Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Çocukların Motivasyon Düzeylerinin Problem Çözme Becerileri ve Öğretmenlerine İlişkin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi
Araştırma okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların motivasyon düzeylerinin bazı değişkenler ve problem çözme becerileri açısından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini 2017-2018 Eğitim Öğretim yılında Erzurum ilinin Yakutiye, Palandöken ve Aziziye merkez ilçelerinde bulunan resmi ilköğretimokullarının anasınıfları, bağımsız anaokulları ve özel ilköğretimokullarının anasınıflarına devam eden 48-72 aylık çocuklar ve öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini evrenden tesadüfi küme örnekleme formülü kullanılarak belirlenmiş 387 çocuk ve öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Genel Bilgi Formu”, “Motivasyon Ölçeği” ve “Kişilerarası Problem Çözme Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada çocukların motivasyon düzeylerinin bazı değişkenler ve problem çözme becerileri arasında ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; çocukların motivasyon düzeylerinde öğretmenlerin kıdem yılı, öğretmenin mezuniyeti ve çocukların okula devam etme süresi değişkenlerine göre farklılık olduğu; öğretmenin yaşı değişkenine göre ise anlamlı farklılık olmadığı saptanmıştır. Çocukların Motivasyon Ölçeği’nin Bilişsel Sebat, Yetişkinle Sosyal Sebat, Çocuklarla Sosyal Sebat ve Genel Yeterlilik alt ölçeklerinden aldıkları puanlar ile Kişilerarası Problem Çözme Ölçeği’nin Yıkıcı Problem Çözme alt ölçeği arasında negatif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki bulunduğu saptanırken; çocukların Motivasyon ölçeğinin tüm alt boyutlarından aldıkları puanlar ile Kişilerarası Problem Çözme Ölçeğinin Yapıcı Problem Çözme alt boyutundan aldıkları puanlar arasında orta düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır
___
- Acat, B. ve Demiral, S. (2002). Türkiye’de yabancı dil öğreniminde motivasyon
kaynakları ve sorunları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 31, 312-329.
- Anlıak, Ş. (2004). Farklı eğitim yaklaşımları uygulayan okul öncesi eğitim kurumlarında
kişilerarası bilişsel problem çözme becerisi programının etkisinin incelenmesi
(Doktora tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
- Anlıak, Ş. ve Dinçer, Ç. (2005). Farklı eğitim yaklaşımları uygulayan okul öncesi eğitim
kurumlarına devam eden çocukların kişiler arası problem çözme becerilerinin
değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(38), 149- 166.
- Aslanargun, E. ve Tapan, F. (2012). Okul öncesi eğitim ve çocuklar üzerindeki etkileri.
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 219-238.
- Baker, S. R., (2003). A prospective longitudinal investigation of social problemsolving
appraisals on adjustment to university, stress, health, and academic motivation and
performance. Personality and Individual Differences, 35, 569-591.
- Başaran, İ. E. (2000). Eğitim psikolojisi. Ankara: Tıpkı.
- Bereby-Meyer, Y. & Kaplan, A. 2004. Motivational influences on transfer of problemsolving strategies. Contemporary Educational Psychology, 30, 1– 22.
- Berhenke A. L. (2013). Motivation, self-regulation, and learning in preschool. (Doctoral
thesis). University of Michigan.
- Bingham, A. (1998). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi. (A. F.
Oğuzhan, Çev.) İstanbul: Milli Eğitim.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011).
Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
- Carlton, M. P. & Winsler, A. (1998). Fostering intrinsic motivation in early childhood
classrooms. Early Childhood Education Journal, 25(3), 159-66.
- Ceylan, E. A. ve Kılıç Mocan, D. (2017). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin iletişim
beceri düzeylerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 215, 111-127.
- Elliot, A. J. (1999). Approach and avoidance motivation and achievement goals.
Educational Psychologist, 34, 169–189.
- Enç, M. (1982). Eğitim ruhbilimi. İstanbul: Aka.
