literary works. In the works that we analyze there is also the same kind of changing and modernization of the narcissus myth. The aim of this study is to present to what extent coincide the three novels; “The Picture of Dorian Gray” by Oscar Wilde, “Narcissus and Goldmund” by Hermann Hesse and “Resimli Dünya” (Picture World) by Nedim Gürsel with each other and mythology, and to reveal how the myth of Narcissus is represented in these novels in terms of comparative literature. In this comparative study archetypal criticism and psychoanalytical criticism will be used as it is equally essential to understand the mythological elements and psychology of the novel characters and authors. At the end of this comparative study it has been observed that archetypes have been echoed in literary works by going through some changes and people share common grounds even they have different cultures. It has been identified that each of the three novels is a representation of the myths of Narcissus; however each author narrates the myths by modernizing and changing it.

Keywords:

Oscar Wilde, Hermann Hesse, Nedim Gürsel, The myths of Narcissus,

PDF

___

Bal, Mustafa (2008), Nedim Gürsel’in Öykü ve Romanlarında Kent ve Kadın, Ç u k u r o - va Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
Beck, Aaron T. (2008). Kişilik Bozukluklarının Bilişsel Terapisi, Çevirenler: Özden Yalçın, Eylem Necip Akçay, Litera Yayıncılık, İstanbul.
Evren, Cüneyt (1997). Narsisizm, Çetin Matbaası, İstanbul.
Freud, Sigmund (1998). Beş Konferans ve Psikanalize Toplu Bakış, Çeviren: Kamuran Şipal, Cem Yayınevi, İstanbul.
Freud, Sigmund (1999). Cinsiyet Üzerine, Çeviren: Avni Öneş, Say Yayınları, İstanbul.
Gürsel, Nedim (2004). Resimli Dünya, Doğan Kitap, İstanbul.
Hesse, Hermann (1994). Narziss ve Goldmund, çeviren: Kamuran Şipal, Afa Yayıncılık, İstanbul.
İnandı, Battal (1993). Hermann Hesse’nin Mektupları- Seçmeler. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Kahraman, Dilek (2008). Nedim Gürsel’in Romanları Üzerine Bir İnceleme, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim D a l ı , Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ.
Kernberg, Otto (2006). Sınır Durumlar ve Patolojik Narsisizm, Çeviren: Mustafa Atakay, Metis Yayınları, İstanbul.
Klein, Melanie (1999). Haset ve Şükran, Çevirenler: Orhan Koçak, Yavuz Erten, Metis Ya- yınları, İstanbul.
Kocabıyık, Ergun (2010). Aynadaki Narkissos Herşey ve Hiçbirşey Olarak Yüz, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul.
Kohut, Heinz (1998). Kendiliğin Çözümlenmesi, Çevirenler: Cem Atbaşoğlu, Banu Büyükkal, Cüneyt İşcan, Metis Yayınları, İstanbul.
Lacan, Jacques (1994). Fallusun Anlamı, Çeviren: Saffet Murat Tura, Afa Yayıncılık, İstanbul.
Masterson, James F. (2006). Narsisistik ve Borderline Kişilik Bozuklukları, Çeviren: Berat Açıl, Litera Yayıncılık, İstanbul.
Ovidius, Pablo Naso (1994). Dönüşümler, Çeviren: İsmet Zeki Eyüboğlu Payel Yayınları, İstanbul.
Seval, Hale (2006). Nedim Gürsel Yeryüzünde Bir Yolcu, Doğan Kitapçılık, İstanbul.
Tangör A.- Dilsiz A. (1996). “Kohut ve Kendilik Psikolojisi”. Ege Psikiyatri Sürekli Yayınları, Cilt:1 Sayı:3, ss. 367-394.
Wilde, Oscar (2004). Dorian Gray’in Portresi, Çeviren: Savaş Şenel, Şule Yayınları, İstan- bul.
Yavuzer, Haluk (1995). Çocuk Psikolojisi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Zengin, Bekir (1999). “Psikoanalitik Yöntem Işığı Altında Hermann Hesse’nin “ N a r z i s s ve Goldmund” Başlıklı Eserine Bir Yaklaşım Denemesi”, Cumhuriyet Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 123, ss 227- 246.