1948 Soykırım Suçunun Önlenmesine ve Cezalandırılmasına Dair Sözleşme ve Ermeni “Soykırımı” İddialarının Analizi

Tehcir uygulaması ve Milli Mücadele ile Ermenilerin Anadolu’da Büyük Ermenistan kurma hedefi başlamadan bitmiştir. Ermeniler 195’ten bu yana Türkiye’yi “soykırım” ile suçlamaktadır. II. Dünya Savaşı sonrasında gelişen soykırım hukuku çerçevesinde Ermeniler, Türkiye’ye karşı hukuki argümanlar ortaya koymaktadır. Bu nedenle çalışmada soykırım hukuku çerçevesinde Ermeni iddiaları tarihsel bağlamı ile ele alınmıştır. Ermeni iddialarına yanıt verilmeye çalışılmıştır.

1948 Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide and Analysis of Armenian “Genocide” Claims

The Armenian goal to establish Great Armenia in Anatolia ended before it began as a result of forcible migrations and Turkish National Struggle. Since 1915, Armenians have charge Turkey with the crime of genocide. Armenians demonstrate legal claims and arguments against Turkey in the framework of the “genocide law” that developed after the Second World War. Thus, the study discusses in detail Armenian claims with historical context and tries to answer.

___

  • Resmi Belgeler
  • “1915 ile İlgili ICJT Raporu”, HyeTert, 28.04.2015, https://hyetert.org/2015/04/28/1915-ile-ilgili-ictj-raporu/, (28.06.2018, çevrimiçi).BM Enformasyon Merkezi- UNIC Ankara, Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi, 22 Mayıs 1969, http://www.unicankara.org.tr/doc_pdf/Viyana_69.pdf, (29.06.2018, çevrimiçi).
  • Convention (IV) Respecting the Laws and Customs of War on Land and its Annex: Regulations Concerning the Laws and Customs of War on Land, The Hague, 18 October 1907, https://ihl-databases.icrc.org/applic/ihl/ihl.nsf/Article.xsp?action=openDocument&documentId=BD48EA8AD56596A3C12563CD0051653F, (02.06.2018, çevrimiçi).
  • Convention on the Non-Applicability of Statutory Limitations to War Crimes and Crimes Against Humanity, http://www.un.org/en/genocideprevention/documents/atrocity-crimes/Doc.27_convention%20statutory%20limitations%20warcrimes.pdf, (29.06.2018, çevrimiçi).
  • Ermeni Araştırmaları Enstitüsü, 1. Sevr Antlaşması (Ermenistan’ın kurulması, Azınlıkların Korunması ve savaş suçlularının cezalandırılmasına dair maddeler), http://www.eraren.org/bilgibankasi/tr/index1_2_1.htm, (19.06.2018, çevrimiçi).
  • ICTJ, The Applicability of The United Nations Convention on The Prevention and Punishment of The Crime of Genocide to Events Which Occurred During The Early Twentieth Century Legal Analysis Prepared for The International Center for Transitional Justice, https://www.ictj.org/sites/default/files/ICTJ-Turkey-Armenian-Reconciliation-2002-English.pdf, (28.06.2018, çevrimiçi).
  • International Court of Justice, Reservations to the Convention on the Prevention and Punishment of The Crime of Genocide Advisory Opinion of 28 May 1951, www.icj-cij.org/files/case-related/12/4285.pdf, (24.06.2018, çevrimiçi).
  • International Court of Justice, Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide (Bosnia and Herzegovina v. Serbia and Montenegro), Judgment, I.C.J. Reports 2007.
  • Lozan Sulh Muahedenamesinin Kabulüne Dair Kanun, https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc002/kanuntbmmc002/kanuntbmmc00200343.pdf, (20.06.2018, çevrimiçi).
  • Millî, Irkî, Dinî, Kütleleri Kısmen veya Tamamen İmha Suçunun «Genocide» Önlenmesi ve Cezalandırılması Hakkındaki Sözleşmeye Türkiye Cumhuriyetinin de Katılmasının Onanmasına Dair Kanun, Resmi Gazete, 29 Mart 1950.
