Yeşil Pazarlama Bilgi Düzeyi ve Yaşam Tatmininin Yeşil Ürün Satın Alma Davranışına Etkisi: Kuşaklararası Bir Araştırma

Çevresel sorunların artması ile beraber insanların artık çevre konusunda farkındalığı da artmaya başlamıştır. Bundan dolayı işletmeler tüketicilerin çevre konusundaki farkındalığını göz önünde bulundurarak iş yapış modellerini değiştirmeye başlamıştır. Bu kapsamda pazarlama bağlamında yeşil pazarlama faaliyetleri başlamıştır. Yeşil pazarlama ile işletmeler tüketicilere çevreye zarar vermeyen ürünler / hizmetler ürettiği imajı vermektedir. Tüketicilerin yeşil ürünleri satın alma davranışı bazı faktörlerden etkilenmektedir. Bu kapsamda yeşil ürün satın almaya etki eden unsurların belirlenmesi pazarlama faaliyetleri için önemlidir. Bu unsurlardan bazıları demografik özellikler, kuşaklar, yeşil bilgi düzeyi, yaşam tatmini gibi unsurlardır. Bu bağlamda çalışmanın öncelikli amacı yeşil pazarlama bilgi düzeyi ve yaşam tatmininin kuşaklar temelinde yeşil ürün satın alma davranışına etkisini belirlemektir. Çalışmada ayrıca diğer demografik özelliklere göre yeşil ürün satın alma davranışının farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesi de amaçlanmıştır. Antalya ilinde toplam X, Y ve Z kuşağında yer alan toplam 579 katılımcı ile çalışma gerçekleştirilmiştir. Sonuçlara göre X ve Y kuşağı bağlamında yaşam tatmininin yeşil ürün satın alma davranışına etkisi olduğu belirlenmişken, Z kuşağı bağlamında yaşam tatmininin yeşil ürün satın alma davranışına etkisi olmadığı belirlenmiştir. X ve Z kuşağı bağlamında yeşil pazarlama bilgi düzeyinin yeşil ürün satın alma davranışına etkisi olduğu ortaya çıkarılmışken, Y kuşağı bağlamında yeşil pazarlama bilgi düzeyinin yeşil ürün satın alma davranışına etkisi olmadığı ortaya çıkarılmıştır. Evli katılımcıların yeşil ürünleri satın alma eğilimi bekar katılımcılara kıyasla daha fazladır. 1499 ₺ ve altı” gelir grubundaki katılımcıların yeşil ürün satın alma eğilimi “1500-2499 ₺” ve “5000 ₺ ve üzeri” gelir grubu katılımcılarından daha azdır.

The Effect of Green Marketing Knowledge and Life Satisfaction on The Behavior of Green Product Purchase: A Research on Generations

People’s awareness of the environment has started to increase with the increase of environmental problems. Therefore, businesses have started to change their business models by considering the environmental awareness of the consumers. In this context, green marketing activities have started in the context of marketing. With green marketing, businesses give consumers the image that they produce products / services that do not harm the environment. The behavior of consumers to purchase green products is influenced by some factors. In this context, determining the factors affecting green products purchasing is important for marketing activities. Some of these factors are demographic features, generations, green knowledge level, life satisfaction. In this context, the primary aim of the study is to determine the effect of green marketing knowledge level and life satisfaction on green product purchasing behavior based on generations. In the study, it was also aimed to determine whether the green product purchasing behavior differs according to other demographic features. The study was conducted with a total of 579 participants in the city of Antalya. According to the results, it was determined that life satisfaction of X and Y generation had an effect on green product purchasing behavior, while there was no effect in the context of Z generation. It was revealed that green marketing knowledge level has an effect on green product purchasing behavior in the context of generation X and Z, whereas it is revealed that there is no effect in the context of generation Y. Also, the tendency of married participants to purchase green products is higher compared to single participants. Participants in the income group of “1499 ₺ and below” are less likely to purchase green products than those in the income group of "1500-2499 ₺" and "5000 ₺ and above".

___

  • Afande, O.F. (2015). Influence of green marketing strategies on performance of the Kenyan tea sector. Journal of Marketing and Consumer Research, 10, 59-91.
  • Ahmad, N.B., Omar, A. ve Hassan, S.H. (2016). Influence of personal values on generation Z’s purchase intention toward natural beauty products. Economics and Management Science, 2, 1-11.
  • Alfonso, V.C., Allison, D.B., Rader, D.E. ve Gorman, B.S. (1996). The extended satisfaction with life scale: development and psychometric properties. Social Indicators Research, 38(3), 275-301.
  • Arseculeratne, D. ve Yazdanifard, R. (2014). How green marketing can create a sustainable competitive advantage for a business. International Business Research, 7, 130-137.
