Yavuzalp SOLAK, Erhan KAYA, Banu Elçin YOLDAŞCAN

Aile Sağlığı Merkezine Başvuranların Bitkisel Ürünler ve Bitkisel Tedaviler ile İlgili Bilgi ve Tutumları

Amaç: Bu çalışmanın amacı; toplumda bitkisel ürünler ve bitkisel tedaviler için kişilerin bilgi ve yaklaşımlarını incelemek, sosyodemografik özelliklerine göre bu bilgi ve yaklaşımlar arasında karşılaştırmalar yapmaktır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipte olan bu çalışma, 01 Temmuz-31 Aralık 2018 tarihleri arasında aile sağlığı merkezlerine herhangi bir nedenle başvuran 348 kişiye yüz yüze görüşme tekniği ile anket uygulanarak yapılmıştır. Ankette katılımcıların sosyodemografik bilgileri ve bitkisel ürün-tedaviler ile ilgili bilgi ve davranışları bulunmaktaydı. Verilerin değerlendirmesinde tanımlayıcı analizler ve ki kare testi kullanıldı. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 39.72±12.87 yıl, %71.6’sı kadın ve %35.3’ü üniversite ve üzeri eğitim düzeyindedir. Katılımcıların %47.1’i bitkisel tedavilere ilgili olduklarını ve bitkisel tedavi uyguladıklarını, %19.8’i hastalandıklarında ilk olarak alternatif-tamamlayıcı-bitkisel tedavi kullandıklarını belirtmiştir. Kadınların erkeklere göre daha fazla oranda bitkisel ürün kullanmayı tercih ettiği saptanmıştır. Katılımcıların bitkisel ürünler ile ilgili en çok bilgi kaynağı %39.4 ile internet kullanımıdır. Katılımcılar bitkisel ürünleri en çok aktarlardan (%76) temin etmektedir. Sonuç: Bitkisel ürünlerin zararlarından ve yan etkilerinden dolayı kontrollü kullanımı büyük önem arz etmektedir. Bitkisel preparatlar için ruhsatlandırma, etkinlik ve güvenlik kontrolü ile ilgili ülkelere büyük sorumluluklar düşmektedir.

Knowledge and Attitudes About Herbal Products and Herbal Medicine in People Applying to Family Health Care Center

Objective: The purpose of this study; to examine the knowledge and approach of people for in herbal products and herbal medicine in the community and to make comparisons between sociodemographic characteristics and this knowledge. Material and Method: This cross-sectional study was carried out by applying a questionnaire with a face-to-face interview technique to 348 people who applied to family health centers for any reason between 01 July and 31 December 2018. The questionnaire included sociodemographic information and behaviors related to herbal product-medicine. Descriptive analysis and chi square test were used for data evaluation. Results: The average age of the participants is 39.72 ± 12.87 years, 71.6% are women and 35.3% are at the education level of university graduates and above. 47.1% of the participants were interested in herbal medicine and applied herbal medicine, 9.8% stated that they used alternativecomplementary-herbal medicine first when they got sick. It was found that women prefer to use more herbal products than men. The most important source of information about the herbal products of the participants is the internet usage with 39.4%. Participants obtain herbal products mostly from herbalists (76%). Conclusion: Due to the harm and side effects of herbal products, their controlled use is of great importance. Countries have great responsibilities regarding licensing, effectiveness and safety control for herbal preparations.

PDF

___

1. WHO. Traditional Medicine. [Erişim tarihi: 02.03.2020]. https://www.who.int/healthtopics/traditionalcomplementary-and-integrativemedicine#tab=tab_1.
2. Gurib-Fakim A. Medicinal plants: traditions of yesterday and drugs of tomorrow. Mol Aspects Med 2006; 27: 1-93.
3. Welz AN, Emberger-Klein A, Menrad K. The importance of herbal medicine use in the German health-care system: prevalence, usage pattern, and influencing factors. BMC Health Services Research 2019; 19: 952-63.
4. WHO Traditional medicine Executive Board 111th Session Provisional agenda item 57 World Health Organization. Report by the Secretariat 2002.
5. Oyebode O, Kandala NB, Chilton PJ, Lilford RJ. Use of traditional medicine in middle-income countries: a WHO-SAGE study. Health Policy Plan 2016; 31: 984-91.
6. TC Resmi Gazete. Geleneksel Bitkisel Tıbbi Ürünler Yönetmeliği. 6 Ekim 2010. Sayı: 27721 Başbakanlık Basımevi Ankara.
7. Kurt E, Bavbek S, Pasaoglu G, Abadoglu O, Misirligil Z. Use of Alternative Medicine by Allergic Patients in Turkey. Allergol Immunopathol 2004; 32: 289-94.
8. Özbek H. Cinsel ve jinekolojik sorunların tedavisinde bitkilerin kullanımı. Van Tıp Dergisi 2005; 12: 170-4.
9. Gün Ç, Demirci N. Menopozda bitkisel tedavi kullanımı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi 2015; 24; 520-30.
10. Gürhan G, Ezer N. Halk arasında hemoroit tedavisinde kullanılan bitkiler-I. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi 2004; 1: 37-60.
11. Yavuz M, İlçe AÖ, Kaymakçı Ş, Bildik G, Dıramalı A. Meme kanserli hastaların tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumlarının incelenmesi. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2007; 27: 680-6.
12. Koçtürk OM, Kalafatçılar ÖA, Özbilgin N, Atabay H. Türkiye'de bitkisel ilaçlara bakış. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2009; 46: 209-14.
13. Öztürk M, Uskun E, Özdemir R, Çınar M, Alptekin F, Doğan M. Isparta İli'nde Halkın Geleneksel Tedavi Tercihi. Turkiye Klinikleri J Med EthicsLaw and History 2005; 13: 179-86.
14. Dedeli Ö, Karadakovan A. Yaşlı bireylerde ilaç kullanımı, tamamlayıcı ve alternatif tedavi uygulamalarının incelenmesi. Spatula DD 2011; 1: 23- 32.
15. Sağkal T, Demiral S, Odabaş H, Altunok E. Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 2013; 27: 19-26.
16. Lafçı D, Kaşıkçı MK. Yataklı sağlık kuruluşunda görev yapan sağlık personelinin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini bilme ve kullanma durumları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2014; 3: 1114-31.
17. Mahomoodally MF, Roumysa B. Associations between the use of herbal therapy and sociodemographic factors. Spatula DD 2013; 3: 59-68.
18. Sucaklı MH, Ölmez S, Keten HS, Yenicesu C, Sarı N, Çelik M. Üniversite öğrencilerinin bitkisel ürünleri kullanım özelliklerinin değerlendirilmesi. Medicine Science 2014; 3: 1352-60.
19. Lazarou R, Heinrich M. Herbal medicine: Who cares? The changing views on medicinal plants and their roles in British lifestyle. Phytother Res 2019; 33: 2409-20.
20. Dahl NV. Alternative Medicine and Nephrology Series Editor: Naomi V. Dahl: Herbs and Supplements in Dialysis Patients: Panacea or Poison? In Seminars in dialysis (Vol. 14, No. 3, pp. 186- 192). Boston, MA, USA: Blackwell Science Inc 2001.