  • R.G. 59, 867.4016/67, Secretary State to American Embassy, Constantinople, May 29, 1915.
  • T.C. Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel müdürlüğü, Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi, http://www.uhdigm.adalet.gov.tr/sozlesmeler/coktaraflisoz/bm/bm_11.pdf, (25.06.2018, çevrimiçi).
  • T.C. Dışişleri Bakanlığı, 1915 Olaylarına Dair Türk-Ermeni Uyuşmazlığının Arka Planı, http://www.mfa.gov.tr/data/DISPOLITIKA/2016/1915-olaylarina-dair-turk_ermeni-uyusmazliginin-tarihi-arka-plani-_turkce.pdf, (20.06.2018, çevrimiçi).
  • T.C. Dışişleri Bakanlığı, Şehit Edilen Diplomatlarımız/Görevlilerimiz ve Aile Bireyleri, http://www.mfa.gov.tr/sehit-edilen-diplomatlarimiz-ve-vatandaslarimiz_tr.tr.mfa, (20.06.2018, çevrimiçi).
  • The Avalon Project, Nuremberg Trial Proceedings Vol. 1 Charter of the International Military Tribunal, http://avalon.law.yale.edu/imt/imtconst.asp, (24.06.2018, çevrimiçi).
  • The Government of Republic of Armenia, Armenian Declaration of Independence, 23.08.1990, http://www.gov.am/en/independence/, (29.06.2018, çevrimiçi)
  • The Justice Case, Case No. 3, United States v. Alstoetter et al ... VII. Opinion and Judgment, http://www.worldcourts.com/imt/eng/decisions/1947.12.04_United_States_v_Altstoetter.pdf, (24.06.2018, çevrimiçi).
  • Treaty of Peace with Germany (Treaty of Versailles), https://www.loc.gov/law/help/us-treaties/bevans/m-ust000002-0043.pdf, (19.06.2018, çevrimiçi).
  • Uluslararası Ceza Divanı Roma Statüsü, https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/pdf02/belge_cezadivani_b1.pdf, (27.06.2018, çevrimiçi).
  • UN General Assembly, 96 (1). The Crime of Genocide, 11 December 1946, http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/96(I), (20.06.2018, çevrimiçi).
  • Vakt-i Seferde İcraat-ı Hükümete Karşı Gelenler İçin Cihet-i Askeriyece İttihaz Olunacak Tedabir Hakkında Kanun-u Muvakkat”, Takvimi Vekâyi, Sayı: 2189, 19 Mayıs 1331 (1 Haziran 1915).
  • Makale ve Kitaplar
  • Akün, Verda Neslihan, “Uluslararası Hukuk ve Türk Hukukunda Soykırım (Jenosid) Suçu”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Cilt 24, Sayı 1-2, 2004, ss.53-70.
  • Ata, Feridun, “1919-1920 Ermeni Tehciri Yargılamaları”, Türkler ve Ermeniler: Tarih Boyunca Türk Ermeni İlişkileri, http://turksandarmenians.marmara.edu.tr/tr/1919-1920-ermeni-tehciri-yargilamalari/, (19.06.2018, çevrimiçi).
  • Ata, Feridun, İşgal İstanbul’unda Tehcir Yargılamaları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2011.
  • Ataöv, Türkkaya, “Savaş Suçları Uluslararası Mahkemesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 22, Sayı 1, 1967, ss.239-261.
  • Azarkan, Ezeli, “Uluslararası Hukukta İnsanlığa Karşı Suçlar”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 52, Sayı 3, ss.275-297.
  • Babacan, Hasan, “Sevk ve İskân Uygulaması”, Türkler ve Ermeniler: Tarih Boyunca Türk Ermeni İlişkileri, http://turksandarmenians.marmara.edu.tr/tr/sevk-ve-iskan-uygulamasi/, (19.06.2018, çevrimiçi).
  • Bakar, Bülent, Ermeni Tehciri, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2009.
  • Bucknill, John A. Strachey; Utidjian, Haig Apisoghom S., The Imperial Ottoman Penal Code, Oxford University Press, 1913.
