Bir Etnografi Alegorisi Olarak Karanlığın Sol Eli Romanı

Bu çalışmada bir metin olarak etnografiyi, edebi anlatı bağlamında ele aldım ve Ursula Le Guin’in Karanlığın Sol Eli romanını etnografinin metinsel stratejileri çerçevesinde yorumlamayı hedefledim. Etnografik metnin araştırmacı ile araştırılanın alanda karşılaşma tecrübesini içeren bir anlatı olduğu argümanından yola çıkarak romanda gezegenler arası seyahat eden “erkek” bir elçinin androjenlerle karşılaşma tecrübesi de etnografik metinselleştirme bağlamında yorumlandı. Yapısalcılığın “yazarın ölümü” argümanından hareketle, etnografik ve edebi metinselleştirmenin benzer yapısal düzenlemelerine odaklandım ve Karanlığın Sol Eli metnini etnografinin metinselleştirme stratejilerini kullanan bir alegori olarak okudum. Ethosu yakalamak, gündelik hayatı anlatmak, yoğun betimleme ve etnografik tecrübenin hikâye edilmesi gibi etnografik metinselleştirme stratejileri romanda da yer almaktadır. Çalışma bu bağlamda şu tartışmalar üzerinden ilerledi: Başlangıçta roman kahramanı Elçi Genli Ai anlatmak üzere olduğu hikâyenin kime ait olduğunu sorgular. Bu sorgulamayı söyleşimsel nitelikli etnografik metinselleştirmenin bir izdüşümü olarak yorumladım. İkinci olarak Elçi Genli Ai, tıpkı bir etnograf gibi, Gethen halkının yaşam dünyasının keskin bir resmini çizer; gündelik hayatlarını, ritüellerini yoğun bir şekilde betimler ve ethoslarını yakalamaya çalışır. Üzerinde durulan son konu ise yalnızlık duygusu ve bilen bilinen ilişkisindeki dönüşümler bağlamında Genli Ai’nin alan tecrübeleri oldu.

Anahtar Kelimeler:

alan tecrübesi, alegori, etnografi, etnografik metinselleştirme, metinlerarasılık, metinselleştirme stratejileri

PDF

___

Bakhtin, M. (1982). The dialogic imagination. (M. Holquist, Ed.) Austin: University of Texas.
Barthes, R. (2013). Dilin çalışma sesi. (A. Ece, N.K. Sevil ve E. Gökteke, Çev.) İstanbul: YKY.
Barrow, C. and Barrow D. (1987). The left hand of darkness: Feminism for men. Mosaic: An Interdisciplinary Critical Journal, 20,( 1), 83-96.
Clifford, J. (1986a). Partial truths. Writing Culture: The Poetics and Politics of Ethnography, Clifford, J. and Marcus. (G. E., Ed) Los Angeles: University of California.
Clifford, J. (1986b). On ethographic allegory. Writing Culture: The Poetics and Politics of Ethnography, Clifford, J. and Marcus. (G. E. Ed.) Los Angeles: University of California.
Chatman, S. (2009). Öykü ve söylem: Filmde ve kurmacada anlatı yapısı. (Ö. Yaren, Çev.) Ankara: De Ki.
Eliade, M. (2016). Okültizm, büyücülük ve kültürel modular. (C. Soydemir, Çev.) Ankara: Doğu Batı.
Fabian, J. (1999). Zaman ve öteki: Antropoloji nesnesini nasıl oluşturur? (S. Budak, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat.
Fayad, M. (1997). Aliens, androgynes, and anthropology: Le Guin’s critique of representation in the left hand of darkness. Mosaic: An Interdisciplinary Critical Journal, 30, (3), 59-73.
Foucault, M. (1981). What is an author? Theories of authorship. (J. Caughie, Ed.) London: Routledge, 282-291.
Foucault, M. (2006). Deliliğin tarihi. (M. A. Kılıçbay, Çev.) Ankara: İmge.
Geertz, C. (2010). Kültürlerin yorumlanması. (H. Gür, Çev.) Ankara: Dost.
Heidegger, M. (2011). Varlık ve zaman. (K. Ökten, Çev.) İstanbul: Agora.
Lake, D. J. (1981). Le Guin’s twofold vision: Contrary image-sets in the left hand of darkness. Science Fiction Studies, 8, (2), 156-164.
Le Guin, U. (2010). Karanlığın sol eli. (Ü. Altuğ, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
Malinowski, B. (1989). A diary in the strict sense of the term, London: The Athlone.
Malinowski, B. (1992). Vahşilerin cinsel yaşamı. (S. Özkal, Çev.) İstanbul: Kabalcı.
Pearson, W. G. (2007). Postcolonialism/s, gender/s, sexuality/ies and the legacy of the left hand of darkness: Gwyneth Jones’s Aleutians talk back, The Yearbook of English Studies,37, (2), 182-196.
Platon, (2012). Şölen-dostluk. (S. Eyüboğlu ve A. Erhat, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası.
Scholte, B. (1987). The literary turn in contemporary anthropology. Critique of Anthropology, 7, (1), 33-47.
Yazıcı Yakın, A. (2019). Alelade şeyleri anlatmak. Etnografi olağan-içi tecrübe. (A. Yazıcı Yakın ve M. Kükrer, Ed) Ankara: Doğu Batı.
Walker, J. M. (1979). Myth, exchange and history in the left hand of darkness. Science Fiction Studies, 6, (2), 180-189.