Gurbet Türkülerinde İstanbul İmgesi: “Yârim İstanbul’u Mesken mi Tuttun”
Türk müzik kültürünün şekillenmesinde, müziğin yaratım, icra ve yayılma sürecindebelirli bir yer tutan başlıca merkezlerden olan İstanbul şehri, içinde yaşanan çağın,zamanın ve mekânın sosyo-kültürel bağlamlarına göre, klasik musikimizde olduğugibi, halk türkülerinin birçoğunda da çarpıcı güzellikleriyle imgelenmiştir. Genelolarak her iki musiki geleneğinde de -klâsik musiki ve halk musikisi- adı aşkile birlikte anılan İstanbul, Anadolu’nun çeşitli yörelerinde yaşanmış olaylardankaynaklanan aşk, ayrılık türküleri ve gurbet türkülerinde ise tam tersine; âşıklarıayıran, aşılmaz bir engel olarak nitelendirilmektedir. Bu araştırmada, aşk, ayrılıkve gurbet temleri üzerine söylenmiş türkülerde İstanbul imgesi incelenip, başlıcaözellikleri ortaya konulacak ve bu imgeyi oluşturan sosyal ve kültürel gerçekliklerirdelenecektir.
___
- Esen, A. Ş. (1986). Anadolu türküleri. (Haz. P. N. Boratav, A. F. Özdemir). Ankara: İş Bankası.
- Erhan, S. (1997). Göç ve kimlik. II. Ulusal Sosyoloji Kongresi, Toplum ve Göç (20-22 Kasım 1996,
Mersin) Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü. Sosyoloji Derneği. No: 5.ss. 231-242.
- Eyüboğlu, İ. Z. (1995). Karadeniz türküleri. İstanbul: Anadolu Sanat.
- Güneş-Ayata, A. (1997). Kültürel kimlik, Türkiye’de etnik kimlik ve gruplar. II. Ulusal Sosyoloji Kongresi,
Toplum ve Göç. (20-22 Kasım 1996, Mersin) Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü. Sosyoloji
Derneği: No: 5. s. 221-230.
- Halk Türküleri (1929). Defter 1-15. İstanbul: Evkaf, İstanbul Konservatuvarı.
- Mirzaoğlu, F. G. (2019). Halk türküleri. (2.bs.) Ankara: Akçağ.
- Özbek, M. (1981). Folklor ve türkülerimiz. (2. bs.) İstanbul: Ötüken.
- Uğurlu, N. (2009). Folklor ve etnografya aşk türkülerimiz. Kültür Dizisi: Folklor ve Etnografya: 2,
Örgün.
- Propp, V. (2018). Folklor/ teori ve tarih. (Hasgül, N. - Tanyel, T., Çev.). İstanbul: Avesta.
- Elektronik kaynaklar
- Çal, E. ve H. Gündüzalp (2009), http://www.webhatti.com/ekonomi/203748-dpt-turkiyenin gocharitasini-
cikardi.html, (17.09.2009).