Mustafa Kerem ÖZYAVUZ, Faruk ÇELİK, Ece Gizem IŞIKÖREN, Burcu ÇELİKEL, Nur Gökçe ÇETİNER, Bedia ÇAKMAKOĞLU, Muhammet Oğuz Gökçe, Ş.ümit ZEYBEK

Şizofrenili Olgularda Cox2 765 G>C Ve 1195 G>A Gen Polimorfizmlerinin Serum Cox-2 Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi

Amaç, toplumsal kuralla aykırı davranışlar, tuhaf yüz ifadeleri, amaçsız hareketler görülen, diğer insanlardan uzak kalma ve yalnız yaşamaya eğilim olabileceği gibi, tersine yakınlarına aşırı bağımlılık davranışları ortaya çıkmakta olan şizofreni hastalarında yapılan çalışmalara göre anne ya da babada şizofreni olanların çocuklarında kalıtım oranının %10-12 olduğu belirlenmiştir.Tez çalışmamızda COX2 gen polimorfizminin ve serum düzeylerinin tespit edilmesi ve şizofreni hastalığına olan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Gereç ve Yöntem. Çalışmamızda COX2 765 G>C Gen Polimorfizmine uygun protokolle PZR-RFLP teknikleri kullanılarak belirlenmiştir. Serum düzeylerini ELISA tekniği kullanılarak tespit edilmiştir. Bulgular. COX-2-765G→C genotip ve allel dağılımları açısından anlamlı görülmüştür. GG genotipli bireylerin kontrollerde anlamlı olduğu ve koruyuculuk sağladığı gözlenmiştir. CC genotipli bireylerin hastalarda anlamlı şekilde yüksek olduğu ve hastalık için yaklaşık 5 katlık risk sağladığı gözlenmiştir. COX-2-765G→C G+genotipli bireylerin frekansının kontrollerde(%95,9) hastalara göre(%82,1) anlamlı olduğu ve hastalık için koruyuculuk sağladığı düşünülmektedir. COX-2- 765G→C C+genotipli bireylerin frekansının hastalarda (%58,9) kontrole göre(%39,2) anlamlı ve hastalık için yaklaşık 2 kat risk sağladığı görülmüştür. Sonuç. Çalışmamız sonucunda elde edilen veriler ışığında COX-2-765G→C gen polimorfizmi ile bağlantılı GG ve G+ genotip frekanslarının koruyuculuk, CC ve C+ genotiplerinin ise hastalığa yatkınlık açısından ilişkili olabileceği bildirilebilmektedir. Bununla birlikte vaka sayısının artırılması ile elde edilen verilerin güçlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

