Eleştiren ile eleştirilenler arasında nazik karşılaşmalar: (Pro)feminist bir yaklaşımla Trabzon'da erkeklikleri incelemek

“Tipik” bir feminist araştırmada, feminist kadın araştırmacı(lar) feminist metodolojilerden yararlanarak, genellikle kadınlar olan görüşülenlerini empati yardımıyla anlamaya çalışırken, bu aktörler ile empati kurarak onların güçlenmesine ve özgürleşmesine katkıda bulunmayı hedeflerler. Buna karşın (pro)feminist ve erkek bir araştırmacının ataerkilliğin asli failleri ve yarar sağlayanları olan erkekleri incelerken görüşülenlerle empati kurması feminist bir araştırma bağlamında araştırmacının hem kendisiyle, hem savunduğu yaklaşımla, hem de yararlandığı metodolojiyle ilişkisinde derin çelişkiler yaratır. Bu makalede son yıllarda ataerkil ve sağcı olaylarla sıklıkla gündeme gelen bir kent olan Trabzon’da 2010-2011 arasında (pro)feminist erkek bir araştırmacı tarafından gerçekleştirilen bir alan çalışmasının öyküsü dolayımıyla, (pro)feminist bir yaklaşımla erkeklikleri incelemenin metodolojik güçlükleri tartışılmaktadır.

Delicate encounters between the critic and the critiqued: İnvestigating masculinities in Trabzon with a (Pro)feminist perspective

In a “typical” feminist research, trying to understand their respondents (who are generally women) by establishing empathy, the female feminist researcher(s) aim to contribute their empowerment and emancipation by utilizing feminist methodologies. On the other hand, if a (pro)feminist and male researcher establishes empathy with the respondent men, who are the primary agents and beneficiaries of patriarchy, creates deeper conflicts both with himself, the approach he adopts, and with the methodology he utilizes, in terms of a feminist research. In this article, the methodological difficulties of investigating masculinities with a (pro)feminist approach is discussed, focusing on the story of a field research conducted between 2010-2011 by a (pro)feminist male researcher in the city of Trabzon (Turkey) which frequently came to the forefront with a number of patriarchal and rightist incidents in the last years.

