Ali Coşkun'un TOBB Başkanlığı Döneminde TOBB-Siyaset İlişkisi

TOBB’un kuruluşundan (6 Şubat 1952), Mehmet Yazar’ın Odalar Birliği Başkanlığı’na (27 Mayıs 1979) kadar geçen zaman diliminde, Demokrat Parti ve Adalet Partisi’nin, Odalar Birliği’ne hâkim olduğu görülmektedir. Mehmet Yazar’ın TOBB Başkanlığı döneminde, (27 Mayıs 1979-4 Nisan 1985) ANAP ile TOBB arasında ilişkiler gerginleşmiş, Odalar Birliği önceki dönemlerden farklı olarak, tarafsız bir kuruluş haline gelmiş, bir baskı grubu olarak büyük bir aşama kaydetmiş ve önemli bir ekonomik güce ulaşmıştır. Ali Coşkun’un TOBB Başkanlığı döneminde (4 Haziran 1986- 30 Mayıs 1990), ise Odalar Birliği’ne, ANAP iktidarının hâkim olduğu, Odalar Birliği’nin tarafsızlığını yitirdiği, bir baskı grubu olarak bir aşama kaydedemediği görülmektedir. Ali Coşkun’un TOBB Başkanlığı döneminde, Odalar Birliği’nin istekleri doğrultusunda, ANAP iktidarı adımlar atmıştır. Önceki dönemlerde olduğu gibi, Ali Coşkun’un TOBB Başkanlığı döneminde de birçok kişi, merkez sağ partilerden (ANAP-DYP) siyasete girmiştir. Çalışmanın amacı, Ali Coşkun’un Odalar Birliği Başkanlığı döneminde, siyasi iktidar-Odalar Birliği ilişkisini ve Ali Coşkun’un Odalar Birliği Başkanlığı döneminin, önceki dönemlerden farklarını, benzerliklerini ortaya koymaktır
Anahtar Kelimeler:

Ali Coşkun, TOBB, ANAP, Turgut Özal

The Relation of UCCE and Politics in the Period of Ali Coşkun's Presidential Term at UCCE

One can see that during the period between establishment of Turkish Union of Chambers and Exchange Commodities (TOBB) (6 February 1952) and Mehmet Yazar’s presidency of Turkish Union of Chambers (27 May 1979) Democratic Party and Justice Party dominated the Union of Chambers. During Mehmet Yazar’s presidency period of TOBB (27 May 1979 – 4 April 1985) relationship between TOBB and Mother Land Party (ANAP) became problematic, and in contrast to the previous periods the TOBB became an independent foundation and gained significant contributions in being a group of interest and reached a substantial economical power. In Ali Coskun’s presidency period of TOBB (4 June 1986 – 30 May 1990), on the other hand, one might see that ANAP dominated the TOBB, and TOBB lost its independence and couldn’t make significant proceedings in being a group of interest. In the same period, ANAP government made steps in direction of requests from the TOBB. As in the previous periods, during Ali Coskun’s presidency period a lot of people entered policy from the central-right parties (ANAP and True Path Party, DYP). Aim of the present study was to discuss the relationship between political power and Union of Chambers during Ali Coskun’s presidency period of TOBB and Ali Coskun’s presidency period’s differences from and similarities with the previous periods. 