  • Burak, Durdu Mehmet, “Lozan’da Ermeni Meselesi Tartışmaları”, ATAM Dergisi, Cilt XXI, Sayı 62, Temmuz 2005, http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-62/lozanda-ermeni-meselesi-tartismalari, (19.06.2018, çevrimiçi).
  • Çelik, Recep, “Ermeni Katliamı İddiaları Çerçevesinde Mondros Mütarekesi Sonrası Kurulan Divan-ı Harpler ve Yapılan Yargılamalar”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, Sayı 4, 2003, ss.27-42.
  • Çelikkol, Oğuz “Ermeni “Soykırım” İddiaları, Amerikan Kongresi ve Türkiye”, Bilge Strateji, Cilt 7, Sayı 13, Güz 2015, ss.19-32.
  • Dadrian, Vahank N., Ermeni Soykırımı Tarihi: Balkanlardan Anadolu ve Kafkasya’ya Etnik Çatışma, Belge Yayınları, İstanbul, 2008.
  • de Zayas, Alfred, The Genocide Against and The Relevance of The 1948 Genocide Convention, Haigazian University, Beirut, February 2010.
  • Dilek, Mehmet Sait,“Paris Konferansı’nda Ermeni Sorunu”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, Sayı 15-16, 2012, ss.79-97.
  • Doğan, İlyas, “1948 Soykırımının Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi Geriye Yürüyemeyeceği Sorunu (Ermeni Olayları Açısından Bir Değerlendirme)”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: X., Sayı:.1-2, 2006, ss.295-309.
  • Dumberry, Patrick, “Turkey’s International Responsibility for Internationally Wrongful Acts Committed by the Ottoman Empire”, Revue Générale de Droit, Vol 42, No 2, 2012, ss.5-36.
  • Ertuğrul, Ümmühan Elçin, “Uluslararası Hukukta Soykırım Suçu ve 1915 Ermeni Olayları”, (ed.) Alaeddin Yalçınkaya, Ermeni Soykırım İddiaları ve Uluslararası Hukuk, Astana Yayınları, Ankara, 2016.
  • Görgülü, Aybars, Türkiye Ermenistan İlişkileri Bir Kısır Döngü, TESEV Yayınları, İstanbul, 2008.
  • Halaçoğlu, Yusuf, Ermenilerin Suriye’ye Nakli: Sürgün mü, Soykırım mı? Belgeler, Ankara Ticaret Odası Yayınları, Ankara, t.y.
  • İçel, Kayıhan, “Ceza Hukukunda Kusurluluk Şekli ‘Kast”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl 6, Sayı 12, Güz 2007/2, ss. 61-70.
  • İtişken-Dülger, Rezzan, “Vatana İhanet Suçunun Kökenleri Üzerine Bir İnceleme”, MÜHF - HAD, Cilt 23, Sayı 2, 2017, ss.103-142.
  • Kaçaznuni Ovannes, Taşnak Partisi’nin Yapacağı Bir Şey Yok (1923 Parti Konferansına Rapor), (çev.) Arif Acaloğlu, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2009.
  • Kuran, Ercüment “Ermeni Meselesinin Milletlerarası Boyutu”, Yeni Türkiye Dergisi, Ocak-Şubat 2001, Sayı 37,ss.235- 244.
  • Kuyumjian, Aram, “The Armenian Genocide: International Legal and Political Avenues for Turkey’s Responsibility”, Revue de Droit Université de Sherbrooke, 41(2), 2011, ss.248-305.
  • Küçük, Cevdet “Misak-ı Milli Maddesi”, TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 30, ty, ss.173-175.
  • Movsisyan, Nadya, Legal Claims for the Armenian Genocide, Yüksek Lisans Tezi, Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent, 2016-2017.
  • Özarslan, Bahadır Bumin, “Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi Açısından Hocalı Katliamı”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(1) 2014, ss.187–214.
  • Özek, Çetin, “Devletin Aleyhine Cürümler”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 1966, Sayı 2-4, ss.597-683.
  • Öztürk, Bahri; Erdem, Mustafa Ruhan, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınları, Ankara, 2007.
