BİR BESTECİ ÜÇ KENT: TANBURİ ALİ EFENDİ

Türk sanat müziği geleneğinin tanınmış bestecilerinden Tanburi Ali Efendi (1836- 1890); Midilli, İstanbul ve İzmir olmak üzere başlıca üç farklı kentte yaşamıştır. Hayatının son yıllarında kısa bir süre Manisa’da kalmış olsa da araştırmacılar bu kısa süreyi İzmir’de yaşadığı döneme dâhil ederek incelemişlerdir ki bu makalede de aynı yaklaşım sergilenmiştir. Ali Efendi’nin müzik hayatını bu üç farklı kentte sürdürmüş olması; Türk sanat müziği kültürü açısından ağ, merkezilik ve kümelenme kavramlarının gündeme getirilebileceği bir çerçeveyi çizmektedir. Ali Efendi; doğduğu kentte aile ağı sayesinde müzik geleneğine adım atmış, daha sonra müzik geleneğinde merkezi konumdaki İstanbul’da müzik alanındaki kümelenmeye dâhil olmuş, İstanbul’dan sürgün edilmesi üzerine ise İzmir’e göç ederek buradaki ağ ve kümelenmenin parçası olarak sanat hayatına devam etmiştir. Makalede; bestecinin yaşamış olduğu kentlerdeki ağ ve kümelenmeler ele alınmış, özellikle Avrupa çapında bestecilerin göçleri, müzikte kümelenme ekonomisi ve ağ hakkında son yıllarda yayımlanan çalışmalara dayanılarak tartışma gerçekleştirilmiştir. Tartışma sonucunda, kentlerin kültür birikimlerinin oluşması, taşınması ve yerelleşmesi hakkında bir değerlendirme yapılmıştır. 

A Composer Three City: Tanburi Ali Efendi

Tanburi Ali Efendi (1836-1890), one of the renown composers of Turkish art music tradition, lived his life in three different cities: Lesvos, Istanbul and Izmir. Although, he spent some of his last years in Manisa, researchers have included this brief period in his time in İzmir, this approach is also shown in this article as well. The fact that Ali Efendi spent his life in these three different cities creates a frame in which network, centrality and clustering concepts can be handled in with regard to Turkish art music culture. Ali Efendi, was introduced with the music tradition thanks to the family he was born into in his birth place, then he was included into the cluster in the field of music in Istanbul, a central city for music tradition, after being exiled from Istanbul he continued his professional life in Izmir becoming a part of the network and cluster here. In this article, the networks and clusters in the cities where the composer lived were handled, a discussion was made especially based on the migrations of the European composers and the current studies on network and clustering economy in music. As a result of the discussion, an evaluation on the creation, transfer and localization of cities’ cultural accumulation was done.  

___

  • Akdoğu, Onur (1989). Tanbûri Ali Efendi. İzmir: Reform Matbaası.
  • Aksoy, Hasan (2007). “Neyzen Tevfik”. TDV İslam Ansiklopedisi. C. 33: 72-73.
  • Aksoy, Yaşar (2009). “Alaçatı’da Huzur Buldum”. Hürriyet Gazetesi. http://www.hurriyet.com.tr/alacati-da- huzur-buldum-12196469. Erişim Tarihi: 2.8.2009.
  • Borowiecki, Karol J. (2015). “Agglomeration Economies in Classical Music”. Papers in Regional Science. C. 94, S. 3: 443-470.
  • Demirci, Mehmet (2012). “İzmir Mevlevihanesi’nin Kısa Tarihi”. Yeni Asır Gazetesi.
  • https://www.yeniasir.com.tr/yazarlar/mehmet.demirci./2012/12/14/izmir-mevlevihanesinin kisa-tarihi. Erişim Tarihi: 14.12.2012.
  • Ekmen, Güldeniz (1989). “Tanbûri Ali Efendi Hayatı ve Eserleri”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
  • Kiel, Machiel (2005). “Midilli”. TDV İslam Ansiklopedisi. C. 30: 11-14.
  • Norton, R.D. (2004). “From Paris to New York: Creativity and Face-to-Face Networks in Twentieth-Century Capitals”. Knowledge Spillovers and Knowledge Management, Cheltenham: Scholarly Incursions: 171-203. O’Hagan, John ve
  • Borowiecki, Karol Jan (2010). “Birth Location, Migration, and Clustering of Important Composers Historical Patterns”. Historical Methods. C. 43, S. 2: 81-91.
  • Öztuna, Yılmaz (1990). “Ali Efendi”. Büyük Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. C.1: 47-49.
  • _____________ (1990). “Elkutlu”. Büyük Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. C.1: 253-255.
  • Said Ali (1921). Alemdar Gazetesi (28.4.1921).
  • Solis, Gabriel (2012). “Thoughts on an Interdiscipline: Music Theory, Analysis, and Social Theory in Ethnomusicology”. Ethnomusicology. C. 56, S. 3: 530-554.
  • Turan, Şerafettin (1992). “Barbaros Hayreddin Paşa”. TDV İslam Ansiklopedisi. C. 5: 65-67.
  • Yazıcı, Ümit (2011). Tanbûri Ali Efendi Hayatı ve Eserleri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.