RUHSUZ MAKİNE: HAYVAN

Ekoloji ile ilgili tartışmaların tarihi görece çağdaştır. Bu tartışmalarda öne çıkan ve güçlü olan akımlar Amerikan merkezli olsa da görece tüm dünyada Üçüncü Dünya ülkeleri de dâhil olmak üzere geniş bir alanı kapsamaktadır. Örneğin tarihi bir ironi olsa da çevre duyarlılığına gerçek bir ilgi Nazi rejiminden gelmiştir. Günümüzde çevre tartışmalarında yalnızca geniş bir alan değil gün geçtikçe daha çeşitli ve kompleks bakışlar da söz konusu edilmektedir. Ekolojik duyarlılık siyasalı ve etiği birlikte düşünmeyi şart koşar. Nasıl bir çevre istiyoruz? Demokratik bir çevre mümkün mü? Kimin hakları? Doğa ile insan arasındaki ilişki nedir? İnsan merkezli bakıştan kaçınmak mümkün mü? Gibi sorular beraberinde kimi düşünürleri de dikkate almayı gerektirir. Bu bağlamda insan ve hayvan dünyasını keskin bir şekilde ayıran Descartes düşüncesi bahsi geçen soruların en azından kökeni hakkında bilgi verir. Bu çalışmada Descartes’ın özne felsefesini kurarken hayvanı nasıl konumlandırdığı üzerinde durulacaktır. Yukarıda bahsi geçen sorular ile Descartes düşüncesi arasındaki çatışma gösterilecektir.
Anahtar Kelimeler:

Descartes, Hayvan, Özne, Ekoloji

SOULLESS MACHINE: ANIMAL

The history of discussions on ecology is relatively modern. Although the strong movements that are prominent in these discussions are originated in America, they cover a wide range of areas, including the Third World countries all over the world. For example, even though it is an historical irony, a real interest in environmental sensitivity has come from the Nazi regime. Today, environmental discussions cover not only a large area, but also a variety of more complex views. Ecological sensitivity requires considering both the political and the ethical. What kind of environment do we want? Is it possible to have a democratic environment? Whose rights? What is the relationship between nature and human? Is it possible to avoid the human-centred view? Such questions require consideration of some philosophers. Descartes has not done a specific study on the subject of animals. The animal appears as a problem in the separation of the soul and body. There is no soul of the animal. The animal can't think. So do animals have rights? What is Descartes's effect in contemporary discussions? In this context, Descartes who distinguishes the human and the animal world sharply, provides information about the origin of the questions aforementioned. In this paper, it will be emphasized how Descartes position the animal in establishing the philosophy of subject. The debate between the aforementioned questions and the idea of Descartes will be explained.

___

  • Agamben, G. (2009). Açıklık (Çev. Meryem Mine Çilingiroğlu). İstanbul: YKY.
  • Canetti, E. (2011). Hayvanlar Üzerine (Çev. Levent Konca). İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Clarke, M. D. (2016). Descartes (Çev. Nur Nirven). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Cottingham. J. (1978). 'A Brute to the Brutes?': Descartes' Treatment of Animals. Philosophy, 53, 551-559. doi:10.1017/S0031819100026371
  • Cottingham, J. (2002). Descartes Sözlüğü ( Çev. Bülent Gözkan, Necati Ilgıcıoğlu, Ayhan Çitil, Aliye Kovannlıkaya). İstanbul: Doruk Yayınları. Descartes, R. (2017). Felsefenin İlkeleri (Çev. Mesut Akın). İstanbul: Say Yayınları.
  • Descartes, R. (2016). Meditasyonlar (Çev. Engin Sunar). İstanbul: Say Yayınları.
  • Descartes, R. (2015). Duygular ya da Ruh Halleri (Çev. Çiğdem Dürüşken). İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Descartes, R. (2013). Yöntem Üzerine Konuşma (Çev. Çiğdem Dürüşken). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
  • Descartes, R. (1991). The Philosophical Writings of Descartes (Volume 3) (Trans. John Cottingham, Robert Stoothoff, Dugald Murdoch, & Anthony Kenney). Cambridge: Cambridge University Press.
  • Ferry, L. (2000). Ekolojik Yeni Düzen-Ağaç, Hayvan ve İnsan (Çev. Turhan Ilgaz). İstanbul: YKY.
  • Francione, L. G. (2008). Hayvan Haklarına Giriş (Çev. Renan Akman-Elçin Gen). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Harrison, P. (1992). Descartes on Animals. Philosophical Quarterly, 42, 219-227. 10.2307/2220217
  • Kambouchner, D. , Buzonz D. F. (2016). Descartes Sözlüğü (Çev. Murat Erşen). İstanbul: Say Yayınları.
  • Kranz, W. (1994). Antik Felsefe (Çev. Suad Y. Baydur). İstanbul: Sosyal Yayınları.
  • Hegel, F. G. W. (1983). Descartes. (Çev. Doğan Şahiner). Cogito, 10, 135-151.
  • Simondon, G. (2019). Hayvan ve İnsan Üzerine İki Ders (Çev. Emre Sünter). İstanbul: Norgunk Yayınları.
  • Singer, P. (2018). Hayvan Özgürleşmesi ( Çev. Hayrullah Doğan). II. Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Soysal, A. (2017). Üç Temellendirme: Aristoteles, Descartes, Kant. İstanbul: Monokl Yayıncılık.
  • Ryan, D. (2019). Hayvan Kuramı Eleştirel Bir Giriş (Çev. Ayten Alkan). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Timofeeva, O. (2018). Hayvanların Tarihi: Felsefi Bir Deneme (Çev. Barış Engin Aksoy). İstanbul: Kolektif Kitap.
  • Nadler, S. (2017). Filozof, Rahip ve Ressam Descartes’ın Bir Portresi (Çev. Abdullah Yılmaz). İstanbul: Alfa Yayınları