  • Aslan, F. (2007). Yeşil pazarlama faaliyetleri çerçevesinde Kafkas Üniversitesi öğrencilerinin çevreye duyarlı ürünleri kullanma eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ay, C. ve Ecevit, Z. (2005). Çevre bilinçli tüketiciler. Akdeniz İİBF Dergisi, 10, 238-263.
  • Bahrainizadeh, M. ve Rezaei, B. (2016). Meta-analysis and identification of influential factors on decision making behavior of consumers’ green purchase. Management Research in Iran, 20(2), 21-48.
  • Bezgin, L. (2016). X, Y, Z kuşağı tüketicilerinin yeniden satın alma kararı üzerinde algılanan marka denkliği öğelerinin etki düzeyi farklılıklarının nörogörüntüleme tekniklerinden elektroensefalografi (eeg) ve göz izleme yöntemleriyle belirlenmesine dair deneysel bir çalışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Bhavana, A. ve Thiruchanuru, S. (2018). Green marketing: Gap analysis in the decision making process of a green consumer. Journal of Business Management & Social Sciences Research, 7(3), 50-57.
  • Biner, N. (2014). Tüketicilerin yeşil ürün satın alma davranışlarının incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Boz, D., Duran, C. ve Başköy, S. (2020). Yeşil pazarlama faaliyetlerinin tüketiciler üzerindeki etkileri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(22), 1346-1372.
  • Bülbül, Ş. ve Giray, S. (2012). İş ve özel yaşam (iş dışı yaşam) memnuniyeti arasındaki ilişki yapısının doğrusal olmayan kanonik korelasyon analizi ile incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(4), 101-114.
  • Chan, R.Y.K. ve Lau, L.B.Y. (2000). Antecedents of green purchases: a survey in China. Journal of Consumer Marketing, 17(4), 338-357.
  • Cheah, I. ve Phau, I. (2011). Attitudes towards environmentally friendly products. Marketing Intelligence & Planning, 29(5), 452-472.
  • Chen, C. ve Li, W. (2020) A study on the hot spring leisure experience and happiness of Generation X and Generation Y in Taiwan. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 25(1), 39-51.
  • Chen, Y.S. (2010). The drivers of green brand equity: green brand image, green satisfaction, and green trust. Journal of Bussiness Ethics, 93, 307-319.
  • Çabuk S., Nakıboğlu B. ve Keleş C. (2008). Tüketicilerin yeşil (ürün) satın alma davranışlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 85-102.
  • Çetinkaya C. ve Özceylan E. (2017). Üniversite öğrencilerinin yeşil satın alma tutumlarının incelenmesine yönelik bir araştırma: Gaziantep Üniversitesi örneği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 289-302.
  • Çubuk, S. (2003). Çevreci pazarlama ve tüketicilerin çevreci tutumlarının satın alma davranışlarına etkileri ile ilgili bir uygulama. Çukurova Üniversitesi SBE Dergisi, 12(12), 39-54.
  • Diener, E., Diener, C. ve Diener, M. (1995). Factors predicting the subjective well-being of nations. Journal of Personality and Social Psychology, 69(5), 851-864.
  • Diener, E., Emmons, R.A., Larsen, R.J. ve Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71-75.
  • Dilek, S. (2012). Turizm işletmelerinde yeşil pazarlama uygulamaları: bir alan araştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Diwan, R. (2000). Relational wealth and the quality of life. Journal of Socio-Economics, 29(4), 305-340.
  • Duru, N. ve Şua E. (2013). Yeşil pazarlama ve tüketicilerin çevre dostu ürünleri kullanma eğilimleri. Ormancılık Dergisi, 9(2), 126-136.
  • Emin, Ö. ve Türk, Z. (2004). Yeşil pazarlama. Mevzuat Dergisi, 7(78), 11-25.
  • Erbaşlar, G. (2012). Yeşil pazarlama. Mesleki Bilimler Dergisi, 1(2), 94-101.
  • Gade, E. (t.y.). Price consciousness bridges the generational divide when ıt comes to purchasing. Erişim adresi https://www.yesmarketing.com/blog/price-consciousness-bridges-generational-divide-when-it-comes-purchasing
  • Gazda, G. ve Lampe, M. (1995). Green marketing in Europe and United States: An evolving business and society interface. International Business Review, 4(3), 295-312.
  • Giraldo, J.M. ve Castro, W.A.S (2014). Green logistics in Chitin/Chitosan Industry. Carlos Ariel Cardona Alzate ve William Ariel Sarache Castro (Eds.). Green supply chains: Applications in agroindustries içinde (s. 27-45). Colombia: Universidad Nacional de Colombia.
  • Grant, J. (2008). Yeşil pazarlama manifestosu, Çev. Ed: Özata, N. ve Fletcher, Y., İstanbul: MediaCat Kitapları.