___

  • Bauman, Zygmunt. Sosyolojik Düşünmek. Çev. A. Yılmaz. (İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1998).
  • Bora, Tanıl. Türk Sağının Üç Hali: Milliyetçilik, Muhafazakârlık, İslamcılık. (İstanbul: Birikim Yayınları, 2009).
  • Bozok, Mehmet. Constructing Local Masculinities: A Case Study From Trabzon, Turkey. Yayımlanmamış Doktora Tezi. (ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Bölümü, 2013).
  • “Yoksullaşma, Sağcılık, Trabzonspor Taraftarlığı Ve Nataşaların Gölgesinde Trabzon Erkekliği”. İçinde, Karardı Karadeniz. Der. U. Biryol. (İstanbul: İletişim Yayınları, 2012), 413-444.
  • “Feminizmin Erkekler Cephesindeki Yankısı: Erkekler ve Erkeklikler Üzerine Eleştirel İncelemeler”. Cogito, 58, (2009): 269-284.
  • Erkeklik Kimliğinin Sosyokültürel İnşası: Ankara Tepecik Mahallesi Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antropoloji Bölümü (2005).
  • Brandes, Stanley. “The Things We Carry”. Men and Masculinities, 11, (2008): 145-153.
  • Collins, Patricia Hill. “Learning from the Outsider Within: The Sociological Significance of Black Feminist Thought”. İçinde, The Feminist Standpoint Theory Reader: Intellectual and Political Controversies. Der. S. Harding, (New York: Routledge Publications, 2004), 103-126.
  • Connell, R. W. Masculinities. (Berkeley: University of California Press. 2005).
  • Gender and Power: Society, the Person and Sexual Politics. (Stanford, CA: Stanford University Press, 1987).
  • Türkçesi Toplumsal Cinsiyet ve İktidar: Toplum, Kişi ve Cinsel Politika. Çev. C. Soydemir (İstanbul: Ayrıntı Yayınları. 1998).
  • Çakır, Bawer ve Burcu Karakaş. Erkeklik Ofsayta Düşünce: Futbol, Eşcinsellik ve Halil İbrahim Dinçdağ'ın Hikayesi (İstanbul: İletişim Yayınları, 2013).
  • Çakır, Ruşen. “Trabzon Direkten Dönmüş”. Vatan Gazetesi, 25.2.2013.
  • Delaney, Carol. Tohum ve Toprak: Türk Köy Toplumunda Cinsiyet ve Kozmoloji. Çev. S. Somuncuoğlu ve A. Bora. (İstanbul: İletişim Yayınları, 2001).
  • Eroğul, Ali. “Trabzonspor Tarihi Üzerine Bir Deneme”. İçinde, Trabzon’u Anlamak. Der. G. Bakırezer ve Y. Demirer. (İstanbul: İletişim, 2009), 337-360.
  • Goldberg, Herb. Erkek Olmanın Tehlikeleri. Çev. S. Budak (Ankara: Öteki Yayınevi, 1996).
  • Gülçür, Leyla ve Pınar İlkkaracan. “The “Natasha” Experience: Sex Workers From The Former Soviet Union and Eastern Europe in Turkey”. Women’s Studies International Forum. 25 (4), (2002): 411-421.
  • Günçıkan, Berat. Haraşo’dan Nataşa’ya. (İstanbul: Arion, 1995).
  • Hekman, Susan. “Feminist Methodology”. İçinde, The Sage Handbook Of Social Science Methodology. Der. S. Turner, P. and W. Outhwaite, (Thousand Oaks: Sage Publications, 2007), 534-546.
  • Hughes, Donna M. “The “Natasha” Trade: The Transnational Shadow Market of Trafficking in Women”. Journal of International Affairs. 53 (2), (2000): 625-651.
  • hürriyet.com.tr. Bir Gemi Dolusu Nataşa Geliyor 6 Mayıs 2012, http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/ShowNew.aspx? id=-38071
  • Kümbetoğlu, Belkıs. “Feminist Yöntem ve Kadın Çalışmalarına İlişkin Bazı Sorular, Sorunlar”. İçinde, Birkaç Arpa Boyu... 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar – Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a Armağan.
  • Der. S. Sancar, (İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2011), 475-503. milliyet.com.tr. “Bomba, Cinayet, Linç... Trabzon'da Neler Oluyor?”. 19 Mart 2012, http://www.milliyet.com.tr/2007/01/22/guncel/axgun02.html
  • Mills, Charles Wright. The Sociological Imagination. (London: Oxford University Press, 1967).
  • Neuman, W. Lawrence. Toplumsal Araştırma Yöntemleri. Nitel ve Nicel Yaklaşımlar. Çev. S. Özge. (İstanbul: Yayın Odası Yayınları, 2006).
  • radikal.com.tr “Erdoğan: Trabzonsporluların Tepkisi Insaf Dışı”. 31 Mayıs 2012, http://www.radikal.com.tr/politika/erdogan_trabzonsporlularin_tepkisi_insaf_disi-1050265
  • Rainsford, Sarah. “Turkey’s Nationalist Hotbed”. BBC News http://news.bbc.co.uk/go/pr/fr/-/2/hi/europe/6403813.stm Yayım tarihi, 1 Mart 2007; 11 Mart 2012 tarihinde erişildi.
  • Ramazanoğlu, Caroline ve Janet Holland. Feminist Methodology. (Thousand Oaks: Sage Publications, 2002).
  • Şişko, Osman. “Fuhuş Baskınında Şaşırtan Görüntü!” gazetevatan.com, 1 Aralık 2011, http://haber.gazetevatan.com/fuhus-baskininda-sasirtan-goruntu/414721/1/Gundem
  • Tanesini, Alessandra Feminist Epistemolojilere Giriş. Çev. G. Demiriz; B. Binay ve Ü. Tatlıcan (İstanbul: Sentez Yayınları, 2012).
  • Walby, Sylvia. Theorizing Patriarchy. (Oxford: Blackwell Publishing, 1992).
  • Wolf, Diane L. “Saha Çalışmasında Feminist İkilemler”. Çev. Hattatoğlu, D. İçinde, Méthodos: Kuram ve Yöntem Kenarından. Der. D. Hattatoğlu, ve G. Ertuğrul, (İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2009), 372-442.
  • Yardımcı, S. ve Güçlü, Ö. Der. Queer Tahayyül. (İstanbul: Sel Yayıncılık, 2013).