Neşe ULUKOCA, Şenlen GÖKGÖZ, Ali KARAKOÇ

Kırklareli Üniversitesi öğrencileri arasında sigara, alkol ve madde kullanım sıklığı

Amaç: Sigara alkol ve madde bağımlılığı, gençlik çağında başlamakta ve çoğu kez ömür boyu sürmektedir. Bu çalışmada Kırklareli Üniversitesi öğrencileri arasında sigara, alkol ve madde kullanım yaygınlığını araştırmak amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Kırklareli Üniversitesi’nde 2010-2011 Bahar döneminde öğrenim gören 9698 öğrenciden, 902 kişi orantılı tabaklı örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Okullara ve sınıflara göre tabakalandırılmış ve öğrenciler basit rastgele örnekleme dahil edilmiştir.. Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması 20.9±1,8’dir. Öğrencilerin %45.4’ü sigara içmektedir; hergün düzenli sigara içenler %34.9’dur. Gençlerin %64’ü alkollü içkiyi denemiş ve %17.1’i haftada birden daha sık alkol almaktadır. Yaşam boyu en az bir kez madde kullanımı %10.4 iken en çok denenen maddeler esrar(%4.1) ve uçuculardı(%3.2).Sigara, alkol, madde kullanımı; erkeklerde, ailesiyle iletişiminin kötü olduğu- nu belirten öğrencilerde daha yüksektir. Sigara içen gençlerde; içmeyenlere göre alkol alma ve madde deneme anlamlı düzeyde fazladır. Madde deneme ve alkol kullanımı ile öğrencilerin kaldığı yer arasında bir ilişki bulunmazken; yurtta kalan öğrencilerde sigara içimi daha azdır. Ailesinin geliri yüksek olanlarda; sigara ve alkol kullanımı daha yüksektir. Sonuç: Üniversite gençlerinde, sigara kullanımı yaygındır. Alkol kullanımı ve yaşam boyu en az bir kez madde deneyen öğrencilerin sıklığı; batı ülkelerine göre daha düşük olmakla birlikte azımsanacak boyutta değildir. Üniversite öğrencileri için yapılacak sağlık hizmetlerinde; bağımlılık yapıcı maddeleri bıraktırmaya yönelik çalışmalara da yer verilmesi faydalı olabilir.

PDF

___

1. Öztürk O. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. 1. Baskı, İstanbul: Evrim Basım,1990: 349-55.
2. Mathers CD, Loncar D. Projections of global mortality and burden of disease from 2002 to 2030. Plos Med 2006; 3: 442- 43.
3. Karlıkaya C. Tütün ve ortak hava yolu. Solunum 2005; 7: 29- 40.
4. Özcebe H. Gençlerde riskli davranışlar ve sağlığın geliştirilmesi. XI.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Denizli, 2007; 149-53.
5. Tanrıkulu AC, Carman KB. Kars il merkezinde çeşitli üniversite öğrencileri arasında sigara kullanımı sıklığı ve risk faktörleri. Türk Toraks Dergisi 2009; 10: 101-6.
6. Tot Ş, Yazıcı K, Yazıcı AE, Erdem P, Bal N, Metin Ö. Mersin Üniversitesi öğrencilerinde sigara ve alkol kullanım yaygınlığı ve ilişkili özellikler. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3: 227- 31.
7. Ögel K, Tamer D, Evren C, Çakmak D. Lise gençleri arasında sigara, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12: 47-52.
8. Bilir N. Sigara salgınının kontrolü stratejileri. Sağlık İçin Sigara Alarmı Dergisi 2001; 4: 1-2.
9. Zakletskaia L, Wilson E, Fleming MF. Alcohol use in students seeking primary care treatment at university healt services. J Am Coll Health 2011; 59: 217-23.
10. Aslan D, Özvarış ŞB, Esin Ç, Akın A. Bir grup üniversitesi öğrencisi arasında sigara ve alkollü bir içecek tüketme durumu: Prevalans ve etkileyen faktörler. Erciyes Tıp Dergisi 2006; 28: 172-82.
11. Güler Ç, Köroğlu E. Psikiatri Temel Kitabı, 1.cilt. 1.Baskı, Ankara: Hekimler Yayın Birliği,1997: 299-306.
12. Boyacı H, Çorapcıoğlu A, Ilgazlı A, Başyiğit İ, Yıldız F. Kocaeli Üniversitesi öğrencilerinin sigara içme alışkanlıkları- nın değerlendirilmesi. Solunum Hastalıkları 2003; 14: 169-75.
13. Çilli AS, Kaya N. Üniversite öğrencilinde nikotin bağımlılığı- nın psikiyatrik bozukluklarla birlikteliği. Türk Psikiyatri Der- gisi 2003; 14: 42-9.
14. ESPAD 2003 Raporu. http://www.espad.org/espad reports/ 04.04.2012.
15. Küresel gençlik tütün araştırması 2003. http://havanikoru.org. tr/Docs Arastirmalar/ 03.04.2012.
16. Türkiye’de uyuşturucu bağımlılığı UNODC ülke değerlendirmesi. http://www.unicef.org.tr/01.04.2012.
17. Siquiera LM, Rolnitzky LM, Rickert V. Smoking cessation in adolescents:The role of nicotine dependence, stres and coping methods. Arch Pediatr Adoles Med 2001; 155: 489-95.
18. Patten CA, Ames SC, Ebbert J, at al. Tobacco use outcomes of adolscents treated clinically for nicotine dpndence, Arch Pediatr Adoles Med 2001; 155: 831-37.
19. Metchior M, Chastang J, Goldberg P, Fombonne E. High prevalance rates of toobacco alchol and drug use in adolescents and young adults Frances. In Addictive Behaviors 2008; 33: 122-23.
20. TC Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye Raporu. 1.Baskı, Ankara: Anıl Matbaacılık: 16-7.
21. Akfert KS, Çakıcı E, Çakıcı M. Üniversite öğrencilerinde sigara,alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi. Anatol J Psych 2009; 10: 40-7.
22. DSÖ Küresel Tütün salgını raporu. (Ç: Bilir N) DSÖ, 2008; 16-8.
23. 2007 espad özet raporu. http://www.emcdda.europa.eu/attac- hements.cfm/4.4.2012.
24. Yalçın M, Eşsizoğlu A, Akkaç H, Yaşan A, Gürgen F. Dicle Üniversitesi öğrencilerinde madde kullanımını belirleyen risk faktörleri. Klinik Psikiyatri 2009; 12: 123-33.
25. Kaya N, Çilli AS, Üniversite öğrencilerinde nikotin,alkol ve madde bağımlılığının 12 aylık yaygınlığı. Bağımlılık Dergisi 2002; 3: 91-7.
26. Şimşek Z, Koruk İ, Altındağ A. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin riskli davranışları. Top- lum Hekimliği Bülteni 2007; 26: 19-24.
27. Görgün S, Tiryaki A, Topbaş M. Üniversite öğrencilerinde madde kullanma biçimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2010; 11: 305-12.
28. Yiğit Ş, Khorshid L. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi öğrencilerinde alkol kullanımı ve bağımlılığı. Bağımlılık Dergisi 2006; 7: 24-30.
29. Efromyson D. Hungry tobacco an analysis of the economic impact of tobacco concumption on poor in Bangladesh. Tobacco Control 2001; 10: 212-17.
30. Taner S. Boğazici Üniversitesi öğrencilerinde, sigara, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Uzmanlık tezi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi 2005; 55-65.
31. Ögel K, Tamar D, Evren C, ve ark. Türkiye’de on beş ilde sigara, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12: 47-2.