___

  • II. Dönem TBMM Albümü, (1966) TBMM Basımevi, Ankara.
  • III. Dönem TBMM Albümü, (1970) TBMM Basımevi, Ankara.
  • IV. Dönem TBMM Albümü, (1974) TBMM Basımevi, Ankara.
  • V. Dönem TBMM Albümü, (1978) TBMM Matbaası, Ankara.
  • XI. Dönem TBMM Albümü, (1958) Ankara.
  • XVII. Dönem TBMM Albümü, (1984) Ankara.
  • XVIII. Dönem TBMM Albümü, (1988) Ankara.
  • Öztürk, K. (2000) Türk Parlamento Tarihi TBMM X. Dönem 1954-1957, Cilt: II, TBMM Vakfı Yayınları No: 24, Ankara.
  • Kitaplar ve Makaleler
  • Akad, M. (1976). Baskı Gruplarının Siyasal İktidarla İlişkileri, Fakülteler Matbaası, İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 2138, İstanbul.
  • Akad, M. (1979). Çoğulcu Demokraside Siyasal İktidar ve Baskı Grupları, Z Yayınları, İstanbul.
  • Akşin, S. vd., (2000) Bugünkü Türkiye (1980-1995) Türkiye Tarihi 5, Cem Yayınevi, İstanbul.
  • Ali Coşkun Röportajı, (11 Eylül 1995). Milliyet, s. 9.
  • Aybay, R. (1962). Baskı Grupları, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul.
  • Cemal, H. (29 Temmuz 1987). “Türk-İş’in Evet Kampanyası”, Cumhuriyet, s. 14.
  • Doğan, Y. (15 Mayıs 1990) “TOBB’de Özal Mağlup Demirel Galip”, Milliyet, s. 14.
  • Doğan, Y. (23 Mayıs 1990) “TOBB’de Delegelere Baskıya Rağmen”, Milliyet, s. 16.
  • Gemalmaz, M. S. (1996) “12 Eylül Rejimi”, CDTA, Cilt: 14, İletişim Yayınları, İstanbul, s. 981.
  • Gevgili, A. (10 Temmuz 1969). Günlük “Odalar Birliği Kördüğümü”, Milliyet, s. 9.
  • Gönel, A. (1998).Önde Gelen STK’lar, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, İstanbul.
  • Öncü, A. (1984). “Cumhuriyet Döneminde Odalar”, CDTA, Cilt: 6, İletişim Yayınları, İstanbul, ss.1567- 69.
  • Sakallıoğlu, Ü. C. (1996) “Doğru Yol Partisi”, CDTA, Cilt: 15, İletişim yayınları, İstanbul, s.1258-59.
  • Sakallıoğlu, Ü. C. (1996) “1983-1994: Siyasal Parti Topoğrafyası”, CDTA, Cilt: 15, İletişim Yayınları, İstanbul, s. 1249.
  • Sarıbay, A. Y. (1985). Türkiye’de Modernleşme Din Ve Parti Politikası “MSP Örnek Olayı”, İstanbul: Alan Yayıncılık.
  • Sönmez, M. (1987). Kırk Haramiler: Türkiye’de Holdingler, Gözlem yayıncılık, İstanbul.
  • Şahım, T. (1994). Siyasi Katılım ve Baskı Grupları, Makro Ltd. Şti. Eğitim Yayınları: 6, Ankara.
  • Teziç, E. (1976) 100 Soruda Siyasi Partiler, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
  • Tuncer, E. (2002). Osmanlıdan Günümüze Seçimler 1877-1999, Ankara: Toplumsal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı.
  • Turan, İ. (1987). Siyasal Demokrasi Siyasal Katılma Baskı Grupları ve Sendikalar, Belediye- İş Sendikası Eğitim Yayınları: 6, İstanbul.
  • Turgut, H. (1992). Demirel’in Dünyası, 1. Cilt, ABC Ajansı Yayınları, İstanbul.
  • TOBB. (1990). 1988–1990 Faaliyet Raporu, TOBB Yayını, Ankara.
  • TOBB. (1991). Ticaret ve Sanayi Odaları Ticaret Odaları Sanayi Odaları Deniz Ticaret Odaları Ticaret Borsaları ve Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği Kanunu ve Tüzüğü, TOBB Yayını, Ankara.
  • TOBB. (1992). 1991-1992 Faaliyet Raporu, TOBB Yayını, Ankara.
  • Ural, İ. (1987). Yıkılan Değerler, Sevilay Matbaası, Ankara.
  • Yıldız, A. (26 Mayıs 1969). İşin İçyüzü “İki AP’linin Mücadelesi”, Milliyet, s. 11.
  • Yiğit, E. (27 Mayıs 1979) “Hasta Ekonomiye Kayseri Reçetesi”, Tercüman, s. 7. Tezler
  • Damyan, N. (1997) Türkiye’de 1980 Sonrasındaki Parlamenter Elitin Toplumsal Kökenleri, DEÜ S.B.E., (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İzmir.
  • Güler, F. D. (1996) Türkiye’nin Yakın Siyasetinde Bir Örnek Olay: Adalet Partisi, A.Ü. S.B.E., Ankara.
  • Meço, A. (1994) Türkiye’de İşveren Örgütleri, Ankara Üniversitesi SBE, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara. Kaynak Kişiler
  • İsmet Sezgin ile yapılan görüşme, 15 Nisan 2008.
  • Mehmet Yazar ile yapılan görüşme, 9 Mayıs 2008.
  • Yalım Erez ile yapılan görüşme, 2 Haziran 2008. İnternet
  • http://www.tobb.org.tr/yonetim/eskibaskanlar.php (Erişim tarihi: 21.07.2008)
  • http://www.tobb.org.tr/tobbhakkinda/yapisi.php (Erim tarihi: 24.03.2010)