  • Rikhof, Joseph, “The Istanbul and Leipzig Trials: Myth or Reality?”, (eds.) Morten Bergsmo, Cheah; Wui Ling; YI Ping, Historical Origins of International Criminal Law: Volume 1, FICHL Publication Series No. 20, Torkel Opsahl Academic EPublisher, Brussels, 2014.
  • Sakarya, İhsan, Belgelerle Ermeni Sorunu, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1984, s.439-474.
  • Sander, Oral, Siyasi Tarih 1918-1994, İmge Kitabevi, Ankara, 1998.
  • Sarınay, Yusuf, “Ermeni Sevk Kararını İhlal Eden Görevlilerin Divan-ı Harp’te Yargılanmaları”, Türkler ve Ermeniler: Tarih Boyunca Türk Ermeni İlişkileri, http://turksandarmenians.marmara.edu.tr/tr/ermeni-sevk-kararini-ihlal-eden-gorevlilerin-divan-i-harpte-yargilanmalari/, (19.06.2018, çevrimiçi).
  • Satan, Ali “Lozan Barış Antlaşması’nda Ermeniler”, Türkler ve Ermeniler: Tarih Boyunca Türk Ermeni İlişkileri, http://turksandarmenians.marmara.edu.tr/tr/lozan-baris-antlasmasinda-ermeniler/, (19.06.2018, çevrimiçi).
  • Schabas, William A., Genocide in International Law, Cambridge University Press, Cambridge, 2009.
  • Selvi, Haluk, Birinci Dünya Savaşı’ndan Lozan’a Ermeni Sorunu, Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakarya, 2004.
  • Soysal, İsmail, Tarihçeleri ve Açıklamaları ile Birlikte Türkiye’nin Siyasal Antlaşmaları, Cilt I (1920-1945), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1983.
  • Şen, Ersan, Uluslararası Ceza Mahkemesi, Seçkin Yayınları, Ankara, 2009.
  • Tacar, Pulat, “Soykırım İddiaları Nedeniyle Oluşan Uyuşmazlığın Çözüm Yolları Konusunda Düşünceler”, Gazi Akademik Bakış, Cilt 1, Sayı 1, Kış 2007, ss.127-153.
  • Türkmen, İsmet, “1909 Adana Olaylarına Dair İsmail Fazıl Paşa’nın Değerlendirmeleri”, (ed.) Ahmet Güneş; Hale Şıvgın; Salim Koca; İlhami Durmuş, Prof. Dr. Vahdet Keleşyılmaz Armağanı, Ankara, 2018, ss.245-256.
  • Uras, Esat, Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, Belge Yayınları, İstanbul, 1974.
  • Ünal, Şeref, Uluslararası Hukuk Açısından Ermeni Sorunu, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2011.
  • Yinanç, Refet, “1965’ten Günümüze Ermeni Sorunu”, Yeni Türkiye Dergisi, Ocak-Şubat 2001, Sayı 37, ss.267-270.
  • Gazeteler ve Sanal ağ Kaynakları
  • “1915 olayları: Obama ‘Meds Yeghern’ tabirinden şaşmadı”, BBC World, 24.04.2013, https://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/04/130423_1915olaylari_washington, (29.06.2018, çevrimiçi).
  • “Japanese Internment Camps”, History, https://www.history.com/topics/world-war-ii/japanese-american-relocation, (25.06.2018, çevrimiçi).
  • “Trump 1915 Olayları için Büyük Felaket Dedi”, Sputnik, 24.04.2018, https://sptnkne.ws/hu9q, (29.06.2018, çevrimiçi).
  • Atak, Sadık, “Ermenilerin Huzursuzluğu”, Cumhuriyet, 24.04.1965.
  • de Gispert, Jaime Gonzalez, “The Japanese-Peruvians Interned in the US During WW2”, BBC World, 22.02.2015, https://www.bbc.com/news/world-latin-america-31295270, (25.06.2018, çevrimiçi).
  • Güçbilmez, Cahit, “Ermeni Mitingi Bugün Yapılacak”, Cumhuriyet, 25.04.1965.
  • Holocaust Encyclopedia, Holokost Maddesi, https://www.ushmm.org/wlc/tr/article.php?ModuleId=10005143, (29.06.2018, çevrimiçi).