NURTEN KAYA, Nurper BOLOL, NURAY TURAN, Hatice KAYA, Çiğdem İŞÇİ

Kulak Burun Boğaz kliniklerinde çalışan hemşirelerin karar verme stratejileri ve mesleki doyumları

Amaç: Bu araştırma, Kulak Burun Boğaz (KBB) kliniğinde çalışan hemşirelerin karar verme stratejileri ve mesleki doyumlarını, bireysel-mesleki özellikler ve aralarındaki ilişki yönünden incelemek amacı ile yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Kesitsel türdeki bu araştırma, oransız küme örnekleme yöntemi ile seçilen 78 hemşire (evrenin %78'i) ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya başlamadan önce kurumlardan ve hemşirelerden bilgilendirilmiş onam alınmıştır. Veri toplama aracı olarak Hemşire Tanıtım Formu, Karar Verme Stratejileri Ölçeği ve Mesleki Doyum Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Hemşirelerin hemen hemen hepsinin kadın (%97.4), yaş ortalamasının 33.50, potansiyel puan dağılımı 20-100 olan Mesleki Doyum Ölçeği puan ortalamasının 65.09, tüm alt boyutlarında potansiyel puan dağılımı 10-40 olan Karar Verme Stratejileri Ölçeğinin puan ortalamalarının ise İçtepisel Kararda 22.56, Mantıklı Kararda 27.21, Bağımlı Kararda 20.88, Kararsız Kararda 18.95 olduğu görülmüştür. Hemşirelerin yaş, mesleki eğitim durumu, mesleki ve birimdeki deneyim yılı, çalıştığı birim, çalışma şekli, görevi, KBB kliniğini isteyerek seçme durumu ve bu klinikten ayrılma isteği değişkenlerine göre Karar Verme Stratejileri Alt Ölçekleri ve/veya Mesleki Doyum Ölçeği puanları arasında istatistiksel anlamlılık taşıyan farkların olduğu belirlenmiştir. Ayrıca Bağımlı Karar Alt Ölçeği puanları ile Kararsız Karar Alt Ölçeği ve Mesleki Doyum Ölçeği puanları arasında istatistiksel anlamlılık taşıyan ilişkiler bulunmuştur. Sonuç: Hemşirelerin karar verme stratejilerini ve mesleki doyumlarını etkileyen etmenler göz önüne alınarak mesleki otonomları sağlanmalı, ekip çalışmaları desteklenmeli ve böylece mesleki doyumları artırılmalıdır.

Decision-making strategies and professional satisfaction of nurses working in Ear Nose Throat clinics

Objective: This research was carried out to investigate relationship between the decision-making strategies and professional satisfaction of nurses working in Ear Nose Throat (ENT) clinic, and relationship between the personal-professional features. Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted with 78 nurses selected to disproportionately group sampling method (78% of the universe). Approval of the institution and informed consent was obtained from patients before the start of the study. Data were obtained with Nurse Information Form, Professional Satisfaction Scale and Decision-Making Strategies Scale. Results: Almost all of the nurses were female (97.4%), the average age of 33.50, the Professional Satisfaction Scale score of 65.09 points (potential distribution is 20-100). In the Decision-Making Strategies Decision Scale (potential distribution of all sub-scale scores are 10-40); Internal Responce was 22.56, Logical Decision was 27.21, Dependent Decision was 20.88, Unstable Decision was18.95.There was statistical significance between age of nurses, vocational education, experience of work, work unit, task, voluntary selection and desire to leave of the ENT clinic with variables of Decision-Making Strategies Sub-Scales and/or Professional Satisfaction Scale scores. Also statistical significance was found between the Dependent Decision Sub-Scale scores with Career Decision Scale and Unstable Satisfaction Scale scores. Conclusion: Considering factors affecting the decision-making strategies, and professional satisfaction of nurses, autonomy should be provided, team work should be supported and so that professional satisfaction should be increased.

