Balıkların Önemli Viral Hastalıkları

p.p1 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 12.0px 'Times New Roman'; min-height: 15.0px} p.p2 {margin: 0.0px 0.0px 4.0px 19.0px; text-align: justify; line-height: 9.1px; font: 9.0px 'Times New Roman'} span.s1 {font: 12.0px 'Times New Roman'}  Dünya var olduğundan beri insan, çevresinde bulunan besin maddelerinden yararlanmayı amaçlamıştır. Bu doğrultuda su ürünleri, özellikle balıklar besin kaynağı olarak kullanılmıştır. Gerek avcılıktan gerekse yetiştiricilikten elde edilen bu ürünler insan tüketimine sunulmaktadır. Bu ihtiyaçtan doğan sektörün günbegün büyümesi su ürünleri üretimini veya avcılığını olumsuz yönde etkileyen, verimini düşüren ve üretimde istikrarsız bir tablo oluşturulmasına sebep olan olguların bilimsel yönden araştırılması zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Bu olumsuzlukların en önemli sebeplerinden biri olarak kabul edilen viral hastalıklar, dünya sularındaki balıklarda yüksek mortalite ve morbidite oranı ile sektöre büyük bir darbe vurmaktadır. Bu derlemenin amacı, yetiştiriciliği veya avcılığı yapılarak tüketime sunulan balıkların viral hastalıkları hakkında bilgi vermektir. 
Anahtar Kelimeler:

Balık, viral infeksiyon

___

  • 1. Ahne W, Björklund HV, Essbauer S, Fijan N, Kurath G, Winton J R, (2002). Spring viremia of carp. Dis. Aquat. Org. 52, 261-272. 2. Albayrak H, Özan E, (2010). Gökkuşağı alabalıklarında (Oncorhnychus mykiss Walbaum,1792) infeksiyöz pankreatik necrosis ve infeksiyöz haemopoetic necrosis virus enfeksiyonlarının varlığının araştırılması. Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg. 57, 125-129. 3. Alonso M, Carol H K, Johnson M C, Pressley M, Leong J, (2004). The NV Gene of Snakehead Rhabdovirus (SHRV) İs Not Required for Pathogenesis and a Heterologous Glycoprotein Can Be İncorporated İnto The SHRC Envelope. J. Virol. 78, 5875-5887. 4. Alvarez-Pellitero P, Barja J L, Basurco B, Berhat F, Toranzo A E, (2004). Report About Fish Viral Disease, Options Mediterraneennes: Serie B.Etudes et Recherches. 49, 91- 102. 5. Andor Doszpoly, Zoltán L. Tarján, Róbert Glávits, Tamás Müller, Mária Benkő. (2014). Full genome sequence of a novel circo-like virus detected in an adult European eel Anguilla Anguilla showing signs of cauliflower disease. Dis. Aquat. Org. 109, 107-115. 6. Borzym E, Matras M, Maj J, Sandomierska A, Olesen N J, Eliassen M, Baud M, Talbi C, Bigarre L, (2012). First Detection od Hirame Rhabdovirus (HIRRV) in Europa. 16. Annual Meeting of the National Reference Laboratories for fish Diseases Aarhus/Denmark. 7. Borzym E, Matras M, Maj-Paluch J, Baud M, De Boisseson C, Talbi C, Olesen N, Bigarre L, (2014). First İsolation of Hirame Rhabdovirus from Freshwater Fish in Europa. J. Fish. Dis. 37, 423-430. 8. Buket Ö.Ö, (2016). Türkiye’de İhbarı Mecburi Balık Hastalıkları. Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Bornova/İzmir. 9. Caiping C, Hirono I, Aoki T, (2003). In Vitro İnhibition of Fish Rhabdoviruses by Japanese Flounder, Paralichtys olivaceus Mx. Virology. 317, 373-378. 10. Candan A, (2002). First report on the diagnosis of infectious pancreatic necrosis (IPN) based on reverse transcription polymerase chain reaction (RT- PCR) in Turkey. Bull. Eur. Assoc. Fish Pathol. 