- Erden, M. ve Akman, Y. (1995). Eğitim psikolojisi (Gelişim-öğrenme-öğretme). Ankara:
Arkadaş.
- Ergün, M. (2012). Sınıfta motivasyon. E. Karip (Ed.), Sınıf yönetimi içinde (ss. 134-148),
Ankara: Pegem.
- Gökdağ, M. (1996). Temel eğitim öğretmenleri ile öğrencilerinin güdü düzeyleri ve
öğrenci- öğretmen özellikleriyle ilişkileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Groves, M. (2005). Problem-based learning and learning approach: is there a relationship?.
Advances in Health Sciences Education, 10(4), 315–326.
- Güzel, H.; Özdöl, M. F. ve Oral, İ. (2010). Öğretmen profillerinin öğrenci motivasyonuna
etkisi.
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 241-253.
- Heppner, P. P. & Peterson, C. H. (1982). The development and implications of a personalproblem solving inventory. Journal of Counseling Psychology, 29, 66-75.
- Heppner, P. & Krauskopf, C. J. (1987). The integration of personal problem solving
processes within counseling. The Counseling Psychologist, 15, 371.
- Hmelo-Silver, C. E. (2004). Problem-based learning: What and how do students learn?
Educational Psychology Review, 16, 235–266.
- Karaca, G. (2010). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan matematik öğretmenlerinin
öğrenci motivasyonuna etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi,
İstanbul.
- Karaca, N. H., Aral, N. ve Karaca, L. (2013).Okul Öncesi Öğretmenlerinin Problem
Çözme Becerisi ve Benlik saygısının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim
Araştırmaları Dergisi . 3(2) ISSN: 2146-9199.
- Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler teknikler. Ankara:
- Nobel. Karip, E. (2002). Sınıf yönetimi. Pegem: Ankara.
- Killen, M. & Smetana, J. G. (1999). Social interactions in preschool classrooms and the
development of young children’s conceptions of the personal. Child Development,
70(2), 486-501.
- Kızıltaş, E., Halmatov, M. ve Sarıçam, H. (2012). Okul öncesi öğretmenliği öğrencilerinin
öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi
Örneği) Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 12(23), 173-
189.
- Koçyiğit, S. ve Kök, M. (2010). Okul öncesi eğitimde motivasyon. G. Uyanık Balat ve H.
Bilgin (Ed.), Okul öncesi eğitimde sınıf yönetimi içinde (s. 183-202). Ankara:
Eğiten.
- Korur, E. (2004). Öğretmen niteliklerinin lise seviyesindeki öğrencilerin başarı ve
motivasyonuna etkileri. ODTÜ Eğitim Fakültesi, Ankara.
- Koyuncu, K. (2016). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının akademik içsel
motivasyonlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi).
Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
- Kumcağız, H. (2016). Motivasyon (Güdülenme), C. Şahin (Ed.), Eğitim psikolojisi
(Gelişim- Öğrenme-Öğretim) içinde (s. 357-373). Ankara: Nobel.
- Lumsden, L. S. (1994). Student sotivation to learn. ERIC Digest, 92. ED370200.
McCabe, P. C. & Altamura, M. (2011). Empiricallyvalid strategies to improve social and
emotional competence of children. Psychology in the Schools, 48(5), 513-540.
- Morgan, G. A.; Maslin-Cole, C.; & Harmon, R. J.; Busch-Rossnage, N. A; Jennings, K.
D. & Hauser Cram, P. & Brocckman L. (2016). Parent and tteacher perceptions of
young children’s master motivation .Mastery Motivation in Early Childhood:
Development, Measurement and Social Processes. Roudledge.
- Newby, T. J. (1991). Classroom motivation: Strategies of First-Year teachers. Journal of
Educational Psychology, vol. 83(2), 195-200.
- Norman, G. & Schmidt, H. (1992). The psychological basis of problem-based learning: A
review of the evidence. Academic Medicine 67(9), 557-565.