  • Grundey, D. ve Zaharia, R.M. (2008). Sustainable incentives in marketing and strategic greening: the cases of Lithuania and Romania, technological and economic development of economy. Technological and Economic Development of Economy, 14(2), 130-143.
  • Grzeskowiak, S., Sirgy, M.J., Foscht, T. ve Swoboda, B. (2016). Linking retailing experiences with life satisfaction: the concept of story-type congruity with shopper’s identity. International Journal of Retail & Distribution Management, 44(2), 124-138.
  • Hennion, K. ve Kinnear, T. (1979). A guide to ecological marketing. Ohio: American Marketing Association.
  • Hsu, C.L., Chang, K.C. ve Chen, M.C. (2012). Flaw experience and internet shopping behaviour: investigating the moderating effect of consumer characteristics. Systems Research and Behavioural Science, 29, 317-322.
  • Kalaycı, Ş. (2014). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistiksel teknikler. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Karaboğa, K. ve Eroğlu, P.G.Ö. (2020). Kompülsif satın alma davranış düzey ve biçimlerinin belirlenmesi üzerine kuşaklar arası deneyimsel bir araştırma. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(1), 155-172.
  • Karahan, M., Görgün, B. ve Oktay A. (2017). Üniversite öğrencilerinin yeşil pazarlama ve çevre farkındalık düzeyleri: Fırat Üniversitesi örneklemi. Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi, 4(2), 57-76.
  • Karalar, R. ve Kiracı, H. (2011). Çevresel sorunlara karşı bir çözüm önerisi olarak sürdürülebilir tüketim düşüncesi. Dumlupınar Üniversitesi SBE Dergisi, 30, 63-76.
  • Karapınar, P., Kayapınar, Ç. ve Ergan, S. (2018). Tüketicilerin yeşil ürün satın alma davranışlarının kuşaklar bakımından incelenmesi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 2055-2070.
  • Kayabaşı, A., Taşkın, E. ve Kayık, M. (2016). Y kuşağının Türk ve yabancı firmalara yönelik algıları: Çok boyutlu ölçekleme ile analizi. Sosyal Bilimler Dergisi, 49, 29-45.
  • Keleş, C. (2007). Yeşil pazarlama tüketicilerin yeşil ürünleri tüketme davranışları ve yeşil ürünlerin tüketiminde kültürün etkisi ile ilgili bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kırık, M.A. ve Koyustu, S. (2019). Z kuşağı konusunda yapılmış tezlerin içerik analizi yöntemiyle incelenmesi, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1497-1518.
  • Kuduz, N. (2011). Yeşil pazarlama faaliyetlerinin tüketicilerin satın alma davranışlarına etkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Laroche, M., Bergeron, J. ve Barbaro-Forleo, G. (2001). Targeting consumers who are willing to pay more for environmentally friendly products. Journal of Consumer Marketing, 18(6), 503-520.
  • Leblebici, L. (2008). Yeşil pazarlama ve Kayseri’deki işletmeler üzerine bir uygulama (Yayımlanmamış doktora tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Lu, L., Bock, D. ve Joseph, M. (2013). Green marketing: What the Millennials buy. Journal of Business Strategy, 34(6), 3-10.
  • Luchs, M.G., Naylor, R.W., Irwin, J.R. ve Raghunathan, R. (2010). The sustainability liability: potential negative effects of ethicality on product preference. Journal of Marketing, 74, 18-31.
  • Mai, L.W. ve Ness, M.R. (1999). Canonical correlation analysis of customer satisfaction and future purchase of mail-order speciality food. British Food Journal, 101(11), 857-870.
  • Menon, A. ve Menon, A. (1997). Environpreneurial marketing strategy: The emergence of corporate environmentalism as market strategy. Journal of Marketing, 61(1), 51-67.
  • Miles, M. ve Russel, G. (1997). ISO 14000 total quality environmental management: The integration of environmental marketing. Total Quality Management and Corporate Environmental Policy, 2(1), 151-168.
  • Mucuk, İ. (2001). Pazarlama ilkeleri. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
  • Nakiboğlu, M.A.B. (2003). Çevreci pazarlama anlayışı ve tüketicilerin çevreci tutumlarının tüketici davranışları üzerindeki etkisi ile ilgili bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Narula, S. ve Sabharwal, D. (2016). The theoritical study of green marketing in India: Its ımportance and need. Journal of Mass Communication and Journalism, 52, 1-5.
  • Oliver, R.L. (1996). Satisfaction: A behavioral perspective on the consumer. New York: McGraw-Hill.
  • Ottman, J.A. (2011). The new rules of green marketing, strategies, tools and inspiration for sustainable branding, Texas: Greenleaf Publishers.
  • Ottoman, J. (1998). Waste not: Green strategies key to efficient products. Marketing News, 3, 12-13.
  • Özer, M. ve Karabulut, Ö.Ö. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri, 6(2), 72-74.