22, 45-48. 11. Castric J, (1997). Viral Diseases in Fish Mariculture, Eur. Assoc. Fish Pathol. 17(6) , 220. 12. Chiu-li C, Han-You Lin J, Chen M, Yang H, (2007). An oral nervous necrosis virus vaccine that induces protective immunity in larvae of grouper (Epinephelus coioides). Aquaculture. 268, 265-273. 13. Dietzgen RG, Kuzmin I, (2012). Rhabdoviruses: Molecular Taxonomy, Evolation, Genomics, Ecology, Host-Vector Interactions, Cytopathology and Control. British Library Catologuing in Publication Data. p. 18. 14. Dixon P, Paley R, Alegria-Moran R, Oidtmann B. (2016). Epidemiological characteristic of infectious hematopoietic necrosis virus (IHNV) : a review. Vet. Res. 47, 1-26. 15.Erer H, (1995). Balık Hastalıkları, Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayın Ünitesi. Konya, Yayın No:994/008, p. 54-67. 16. FAO, (2015) Global Aquaculture Production statistics database updated to 2013 Summary information In March 2015 (www.fao.org/fishery/statistics/global-aquacultureproduction/ query/en). Erişim Tarihi: 21.12.2015. 17. Frerichs GN, (1990). Efficacy of Chemical Disinfectants Against Snakehead Rhabdovirus. J. Apll. Ichthyol. 6, 117- 123. 18. Gn Frerichs, (1995). Viruses Associated with Epizootic Ulcerative Syndrome (EUS) of Fish in South-east Asia. BMC Vet. Res. 26(5-6), 449-454. 19. Gürçay M, Turan T, Parmaksız A, (2013). Türkiye’de kültürü yapılan gökkuşağı alabalıklarında ( Oncorhynchus mykiss Walbaum,1792) infeksiyöz Pankreatik Nekrozis Virus varlığının tespiti üzerine bir araştırma. Kafkas Univ Vet Fak Derg. 19(1), 141-146. 20. Hanson L, Dishon A, Kotler M, (2011). Herpesvirus that İnfect Fish. Viruses. 3, 2160-2191/V 3112160. 21. Hartmann KH, Yanong PER, Pounder DB, Petty BD, Francis-Floyd R, Riggs AC, Waltzek TB, (2004). Koi Herpes Virus Disease (KHVD). VM-149, University of Florida. 22. Hawley L, Garver K, (2008). Stability of viral hemorrhagic septicemia virus (VHSV) in freshwater and seawater at various tempetures. Dis. Aquat. Org. 82, 171-178. 23. Hill BJ, (1975). Phsico-chemical and Serological Characterization of Five Rhabdovirus İnfecting Fish. J Gen Virol. 27, 369-378. 24. Hodneland K, (2006). Salmonid Alphavirus (SAV) Genetic characterisation of a new sub type , SAV-3, and implementation of a novel diagnostic method. University of Bergen, Norway p. 27-28. 25.Inaba M, Kimura T, Kikukawa R, Iwasaki M, Nose M, Suzuki S, (2007). Annual dynamics of marine birnavirus (MABV) in cultured Japanese flounder Paralichthys olivaceus and sea water. Fisheries Sci. 73, 615-622. 26.Isshiki T, Nagano T, Suzuki S, (2001). İnfectivity of Aquabirnavirus Strains to Various Marina Fish Species. Dis. Aquat. Org. 46, 109-114. 27. Isshiki T, Nishiziwa T, Kobayshi T, Nagano T, Miyazahi T, (2001). An Outbreak of VHVS (Viral Hemorrhagic Septisemia Virus) İnfecion in Farmed Japanese Flounder Paralichthys olivaceus in Japan. Dis. Aquat. Org. 47, 87- 99. 28. Işıdan H, (2006). Önemli bazı viral balık hastalıkları-1. SÜMAE Yunus Araştırma Bülteni. 6, 10-13. 30. Işıdan H, Bolat Y, Özdarendeli A, Albayrak H, Kutlu İ,Türe M, (2010). Karadeniz Bölgesinde Kültürü Yapılan Ve Doğal Balıklardan Viral Hemorajik Septisemi Virüs (VHSV) İzolasyon Çalışmaları Ve Elde Edilecek İzolatların Patojenitesini Belirleyen Genetik Yapı Üzerine Çalışmalar. Proje Sonuç Raporu Kitabı. Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. 31. Johnson MC, Maxwell JM, Loh PC, Leong JC, (1995). Moleculer characterization of the glycoproteins from two warm water rhabdoviruses.Snakehead rhabdovirus(SHVR) and rhabdovirus of penaeid shrimp (RPS)/Spring viremia of carp virus (SVCV). Virus Res. 64, 95-106. 32. Johnson MC, Simon BE, Kim CH, Leong JC, (2000). Production of Recombinant Snakehead Rhabdovirus: The NV protein is not required for viral replication. J. Virol. 74, 2343-2350. 33. Kalaycı G, Özkan B, (2016). İhbari Mecburi Viral Balık Hastalıkları. Bornova Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. http://www.bornovavet.gov.tr/pdf/ ihbarimecburi.pdf, Erişim tarihi: 28.04.2016. 34. Kasonchandra J, Engelking HM, Lannan CN, Rohovec JS, Fryer JL, (1992). Characteristics of three rhabdoviruses from snakehead rhabdovirus Ophicephalus striatus. Dis. Aquat. Org. 13, 89-94. 35. Kim R, Faisal M, (2011). Emergence and resurgence of the viral hemorrhagic septicemia virus (Novirhabdovirus , Rhabdoviridae,Mononegavirales). Journal of Advanced Research. 2, 9-23. 36. Kimura T, Yoshimizu M, Gorie S, (1986). A New Rhabdovirus İsolated in Japan from Cultured Hirame (Japanese Flounder) Paralichthys olivaceus and ayu Plecoglossus altivelis. Dis. Aquat. Org. 1, 209-217. 37. Kimura T, Yoshimizu M, Tanaka M, Sannohe H, (1981). Studies on a New Virus (OMV) from Oncorhynuchus masou Charateristics and Pathogenicity. Fish Pathol. 15(3/4), 143-147. 38. Kubilay A, Nurcan N, (2009). Gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss)’nda İnfeksiyöz Pankreatik Nekrosis (IPN) Virusu ve Teşhis Metotları. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Isparta. 39. Lio-po GD, Traxler GS, Albright LJ, Leano EM, (2000). Characterization of a Virus Obtained from Snakeheads Ophicephalus striatus with Epizootic Ulcerativ Syndrome (EUS) in Philipinnes. Dis. Aquat. Org. 43, 191-198. 40. M Vicenova, S Reschova, D Pokorova, J Hulova, T Vesely, (2011). First detection of pike fry-like rhabdovirus in barbel and spring viraemia of carp virus in sturgeon and pike in aquaculture in the Czech Republic. Dis. Aquat. Org. 95, 87-95. 41. Meyer F, Warren J, Garey T, (1983). A guide of integrated fish health management in the great lake basin. Bullock G. L. eds. Special publication No.83-2, Great Lakes Fishery Commision 1451 Green Road Ann Harbor, Michigan 48105. p. 170-176. 42. Michel B, Fourner G, Lieffrig F, Costes B, Vanderplasschen A, (2010). Cyprinid Herpesvirus 3. Emerging İnfect. Dis. 16, 1835-1843. 43. Murphy FA, Gibbs EPJ, Horzinek MC, Studdert MJ, (1999). Veterinary Virology. 3. Edition. Academic Press. p. 442. 44. Nguyen HD, Mekuchi T, Imura K, Nakui T, Nishizawa T, Murago K, (1994). Occurence of Viral Nervous Necrosis(VNN) in Hatchery-Reared Juvenile Japanese Flounder Paralichthys olivaceus. Fisheries Sci. 60, 551- 554. 45. Nicholas B. D. Phelps, Aníbal G. Armién, Sunil K. Mor, Sagar M. Goyal, Janet V. Warg, R. Bhagyam, Monahan T. (2012). Spring Viremia of Carp Virus in Minnehaha Creek, Minnesota. J. Aquat. Anim. Health. 24, 232-237 46. Nishizawa T, Savaş H, Işıdan H, Üstündağ C, Ivamoto H, Yoshimizu M, (2006). Genotyping and pathogenicity of viral hemorrhagic saptisemia virus from free-living turbot (psetta maxima) in aTurkish coastal area of the black sea. Appl Environ Microbiol. 