PDF

___

1) Kaya H. Üniversite Öğrencilerinde Eleştirel Akıl Yürütme Gücü. Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Bölümü, 1997.
2) Dağlı A. Problem çözme ve karar verme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2004; 3: 41-49.
3) Taşçı S. Hemşirelikte problem çözme süreci. Sağlık Bilimleri Dergisi 2005; 14: 73-78.
4) Eldeleklioğlu J. Karar Stratejileri İle Ana Baba Tutumları Arasındaki İlişki. Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğimde Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı 2006.
5) Uysal M. Hemşirelerin Kişilik Özellikleri İle Karar Stratejilerinin İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: T.C. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2010.
6) Deniz ME. Üniversite Öğrencilerinin Karar Verme Stratejileri ve Sosyal Beceri Düzeylerinin TA-Baskın Ben Durumları ve Bazı Özlük Niteliklerine Göre Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Doktora Tezi, Konya: T.C. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, 2002.
7) Azak A, Taşçı S. Klinik karar verme ve hemşirelik. Türkiye Klinikleri 2009; 17: 176-183.
8) Kelleci MM, Gölbaşı Z. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin problem çözme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004; 8: 1-8.
9) Kuzgun Y, Sevim SA, Hamamcı Z. Mesleki Doyum Ölçeğinin Geliştirilmesi, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 1999; 2: 14-18.
10) Kuzgun Y, Bacanlı F Rehberlik ve Psikolojik Danışmada Kullanılan Ölçme Araçları ve Programlar Dizisi: 1, Ankara. Nobel Yayın Dağıtım, 2005: 10-22.
11) Ertekin B. Mardin İl Merkezindeki Sağlık Kuruluşlarında Çalışan Hemşirelerin İş Doyumları Ve Depresif Duygu Durumlarının Bazı Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır: T. C. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, 2006.
12) Aydın R, Kutlu Y. Hemşirelerde iş doyumu ve kişilerarası çatışma eğilimi ile ilgili değişkenler ve iş doyumunun çatışma eğilimi ile olan ilişkisini belirleme. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2001; 5: 37-45.
13) Piyal B, Çelen Ü, Şahin N, Piyal B. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde çalışanların iş doyumu. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 2000; 53: 241-250.
14) Çetinkaya A, Özbaşaran F. Üniversite hastanesinde görev yapan hemşirelerin iş doyumu düzeyleri ve etkileyen faktörler. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2004; 20: 57-76.
15) Kaya N, Solmaz Ş. Kulak burun boğaz hemşirelerinin sosyotropi-otonomi düzeyleri ve diğer klinik hemşireleri ile karşılaştırılması. Hastane Yönetimi 2008; 12: 50-55.
16) Alver B. Psikolojik danışma ve rehberlik eğitimi alan öğrencilerin empatik beceri ve karar verme stratejilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Muğla Üniversitesi, SBE Dergisi 2005; 14: 19-34.
17) Köksal A. Ergenlerde Duygusal Zekâ ile Karar Verme Stratejileri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, 2003.
18) Uygur E, Kaya N, Kaya H, Karaman N. Bir devlet hastanesinde çalışan hemşirelerin sağlık ekibi hizmeti anlayışları ve yaşanan sorunlar. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 16: 102-113.
19) Enç N. Koroner Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin Kritik Durumlarda Hemen Karar Verme İşlevinin Analizi. Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Hemşirelik Anabilim Dalı, 1992.
20) Acıbozlar Ö. Yönetici Hemşirelerin Karar Verme Stratejileri ve Yaratıcılık Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2006.
21) Kaya N, Kaya H, Ayık SE, Uygur E. Bir devlet hastanesinde çalışan hemşirelerde tükenmişlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2010; 7: 401-419.
22) Yüksel İ. Vardiyalı ve vardiyasız çalışan hemşirelerin iş güçlüğünü ayırt edici değişkenlerin belirlenmesi. http://iibf.sdu.edu.tr/dergi/files/2002-1-12.pdf. Erişim Tarihi: 12.08.2010.
23) Narlı M. Hemşirelerin Çalışma Vardiyalarının Değerlendirilmesi Ve Çizelgelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üni. Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007.
24) Akyar İ. Vardiyalı, uzun süre, fazla çalışma ve etkileri. http://turkhemsirelerdernegi.org.tr/menu/saglik-guncel/thdsagligin- sesi-yazilari/91-saglikguncel.aspx. Erişim Tarihi: 26.10.2010.
25) Aştı N. Çalışan hemşirelerin iş gücü kaybı nedenleri, sıklığı ve iş doyumu ilişkisi. Hemşirelik Bülteni 1994; 8: 29-45.