Bir tütün köyünde tarımsal dönüşüm ve kadın emeği

Orta büyüklükte bir Türk köyünde büyüdüm. Köy, İç Ege yöresindeydi. Yöre toprağıgörece verimsiz ve çorak olmakla birlikte 1960’lardan itibaren en iyi kalite tütün üretilmekteydi.Sulama sistemleri olmadığı için pamuk ve benzeri ürünlerin yetiştirilmesine toprak uygundeğildi. Ancak Banaz Çayı kıyısında bulunan bir miktar verimli ve sulanabilir arazide üzümve bazı sebzeler yetiştirilebiliyordu. Üretimi 2000 yılında sınırlanana kadar tütün dışındakitüm tarımsal üretim faaliyetlerinin köy ekonomisi üzerindeki etkisi hayli sınırlıydı. 1980ve 1990lardaki tütün üretiminde uzmanlaşma, köyün ekonomik faaliyetlerindeki metalaşmasüreçlerini yoğunlaştırdı. Örneğin, köyün geçimlik düzeyi meta düzeyine dönüştü. Geçimlikdüzeyindeki mal ve hizmetlerin çoğu metalaştı. Süt, yumurta ve ekmek gibi bu alana aitürünler köy bakkalında satılır oldu. Bu makalede, köydeki metalaşma süreçlerindeki emekve hizmet arzının çoğunlukla ataerkil düzenin etkisinde örgütlenen kadın emeğine bağlıolduğunu ileri sürüyorum. Mevcut yapıya karşın kadınların, karşılıklı emek değişimi vekadın yardımlaşma toplantıları gibi yollarla sosyal alanı nasıl kullandıklarını, varlıklarınınasıl güçlendirdiklerini ve karar verme süreçlerinde nasıl yer aldıklarını inceliyorum.

Anahtar Kelimeler:

Tütün, tarım, kadın emeği, iş bölümü, metalaşma, toplumsal dönüşüm

PDF

___

Akşit B., & Keyder, Ç. (1981). Kırsal Dönüşüm Tipolojisi. Yeni İmece, 1(1), 8-13.
Aydın, Z. (1986). Underdeveloped and Rural Structures in South-Eastern Turkey. London: Itaca Press
Aydın, Z. (2010). Neo-liberal Transformation of Turkish Agriculture. Journal of Agrarian Change. 10(2), 149-187.
Boratav, K. (2004). İstanbul ve Anadolu’dan Sınıf Profilleri. İmge yayınları
Boratav, K., Mehmet Ecevit vd, (1994a) Ege Bölgesinde Tarımın Sosyo-ekonomik Yapısı, Destekleme Politikaları ve Tariş. Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği
Boratav, K., Mehmet Ecevit vd, (1994b) Tariş’e bağlı birlik ve kooperatiflerin delege ve yönetim kurulu üyelerinin toplumsal profili. Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği
Delaney, C. L. (1991) The seed and the soil: gender and cosmology in Turkish village society. Berkeley: University of California Press Ecevit, M. (1993). Rural Women and the Small Peasant Economy. Turkish Public Administration Annual. (17-19), 87-99. Ecevit, M. (1994). Tarımda Kadının Toplumsal Konumu: Bazı Kavramsal İlişkiler. Amme İdaresi, (2), 89-106. Henry, B. (2009). Tarımsal dönüşümün sınıfsal dinamikleri. Çev.: Oya Köymen. İstanbul: Yordam Kitap Kandiyoti, D.(1988). Bargaining with Patriarchy. Gender and Society, 2 (3), 274-290.
Kandiyoti, D. (1984). Rural Transformation in Turkey and its implication for women’s status. Women on the move-Contemporary Changes in Family and Society içinde (ss.17- 29). Paris: United Nations.
Kandiyoti, D. (1991). Islam and patriarchy: A comperative Perspective. Keddie &Baron içinde (Eds), Women in the Middle Eastern History. Yale University Press
Kautsky, K. (1988). The Agrarian Question, Vol 1. London: Zwan
Keyder, Ç. (1988). Türkiye Tarımında Küçük Meta Üretiminin Yerleşmesi. Şevket P., Toprak
Z.(Eds.) içinde, Türkiye’de Tarımsal Yapılar, Ankara: Yurt Yayınları
Keyder, Ç. (1983). Paths of Rural Transformation in Turkey. Journal of Peasant Studies. 11(1), 34-49.
Keyder, Ç., & Zafer Y. (2013). Bildiğimiz Tarımın Sonu: Küresel İktidar ve köylülük. İstanbul: İletişim Yayınları
Metin, Ö.(2011). Küçük Köylülüğe Sermaye Kapanı. Nota Bene Yayınları
Scott, J. C. (1976). The Moral Economy of the Peasant: Rebellien and Subsistence in Southeast Asia. New Haven and London: Yale University Press
Sirman, N. ( 1988a). Pamuk Üretiminde Aile İşletmeleri. Şevket P., Toprak Z.(Eds.) içinde, Türkiye’de Tarımsal Yapılar, Ankara: Yurt Yayınları
Sirman N. (1988b). Peasants and Family Farms: The Position of Households in Cotton Production in a Village of Western Turkey. Unpublished doctoral dissertation, University of College London, London.
White, J. B. (1994) Money makes us relatives : women’s labor in urban Turkey. Austin, TX: University of Texas Press