72, 2373-2378. 47. Noga JE, (2010). Fish disease: diagnosis and treatment, Second Edition-2. Wiley-Blackwell p. 294. 48. OIE Fish Diseases Commision, (2000). Diagnostic Manual for Aquatic Animal Diseases Third Edition. Office İnternational Des Epizooties. p. 104. Erişim tarihi: 28.04.2016. 49. OIE, (2009). Manuel of Diagnostic Tests for Aquatic Animals. Chapter 2.3.6, Erişim tarihi: 06.04.2016. 50. OIE, (2009). Spring Viramia of Carp. Manuel of Diagnostic Tests for Aquatic Animals. Chapter 2.3.8, Erişim tarihi: 06.04.2016. 51. OIE, (2012). Oncorhynchus masou Virus Disease. Manuel of Diagnostic Tests for Aquatic Animal., Chapter 2.3.10, Erişim tarihi: 18.04.2016. 52. OIE, (2013). Aquatic Animal Disease Cards. 12 rue de prony 75017, Paris/FRANCE, Erişim tarihi: 12.04.2016. 53. Özer S, (2004). Viral hemorojik septisemi virusu ve infeksiyöz hematopoetik nekrosis virusunun moleküler epidemiyolojisi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi. 21(1-2), 173- 179. 54. Plumb JA, (1986). Channel Catfish Virus Disease. Erişim adresi: http://digitalcommons.unl.edu/usfwspubs/144, Erişim tarihi: 06.11.2016. 55. Pokorova D, Vesely T, Pıackova V , Reshova S , Hulova J, (2005). Current knowledge on koi herpesvirus (KHV): a review. Vet. Med. Czech. 50, 139–147. 56. Roberts RJ (2012). Fish Pathology Fourth Edition, Wiley- Blackwell. p. 279. 57. Sanders EG, DVM, Batts NW, Winton JR, (2003). Susceptibility of zebrafish (Danio reiro) to a model pathogen, Spring Viremia of Carp Virus. Comparative Medicine by the American Association for Laboratory Animal Science. 53, 514-521. 58. Sato H, Nakajima K, Maeno Y, Kamaishi T, Kamata T, Mori H, Kamei K, Takano R, Kudo K, Hara S, (2000). Expression of YAV Proteins and Vaccination Against ViralAscites Among Cultured Juvenile Yellowtail. Bioscience, Biotechnology, Biochemistry. 64, 1494-1499. 59. Smith KM, Lauffer MA, (1966). Advances in Virus Research, Academic Press İnc., 12th Edition, 111 Fifth Avenue, NY 10003. p. 83-84. 60. Sorimachi M, Huna T, (1985). Characteristic and Pathogenicity of a Virus İsolated from Yellowtail fingerlings showing ascites. J. Fish Pathol. 19, 231-238. 61. Thompson TM, Batts WN, Faisal M, Bowser P, Casey JW, Phillips K, Garver KA, Winton J, Kurath G. (2011). Emergence of Viral hemorrhagic septicemia virus in the North American Great Lakes region is associated with low viral genetic diversity. Dis. Aquat. Org. 96, 29-43. 62. Tekelioğlu N, Kumlu M,Yanar M, Erçen Z, (2007). Türkiye’de Su Ürünleri Üretimi Sektörünün Durumu ve Sorunları. Ulusal Su Günleri, 16-18 Mayıs, Antalya. 63. Woo PTK, Leatherland FJ, Bruno DW, eds., (2011). Fish Diseases and Disorders Volume 3: Viral,Bacterial and Fungal İnfections 2nd Edition. CAB İnternational. p. 281. 64. Yingjie S, Min Z, Hong L, Zhiqin Y, Xiaocong Z, Zhe W. (2011). Analysis and characterization of the complete genomic sequence of the Chinese strain of hirame rhabdovirus.J. Fish Dis. 34, 167-171. 65. Yin-Ka L, (2004). Current Trend in the Study of Bacterial and Viral Fish and Shrimp Diseases. Leung Ka Yin eds. World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd. p. 70-71.