cox2, şizofreni, polimorfizm

PDF

___

1. Petronis A. The origin of schizophrenia: Genetic thesis, epigenetic antithesis, and resolving synthesis. Biol Psychiatry. 2004; 55:142-146 2. Uzun Ö, Battal S. Şizofreni. Aydın H, Bozkurt A (editörler) Kaplan&Sadock Klinik Psikiyatri Kitabı’nda (2.baskı). İstanbul, Güneş Kitabevi, 2005:134-154. 3. Mundo E, Altamura AC, Vismara S, Zanardini R, Bignotti S, Randazzo R, Montresor C, Gennarelli M. MCP-1 gene (SCYA2) and schizophrenia: a case-control association study. Am J Med Genet B Neuropsychiatr Genet. 2005;132B(1):1-4. 4. Conley RR, Kelly DL. Pharmacologic treatment of schizophrenia 2003.pg:13-20-21, 107-127, 209-217. 5. Öztürk O.(ed) Ruh Sağlığı ve Hastalıkları; 2004:217-228 (4)Conley RR, Kelly DL. Pharmacologic treatment of schizophrenia 2003.pg:13-20- 21, 107-127, 209-217. (2)Uzun Ö, Battal S. Şizofreni. Aydın H, Bozkurt A (editörler) Kaplan&Sadock Klinik Psikiyatri Kitabı’nda (2.baskı). İstanbul, Güneş Kitabevi, 2005:134-154. 6. Çetin M, Ceylen ME. Şizofrenin tarihçesi. Ceylan E, Çetin M (editörler). Araştırma Ve Klinik Uygulamada Biyolojik Psikiyatri, Şizofreni-I Kitabında (3. baskı). İstanbul, Yerküre Tanıtım ve Yayıncılık Hizmetleri, 2005:83-86. 7. Mueser KT, McGurk SR. Schizophrenia. Lancet. Jun 2004; 19;363(9426):2063-72. 8. Andreasen N. The evolving concept of schizophrenia: From Kraepelin to the present and future. Schizophrenia Research,1997, 28:105-109 9. Bleuler E. Demantia Precox or the group of schizophrenias, çeviri: J. Zinkin New York, International Universities Press, 1955. 10. Öztürk OM. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları kitabı (10.Basım). Ankara, Nobel Tıp Kitapevleri, 2004:217-279. 11. Andreasen NC, Nopoulas P, Daniel SO ve ark: Defining the phenotype of schizophrenia: Cognitive Dysmetria and its neurol mechanisms. Biol Psychiatry 1999;46:908-920. 12. Işık E. Güncel Şizofreni. (1. Baskı). Ankara, Asimetrik Paralel, 2006:63-94. 13. Andreasson KI, Savonenko A, Vidensky S, Goellner JJ, Zhang Y, Shaffer A,Kaufmann WE, Worley PF, Isakson P, Markowska AL. Age-dependent cognitive deficits and neuronal apoptosis in cyclooxygenase-2 transgenic mice. J Neurosci. 2001 Oct 15;21(20):8198-209. PubMed PMID: 11588192. 14. Xiang Z, Ho L, Yemul S, Zhao Z, Qing W, Pompl P, Kelley K, Dang A, Qing W,Teplow D, Pasinetti GM. Cyclooxygenase-2 promotes amyloid plaque deposition in a mouse model of Alzheimer's disease neuropathology. Gene Expr. 2002;10(5-6):271-8. PubMed PMID: 12450219. 15. Minghetti L. Cyclooxygenase-2 (COX-2) in inflammatory and degenerative brain diseases. J Neuropathol Exp Neurol. 2004 Sep;63(9):901-10. Review. PubMed PMID: 15453089. 16. Drachman DB, Frank K, Dykes- Hoberg M, Teismann P, Almer G, Przedborski S,Rothstein JD. Cyclooxygenase 2 inhibition protects motor neurons and prolongs survival in a transgenic mouse model of ALS. Ann Neurol. 2002 Dec;52(6):771-8. PubMed PMID: 12447931. 17. De Simone R, Ajmone-Cat MA, Minghetti L. Atypical antiinflammatory activation of microglia induced by apoptotic neurons: possible role of phosphatidylserine-phosphatidylserine 58 AZİZ SANCAR DENEYSEL TIP ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ DERGİSİDİR receptor interaction. Mol Neurobiol. 2004 Apr;29(2):197-212. Review. PubMed PMID: 15126686. 18. Akiskal HS, Lopez JJ, Sartorius N. _ki Uçlu Bozukluk. (Çev.Ed:Timuçin O) John Wiley&Sons Ltd, s.174-175, 2002. 19. Oka, A., Takashima, S., 1997. Induction of cyclo-oxygenase 2 in brains of patients with Down's syndrome and dementia of Alzheimer type: specific localization in affected neurones and axons. Neuroreport. 8(5), 1161-4. 20. Ozdemircan A, Dasdemir S, Kucukali CI, Bireller ES, Ozturk H, Cakmakoglu B. COX-2 gene variants in bipolar disorder-I. Psychiatr Danub. 2015 Dec;27(4):385-9. PubMed PID: 26609651. 21. S. Kohsaka, K. A. Volcik, A. R. Folsom, et al., “Increased risk of incident stroke associated with the cyclooxygenase 2 (COX-2) G-765C polymorphism in African- Americans: the atherosclerosis risk in communities study,” Atherosclerosis, vol. 196,no. 2 , 2008; pp. 926-930 22. Teismann P, Vila M, Choi DK, Tieu K, Wu DC, Jackson-Lewis V, Przedborski S. COX-2 and neurodegeneration in Parkinson's disease. Ann N Y Acad Sci. 2003 Jun;991:272-7. 23. Ertuğrul A. Şizofreninin Nörobiyolojisi. Yüksel N. (ed.) Temel Psikofarmakoloji. 1. baskı. Ankara, 2010; 354-363. 24. Kültür S, Mete L, Erol A. Şizofreni, Köroğlu E, Güleç C. Psikiyatri Temel Kitabı. 2. baskı. Ankara, HYB Basım Yayın, 2007: 184-204. 25. Lichtenstein, P., et al., Common genetic determinants of schizophrenia and bipolar disorder in Swedish families: a population-based study. Lancet, 2009. 373(9659): p. 234-9