  • Özer, P.S., Eriş, E.D. ve Timurcanday, Ö. (2013). Kuşakların farklılaşan iş değerlerine ilişkin emik bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38, 123-142.
  • Öztürk, Ö. (2014). X, Y, Z kuşakları. Eğitimpedia. Erişim adresi https://www.egitimpedia.com/x-y-z-kusaklari/
  • Paek, H.J. ve Pan, Z. (2004). Spreading global consumerism: Effects of mass media and advertising on consumerist values in China. Mass Communication and Society, 7, 491-515.
  • Pappu, R. ve Quester, P. (2006). Does customer satisfaction lead to ımproved brand equity? An empirical examination of two categories of retail brands. Journal of Product and Brand Management, 15(1), 4-14.
  • Peattie, K. (2001). Towards sustainability: the third age of green marketing. The Marketing Rewiew, 2(2), 129-146.
  • Peattie, K. ve Crane, A. (2005). Green marketing: Legend, myth, farce or prophesy?. Qualitative Market Research: An International Journal, 8(4), 357-370.
  • Pendergast, D. (2010). Getting to know the Y generation. Pierre Benckendorff, Gianna Moscardo ve Donna Pendergast (Eds.) Tourism and Generation Y içinde (s. 1-15). Cambridge: CABI International.
  • Polonsky, M.J. (1994). An introduction to green marketing. Electronic Green Journal, 1(2), 388-412.
  • Porter, M.E. ve Van der Linde, C. (1995). Toward a new conception of the environment competitiveness relationship. Journal of Economic Perspectives, 9(4), 97-118.
  • Pride, W.M. ve Ferrell, O.C. (1993). Marketing. Boston: Houghton Mifflin.
  • Ranaei H. ve Allahyari A. (2012). Investigating the mixed effect of green marketing on consumers’ decision to green purchasing (consumers of Pegah Dairy Company’s products in Shiraz). Journal of New Marketing Research, 2(2), 165-180.
  • Rex, E. ve Baumann, H. (2007). Beyond ecolabels: What green marketing can learn from conventional marketing. Journal of Cleaner Production, 15(6), 567-576.
  • Richins, M. (1994). Special possessions and the expression of material values. Journal of Consumer Research, 21, 522-533.
  • Roberts, J.A. ve Bacon, D.R. (1997). Exploring the subtle relationships between environmental concern and ecologically conscious consumer behavior. Journal of Business Research, 40, 79-89.
  • Rogers, G. (2013). The rise of Generation Y in the sustainable marketplace. Erişim adresi https://www.theguardian.com/sustainable-business/blog/rise-genera tion-y-sustainable-marketplace
  • Ruyter, K. ve Bloemer, J. (1999). Customer loyalty in extended service settings. International Journal of Service Industry Management 10(3), 320-336.
  • Straughan, R.D. ve Roberts, J.A. (1999). Environmental segmentation alternatives: A look at green consumer behavior in the new millennium. Journal of Consumer Marketing, 16(6), 558-575.
  • Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Türk, M. ve Gök, A. (2010). Yeşil pazarlama anlayışı açısından üretici işletmelerin sosyal sorumluluğu. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 199-220.
  • Uydacı, M. (2011). Yeşil pazarlama. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
  • Vaccaro, A.L. (2009). B2B green marketing and innovation theory for competitive advantage. Journal of Systems and Information Technology, 11, 315-330.
  • Williams, K.C. ve Page, R.A. (2011). Marketing to the generations. Journal of Behavioral Studies in Business, 3(1), 37-53.
  • Xiao, J.J. ve Li, H. (2011). Sustainable consumption and life satisfaction. Social Indicators Research, 104(2), 323-329.
  • Yangınlar, G. ve Sarı, K. (2014). Yeşil lojistik uygulamaları ve işletme performansı üzerine bir literatür araştırması. III. Uluslararası Lojistik ve Tedarik Zinciri Konferansı içinde (ss. 178-187), Trabzon.
  • Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay
  • Yetim, Ü. (1993). Life satisfaction: A study based on the organization of personal projects. Social Indicators Research, 29(3), 277-289.
  • Yüksel, H. (2002). Üretim yönetimi fonksiyonları ile çevre yönetim ilkelerinin bütünleştirilmesi: Çevreye duyarlı üretim. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 3(2), 80-97.
  • Zeithaml, V.A., Parasuraman, A. ve Berry, L.L. (2006). Problems and strategies in services marketing. Journal of Marketing, 49, 33-46.
  • Zeller, R.A. ve Carmines, E.G. (1978). Statistical analysis of social data. Chicago: Rand McNally College Publishing Company.
  • Zhu, Q. ve Sarkis, J. (2015). Green marketing and consumerism in China: Analyzing the literature. International Journal of Production Economics, 181(B), 289-302.