Zuhal CİHANGİROĞLU, SÜLEYMAN ERHAN DEVECİ

Fırat Üniversitesi Elazığ sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler

Amaç: Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları (SYBD) ve bunları etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte olan bu çalışmanın evrenini Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu’nda öğrenim gören öğrenciler (712 kişi) oluşturmuştur. Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin 688’ine ulaşılmıştır. Sosyo-demografik özellikler ile sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkilediği düşünülen bazı faktörlerin değerlendirilmesi ile ilgili sorular soruldu ve SYBD Ölçeği sorularının yer aldığı bir anket uygulandı. Verilerin analizi t testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılarak yapılmıştır. Bulgular: Öğrencilerin %74.3’ü kadın, %25.7’si erkek öğrenci olup, yaş ortalamaları 21.33±1.85’dir. Öğrencilerin SYBD ölçeği genel ortalaması 121.75±18.86 puan olarak saptanmıştır. Sağlığın geliştirilmesine katkıda bulunan davranışlar içerisinde en yüksek puan ortalamaları sırasıyla kendini gerçekleştirme, sağlık sorumluluğu ve kişilerarası destek boyutlarına, en düşük ortalama ise egzersiz alışkanlığına aittir. SYBD ölçeği ortalama puanının; üst sınıflarda okuyanlarda, sosyoekonomik düzeylerini orta ve yüksek olarak algılayanlarda, sigara içmeyenlerde, egzersiz yaptığını ifade edenlerde, kendi sağlık durumlarını orta ve iyi olarak değerlendirenlerde daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p

Healthy life style behaviours and related influencing factors of the students of elazig high school of health sciences of Firat University

Objective: Determinig the healthy life style behaviours (HLSBs) and factors affecting their HLSBs of the students in High School of Health Sciences was aimed. Materials and Methods: The students (n= 712) educating in Firat University Elazığ High School of Health Sciences was the context of this descriptive study. 688 of students could be reached at the time of enrolment. Questions about sociodemographic characteristics, and some factors thought to be influential on healthy life style behaviours are asked, and a questionnaire that HLSB Scale is present were applied. Data were analysed using t- test, one-way analysis of variance. Results: 74.3 % of students were female, 25.7 % of them were male, with a mean age of 21.33±1.85 years. Mean HLSB Scale score of the students was estimated to be 121.75±18.86 points. The maximal mean points contributing to the development of healthy life style were related to selfrealization, responsibility for self-health, interindividual supportive measures in decreasing order, while habitual exercise accounted for the lowest means. Mean scores in HLSB scale were determined to be higher in senior class students, conceiving their socioeconomic status as being at moderate or higher levels, non-smokers, students who are statedly on routine exercise programs, and individuals whose self-assessment of their state of health as being of moderate and improved levels (p<0.05). Conclusion: The HLSBs of the students are found to be in moderate level. The significance of HLSBs should be recognized, and attempts to use them during daily life should be encouraged.

PDF

___

1. Özkan S, Yılmaz E. Hastanede çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008; 3: 90-105.
2. Edelman CL, Fain JA. Health defined: objectives for promotion & prevention. In: Edelman CL, Mandle CL (Editors). Health Promotion Throughout the Lifespain. Philadelphia: Mosby Comp Fourth Ed 1999: 3-24.
3. Bidlack WR. Interrelationships of food, nutrition, diet and health: The National Association of State Universities and Land Grant Colleges White Paper. J Am Coll Nutr 1996; 15: 422-433.
4. Komduur RH, Korthals M, Molder H. The good life: living for health and a life without risks? On a prominent script of nutrigenomics. Br J Nutr 2009; 101: 307-316.
5. Ünalan D, Şenol V, Öztürk A, Erkorkmaz Ü. Meslek yüksek okullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2007; 14: 101-109.
6. Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nurs Res 1987; 36: 76-81.
7. Esin N. Endüstriyel Alanda Çalışan İşçilerin Sağlık Davranışlarının Saptanması ve Geliştirilmesi. Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 1997.
8. Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005; 9: 26-34.
9. Ünalan D, Öztop DB, Elmalı F, ve ark. Bir grup sağlık yüksekokulu öğrencisinin yeme tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2009; 16: 75-81.
10. Karadeniz G, Uçum EY, Dedeli Ö, Karaağaç Ö. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2008; 7: 497-502.
11. Pasinlioğlu T, Gözüm S. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan sağlık personelinin sağlık davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1998; 2: 60-68.
12. Bagwell MM, Bush HA. Improving health promotion for bluecollar workers. J Nurs Care Qual 2000; 14: 65-71.
13. Tashiro J. Exploring health promoting lifestyle behaviors of Japanese college women; perceptions, practices, and issues. Health Care Women Int 2002; 23: 59-70.
14. Geçkil E, Yıldız S. Adölesanlara yönelik beslenme ve stresle baş etme eğitiminin sağlığı geliştirmeye etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2006; 10: 19- 28.
15. Kaya F, Ünüvar R, Bıçak A, ve ark. Öğretim elemanlarının sağlığı geliştirme davranışları ve etkileyen etmenlerin incelenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2008; 7: 59-64.
16. Özbaşaran F, Çakmakçı Çetinkaya A, Güngör N. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlık davranışları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004; 7: 43-55.
17. Duffy ME, Rossow R, Herandez M. Correlates of health promotion activities in employed Mexican women. Nurs Res 1996; 45: 18-24.
18. Redland AR, Stuifbergen AK. Strategies for maintenance of health-promoting behaviors. Nurs Clin North Am 1993; 28: 427-442.
19. Weitzel MH. A test of the health promotion model with blue collar workers. Nurs Res 1989; 38: 99-104.
20. Lusk SL, Kerr MJ, Ronis DV. Health-promoting lifestyles of blue-collar, skilled trade, and white-collar workers. Nurs Res 1995; 44: 20-24.
21. Yalçınkaya M, Gök Özer F, Yavuz Karamanoğlu A. Sağlık çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6: 409-420.
22. Tokuç B, Berberoğlu U. Edirne merkez ilçe ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerde sağlığı geliştirici davranışlar. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6: 421-426.
23. Erol A, Toprak G, Yazıcı F. Üniversite öğrencisi kadınlarda yeme bozukluğu ve genel psikolojik belirtileri yordalayan etkenler. Türk Psikiyatri Dergisi 2002; 13: 48-57.
24. Coners H, Remschmidt H, Hebebrand J. The relationship between premorbid body weight, weight loss, and weight at referral in adolescent patients with anorexia. Int J Eat Disord 1999; 26: 171-178.