THOMAS NAGEL’İN BİLİNÇ KURAMINDAN HAREKETLE DİĞER ZİHİNLERİN BİLGİSİNE DOĞRUDAN ERİŞİM PROBLEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Diğer zihinler probleminin temelinde, bilince ait deneyimlerin öznel niteliğinin belirleyici olduğu görülmektedir. Bu bağlamda, bir insanın ve insan dışındaki canlıların bir zihne sahip olduğunu ya da bilinçli olduğunu nereden biliyoruz?” sorusu diğer zihinler probleminin temel sorusudur. Dolayısıyla, diğer zihinler nitelemesiyle hem kendi dışımızdaki insanların zihni hem de farklı canlı türlerine ait zihinler kastedilmektedir. Özellikle, insan zihni söz konusu edildiğinde temel tartışma, bir insanın diğer insanların zihin ve bilinç durumlarına, öznel deneyimlerine ilişkin bilgi sahibi olup olamayacağı eğer bu mümkünse de bunun nesnel açıklamasının ne kadar olası olduğu tartışmasıdır. Benzer şekilde, insan dışındaki canlılar söz konusu olduğunda da bu canlıların insan gibi bilince ait öznel deneyimlere sahip olup olmadığı ve bu deneyimlerin bilgisine doğrudan ya da dolaylı olarak ulaşmanın imkânı ve sınırının ne olduğu noktası tartışma konusu edilmektedir. Bu doğrultuda, makalede ilk olarak diğer zihinler probleminin ne olduğu farklı filozoflardan hareketle ortaya konulmuştur. Sonuç olarak da makalede, Nagel’in “Yarasa Olmak Nasıl Bir Şeydir?” adlı makalesini merkeze alarak türe ait “o organizma gibi olmaklık” diye bir şeyin bilinç ile ilişkisi ve insanların bilincine ait öznel deneyimlerinin diğer zihinler problemi açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Nagel, diğer zihinler problemi, bilinç, türe ait öznel deneyim, bireye ait öznel deneyim

EVALUATION OF THE PROBLEM OF DIRECT ACCESS TO INFORMATION OF OTHER MINDS BASED ON THOMAS NAGEL'S THEORY OF CONSCIOUSNESS

The subjective quality of experiences of consciousness seems to be determinative in the basis of the problem of other minds. In this context, the question “How do we know that a human being and non-human creatures have a mind or are conscious?” is the basic question of the problem of other minds. Therefore, by qualifying other minds, it is meant both the mind of people other than ourselves and the minds of different living species. In particular, in the case of the human mind, the main argument is whether a person can have information about the state of mind and consciousness of other people and their subjective experience, and if this is possible, how likely it is to explain it objectively. Similarly, in the case of nonhuman creatures, the question of whether these creatures have subjective experiences of consciousness, such as humans, and the point of the possibility and limit of accessing the knowledge of these experiences directly or indirectly is discussed. In this direction, firstly, what is the problem of other minds is revealed in the article based on different philosophers. Afterwards, in the article, the relationship of something called “being like that organism” belonging to that species with the conscious was taken into consideration by focusing on Nagel's article titled "What is it like to be a Bat?". In conclusion, in this article, it is aimed to evaluate the debate within the framework of Nagel's thoughts on conscious, that the problem of other minds objectively accesses to the knowledge of the subjective experiences of both individuals and humans as a species.

Keywords:

Nagel, problem of other minds, consciousness, subjective experience of the species, subjective experience of the individual,

PDF

___

Arıcı, Murat, “Materyalizm, Fenomenal Özne ve Ontolojik Statüsü”, Beytulhikme: An International Journal of Philosophy, 2014, 4(2): 1-13.
Alıcı, Tevfik, Gerçek Bir Yanılsama: Bilinç, İstanbul: Metis Yayınları, 2013.
Avramides, Anita, Other Minds, Routledge: Newyork, 2001.
Blackmore, Susan, Bilinç Üzerine Konuşmalar, Çev. Seda Akbıyık, İstanbul: Küre Yayınları, 2017.
Blackmore, Susan, Bilinç, çev. Oğuz Akçelik, İstanbul: İKU Yayınevi, 2018.
Churchland, Paul, Madde ve Bilinç: Zihin Felsefesine Güncel Bir Bakış, Çev. Ekrem Berkay Ersöz, İstanbul: Alfa Yayınları, 2012.
Dennet, Daniel C, Düşünceler, Aklın G’özü (içinde), Çev. Füsun Doruker, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 2017.
Gödelek, Kâmuran. Zihin Felsefesi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2011.
Günday, Şeref, Zihin felsefesi, Bursa: Asya Yayınları, 2003.
Graham, George, Philosophy of Mind, Blackwell: Oxford, 1998. Mclaughlın ve Ronald Planer, Bilincin Özdeşlik Kuramına U. T. Place, H. Feıgle Ve J.J.C. Smart’ın Katkıları, Çev. Fusun Doruker, Derleyen. Andrew, Balley, Zihin Felsefesi içinde (s. 125-154), Ankara, 2019.
Maslin, Keith, An Introduction toThe Philosophy of Mind, Cambridge: Polity Press, 2001.
Nagel, Thomas, “What is it Like to be a Bat?”, Philosophical Review, 1974, 83 (4): 435-450.
Nagel, Thomas, The View From NoWhere, Oxford and New York: Oxford University Press, 1986.
Nagel, Thomas, Zihin ve Evren, Çev. Özge Çağlar Aksoy, Jaguar Kitap, İstanbul, 2015.
Nagel, “Yarasa Olmak Nasıl Bir Şeydir?”,çev. Özge Çağlar Aksoy, Gizem Ayvaz (ed.), Zihin Ve Evren, (1st ed., p. 145–165). İstanbul: Jaguar Kitap, 2015.
Nagel, Thomas, Her şey Ne Anlama Geliyor? Felsefeye Küçük Bir Giriş, Çev. Hakan Gündoğdu, İstanbul: Paradigma Yayınları, 2004.
Özkan, Burçak, Nöro Felsefe ve Bilinç, İstanbul: GinkoBilim, 2019.
Revonsuo, Antti, Öznelliğin Bilimi, Çev. Selim Değirmenci, İstanbul: Küre Yayınları, 2016.
Sayan, Erdinç, “Analitik Zihin Felsefesinin Temel Problemlerine Bir Bakış”, Kaygı. Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, (19) , 2012, s. 37-54.
Tura, S. M., Zor Problem: Bilinç, İstanbul: Metis Yayınları, 2018.
Zeman, Adam, Bilinç Kullanım Kılavuzu, Çev. T. Birkan, İstanbul: Metis Yayınları, 2004.