- Onuk, Ö. (2007). Müzik öğretmenliği lisans programı öğrencilerinin öğretmenliğe
güdülenmeleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Doktora
Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Özbey, S. ve Dağlıoğlu, H. E. (2017). Adaptation study of the motivation scale for the
preschool children (DMQ18). International Journal of Academic Research, 2(1),
1-14.
- Özbey, S. (2009). Anaokulu ve Anasınıfı Davranış Ölçeğinin (PKBS-2) geçerlik
güvenirlik çalışması ve destekleyici eğitim programının etkisinin incelenmesi
(Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Özbey, S. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarında motivasyon ve öz düzenleme
becerileri üzerine bir inceleme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(65), 26-
47.
- Özdil, G. (2008). Kişilerarası problem çözme becerileri eğitimi programının okulöncesi
kurumlara devam eden çocukların kişilerarası problem çözme becerilerine
etkisi (Yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Aydın.
- Pintrich, P. R. (2000). An achievement goal theory perspective on issues in motivation
terminology, theory, and research. Contemporary Educational Psychology, 25, 92-
104.
- Richard, Porter ve Lyman (1975). Motivation and work behaviour. McGraw-Hill series in
management. s. 6-7.
- Selçuk, Z. (2009). Eğitim psikolojisi. Ankara: Nobel.
- Sesli, S. ve Bozgeyikli, H. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin problem çözme
becerileri ile disiplin anlayışlarının incelenmesi. Türkiye Sosyal Politika ve
Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi. 5(8), ISSN: 2146-5177.
- Sezer, Ö. (2009). Güdülenme ve Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi kuramı, N. Aral ve T.
Duman (Ed.), Eğitim psikolojisi içinde (s. 389-405). İstanbul: Kriter.
Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching.
Educational Researcher, 15(2), 4-14.
- Shure, M. B. & Spivack G. (1982). Interpersonal problem-solving in young children: a
cognitive approach to prevention. Am J Community Psychol.10(3), 341-56.
- Tekbıyık, A. (2014). İlişkisel tarama (M. Metin, ed.). Kuramdan uygulamaya eğitimde
bilimsel araştırma yöntemleri (99-114). Ankara: Pegem.
- TUSİAD. (2005). Doğru başlangıç, Türkiye’de okul öncesi eğitim. TÜSİAD 2005, 396.
- Türkmen, S. ve Özbey, S. (2018). 60-72 aylık okul öncesi dönem çocuklarının benlik
algılarının bazı değişkenler ve motivasyon düzeyi ile ilişkisinin incelenmesi.
Social Mentality and Researcher Thinkers Journal. 4(12), 606-620.
- Ulusoy, A. (2007). Güdülenme. A. Ulusoy, (E.), Eğitim psikolojisi içinde (s. 489-512).
Ankara: Anı.
- Ulutaş, İ. ve Macun, B. (2016). Okul öncesi çocuklarının duygusal zekâsını desteklemede
öğretmenin rolü. Electronic Turkish Studies.11(14), 951-964.
- Xinyi, W. (2003). Intrinsic motivation and young language learners: the impact of the
classroom environment, System, 31(4), 501- 517. Retrieved July 25, 2006, from
http://www.sciencedirect.com .
- Yazıcı, H. (2008). Motivasyon, Y. Özbay ve S. Erkan (Ed.), Eğitim psikolojisi içinde (ss.
423- 449), Ankara: Pegem.
- Yiğenoğlu, E. (2007). Ortaöğretim okulu öğretmenlerinin algılarına göre, mesleki
etkinliklerindeki güdülenmişliklerini sağlayan etmenler. (Yüksek Lisans Tezi),
Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Zahorik, J. (1996). Elementary and secondary teachers’ reports of how they make learning
interesting. Elementary School Journal. 96, 551-564.
- Zembat, R. ve Unutkan, P. Ö. (2005). Problem çözme becerilerinin gelişimi. Gelişim ve
eğitimde yeni yaklaşımlar. İstanbul: Morpa.