DIŞA VURUMCU BİR ELEŞTİRİ ÖRNEĞİ: DER UNTERTAN

20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan dışa vurumculuk, insanın yabancılaşmasına sebepolan militarizm, kapitalizm, mekanikleşme ve sanayileşme gibi oluşumlara sert bir şekildekarşı çıkmıştır. Bu dönem yazarları eserlerinde karşı çıktıkları toplumsal sorunları işlemişve sorumlularını da eleştirmişlerdir. Heinrich Mann da dışa vurumcu eserler veren yazarlararasında yer almaktadır. Die Armen, (Fakirler), Der Kopf (Kafa) ve Der Untertan (Tebaa) adlıeserlerinden oluşan üçlemesinde Alman İmparatorluğu’nu eleştirdiği bilinmektedir. Bu çalışmayakonu olan Der Untertan’da Kayser II. Wilhelm dönemi ele alınmış ve eserin ana karakteriüzerinden dönemin olumsuz yönleri ve yönetim biçimi ironik bir biçimde işlenmiştir. Kayser II.Wilhelm’e hayran olan ve onu taklit eden Heβling karakterinin zamanla bir II. Wilhelm parodisinedönüşmesiyle Kayser II. Wilhelm’in otoriter ve neredeyse diktatör denebilecek tutumuna eserdegeniş yer verilmiştir. Çalışmada öncelikle dışa vurumculuk ve Kayser II. Wilhelm dönemininayrıntılarına yer verilmiştir. Ardından Mann’ın Heβling karakteri üzerinden Kayser II. Wilhelm’inasıl eleştirdiği ve karakterin özellikle hangi yönlerden Kayser II. Wilhelm’e benzemeye çalıştığıeserden örneklerle gösterilmeye çalışılmıştır.

___

  • Altzschner, Catrin, (2010), Das Motiv der Apokalypse: Urbanen Welten Georg Heyms und ökologische Katastrophen in Günter Kunerts Werk, GRIN Verlag, Almanya.
  • Berthold, Helmut, (1999), Die Lilien und den Wein: Gottfried Benns Frankreich, Königshausen und Neumann, Almanya.
  • Betz, Frederick, (1939), Erläuterungen und Dokumente, Heinrich Mann, Der Untertan, (UB, 8194), Stuttgart.
  • Clark, Christopher, (2009), Die Herrschaft des letzten deutschen Kaisers, Deutsche Verlags Anstalt, Almanya.
  • Gigl, Claus, (2008), Deutsche Literaturgeschichte, Stark Verlag, Freising.
  • Hodgard, Mathew, (1969), Die Satire, München.
  • Hummelt-Wittke, Monika, (1998), Heinrich Mann Der Untertan, München.
  • Jeske, Wolfgang (1981), Der Zeit- und Gesellschaftsroman, In: Otto Knörrich (Hrsg.), Formen der Literatur, Stuttgart.
  • Johann, Ernst (1966), Reden des Kaisers. Ansprachen, Predigten und Trinksprüche Wilhelms II., München.
  • Kaya, Nevat, (1992), Gesellschaftsskritik in Thomas Manns “Der Zauberberg” und Heinrich Manns “Der Untertan”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara.
  • Kürschner, Wilfried, (2012), Kulturerinnerungen - Erinnerungskulturen: Mozart, Heine, B e n n : Musik, Literatur, Denkmäler, LIT Verlag, Berlin.
  • Mann, Heinrich, (1980), Der Untertan, dtv, Berlin.
  • Müller-Michaels, Harro, (1994), Deutschkurse Modell und Erprobung angewandter Germanistik in der gymnasialen Oberstufe (2. Aufl.) Weinheim.
  • Pelster, Theodor, (2008), Heinrich Mann. Der Untertan, Reclam, Stuttgart.
  • Paul, Sebastian, (2009), Die sozialen Missstände des 20. Jahrhunderts im Theater, GRIN Verlag, Almanya.
  • Schlewitt, Jörg, (2011), Der Untertan, Hollfeld.
  • Tucholsky, Kurt, (1965), Der Untertan, In: Kurt Tucholsky, Ausgewählte Werke, Reinbek bei Hamburg.
  • Wılpert, Gero v., (1989), Sachwörterbuch der Literatur, 7., Stuttgart.
  • Yıldız, Münevver, (2000), Die Darstellung von Zeitgeschichte in Heinrich Manns Roman Der Untertan, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul.