Rusya’da hükümet ve medyanın 15 Temmuz darbe girişimine yaklaşımları

Başlangıcı 15. yüzyılın ikinci yarısına tarihlendirilen Türk-Rus ilişkileri yüzyıllar boyunca bölgesel rekabet ve buna bağlı olarak düşmanlık çerçevesinde gelişme göstermiştir. İki taraf arasında kısa süreli de olsa ilk kapsamlı dostluk ve işbirliğine dayalı ilişkiler Sovyetler Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti arasında yaşanmıştır. Soğuk Savaş sonrası dönemde, bilhassa 2000’li yıllardan itibaren ilişkilerde rekabetten işbirliğine geçiş yönünde ciddi adımlar atılmaya başlanmıştır. Fakat 24 Kasım 2015’te Türkiye’nin Rusya’ya ait bir savaş uçağını düşürmesi ilişkilerin seyrini değiştirmiş ve iki ülke arasında kuvvetlenmeye başlayan güven ortamını yıkmıştır. Kriz döneminde Rusya tarafının eylem ve söylemlerinde gösterdiği Türkiye aleyhtarlığı ise basın yayın organlarında yürütülen kara propaganda sayesinde Rus kamuoyunda derin izler bırakmıştır. 27 Haziran 2016’da Ankara’dan gelen taziye mektubu sonrası Türk ve Rus hükümetleri tarafından ilişkilerin hızla düzeltilmesi yönünde irade sergilenmesine rağmen Rus basınındaki Türkiye algısı temkinli ve şüpheci olarak kalmıştır. 15 Temmuz 2016 tarihinde yaşanan darbe girişimi karşısında Rus Hükümeti açıkça Türkiye’deki meşru iktidarın yanında tavır sergilerken, Rus yayın organları ve Rus uzmanların yaklaşımları farklılıklar göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Türk-Rus ilişkileri, uçak krizi, 15 Temmuz darbe girişimi

The approaches of the government and media to the July 15 coup attempt in Russia

Turkish-Russian relations, whose beginnings are dated to the second half of the 15th century, have developed in the framework of regional competition and, accordingly, hostility for centuries. The first comprehensive friendship and cooperative relations between the two sides, albeit for a short time, were experienced between the Soviet Union and the Republic of Turkey. In the post-Cold War period, serious steps have been taken towards the transition from competition to cooperation in relations, especially since the 2000s. However, the downing of a Russian warplane (fighter jet) by Turkey on November 24, 2015, changed the course of relations and destroyed the environment of trust that started to strengthen between the two countries. The anti-Turkey stance that the Russian side displayed in its actions and discourses during the crisis period left deep marks on the Russian public opinion thanks to the black propaganda carried out in the media. Despite the willingness of the Turkish and Russian governments to quickly improve relations after the letter of condolence from Ankara on June 27, 2016, the perception of Turkey in the Russian press remained cautious and skeptical. While the Russian government clearly stood by the legitimate government in Turkey against the coup attempt on July 15, 2016, the approaches of Russian media outlets/Russian broadcast and Russian experts differed.

Keywords:

Turkish-Russian relations, plane crisis, July 15 coup attempt.,

PDF

___

AA. (2016a, Temmuz 27). Avusturya’da darbe karşıtı Türklere bayrak yasağı. https://www.aa.com.tr/tr/15-temmuz-darbe-girisimi/avusturyada-darbe-karsiti-turklere-bayrak- yasagi/616705
AA. (2016b, Eylül 3). Darbe girişimine karşı dünyadan Türkiye’ye destek. https://www.aa.com.tr/tr/gunun-basliklari/darbe-girisimine-karsi-dunyadan-turkiyeye-destek/640160
AA. (2016c, Aralık 7). Başbakan Yıldırım: Rusya’nın 15 Temmuz’da Türkiye’ye yardım teklifi unutulmayacak. https://www.aa.com.tr/tr/gunun-basliklari/basbakan-yildirim-rusyanin- 15-temmuzda-turkiyeye-yardim-teklifi-unutulmayacak/701554
Ataman, M., & Shkurti, G. (2016). Batının Darbe Sicili ve 15 Temmuz Darbe Girişimine Tepkisi. Adam Akademi, 6(2), 51-73.
Avatkov, V. (2016, Temmuz 16). Perevorot kak podarok. https://iz.ru/news/622552
Balcı, A., & Turan, Y. (2017). Eleştirinin Sefaleti: Batı’dan 15 Temmuz Darbe Girişimini Okumak. Bilig, 83, 53-77.
Balta, E., & Demir, S. (2016). Tarih, Kimlik ve Dış Politika: Rusya Federasyonu Güncel Tarih Ders Kitaplarında Osmanlı-Türk İmajı. Bilig, 76, 1-31.
Barabanov, O. (2016, Temmuz 18). “Ni şeriata, ni demokratii”: Poçemu rejim Erdogana obreçen na perevorotı. https://ria.ru/20160718/1469885587.html?in=t
Batı Raporu. (2016a, Temmuz 16). ABD Dışişleri Bakanı Kerry: Darbe girişimi “çok parlak uygulanmış gibi durmuyor. https://batiraporu.com/15-temmuz/abd-disisleri-bakani-kerry- darbe-girisimi-cok-parlak-uygulanmis-gibi-durmuyor/
Batı Raporu. (2016b, Temmuz 16). ABD Türkiye demokrasisini 4 saat sonra destekledi. https://batiraporu.com/15-temmuz/abd-turkiye-demokrasisini-4-saat-sonra-destekledi/
Batı Raporu. (2016c, Temmuz 16). İngiltere Türkiye demokrasisini 12 saat sonra, darbe girişimi püskürtüldüğünde destekledi. https://batiraporu.com/15-temmuz/ingiltere-turkiye- demokrasisini-12-saat-sonra-darbe-girisimi-puskurtuldugunde-destekledi/
Batı Raporu. (2016d, Temmuz 18). ABD’den darbe girişimini kınayan ilk resmi açıklama 3 gün sonra geldi. https://batiraporu.com/15-temmuz/abdden-darbe-girisimini-kinayan-ilk- resmi-aciklama-3-gun-sonra-geldi/
BBC. (2016a). Neudavşiysya voennıy perevorot v Turtsii: Hronika sobitiy. https://www.bbc.com/russian/live/news-36812535
BBC. (2016b, Temmuz 19). 15 Temmuz darbe girişimi: Obama Erdoğan’a yardım teklif etti, demokratik değerleri hatırlattı. https://www.bbc.com/turkce/36841489
BBC. (2016c, Ağustos 9). Putin skazal, çto pervım podderjal Erdogana vo vremya myateja. https://www.bbc.com/russian/news-37023340
BBC. (2021, Şubat 5). 15 Temmuz darbe girişimi: Türkiye neden ABD’yi suçluyor, Amerikan yönetimi ne diyor? https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-55952909
Birdal, M. S. (2016, Temmuz 21). NATO’yla ilişkiler. https://www.evrensel.net/yazi/77107/natoyla-iliskiler
Bozbaş, G. (2016). Batı’nın Demokrasi Paradoksu, “Demokratik Darbe” Kavramsallaştırması ve 15 Temmuz Darbe Kalkışması. Muhafazakar Düşünce Dergisi, 13(49), 73-90.
Braterskiy, A., & Maetnaya, Y. (2016, Temmuz 16). Erdogan pobedil voennıh. https://www.gazeta.ru/politics/2016/07/16_a_9694037.shtml?updated
CNN Türk. (2016a, Ağustos 24). Erdoğan ile Joe Biden görüştü. https://www.cnnturk.com/turkiye/erdogan-ile-joe-biden-gorustu
CNN Türk. (2016b, Kasım 30). İşte 15 Temmuz darbe girişiminin kronolojisi. https://www.cnnturk.com/turkiye/iste-15-temmuz-darbe-girisiminin-kronolojisi?page=1
Cumhuriyet. (2016, Temmuz 21). Avusturya’dan OHAL tepkisi: Büyükelçiyi çağırdılar. https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/avusturyadan-ohal-tepkisi-buyukelciyi-cagirdilar- 571559
Çopuroğlu, Ö., & Karpuzcu, T. (2017). Krizlerin Yön Verdiği Türk-Rus İlişkilerine Uçak Krizine Kadar Analitik Bir Bakış: 2004 – 2016. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 465-483.
Çumakov, İ. (2016, Ağustos 3). Hitrıy Erdogan i kremlevskie “Lapuhi”. https://echo.msk.ru/blog/ekspert_i/1813390-echo/
Dalkılıç, M. M. (2020). Amerika Birleşik Devletleri Medyasında 15 Temmuz Darbe Girişimi”, 4/ (2020): 25-43. İçtimaiyat Sosyal Bilimler Dergisi, 4(15 Temmuz Özel Sayısı), 25- 43.
Dobrov, D. (2016, Temmuz 18). Çto jdet Turtsiyu posle provala putça? https://ria.ru/20160718/1469928101.html?in=t
Duman, M. Z. (2018). 15 Temmuz Askeri Darbe Girişiminin Türkiye-Avrupa Birliği İlişkilerine Etkisi. Liberal Düşünce Dergisi, 23(90), 71-95.
Dünya. (2016, Temmuz 16). Dünyadan destek yağıyor. https://www.dunya.com/gundem/dunyadan-destek-yagiyor-haberi-322957
DW. (2016a, Temmuz 17). AB’den Türkiye’ye temel haklar uyarısı. https://www.dw.com/tr/abden-t%C3%BCrkiyeye-temel-haklar-uyar%C4%B1s%C4%B1/a-19405591
DW. (2016b, Temmuz 18). AB ve ABD’den Türkiye’ye demokrasi uyarısı. https://www.dw.com/tr/ab-ve-abdden-t%C3%BCrkiyeye-demokrasi-uyar%C4%B1s%C4%B1/a- 19407535
DW. (2016c, Ağustos 1). ABD Genelkurmay Başkanı’ndan kritik ziyareti. https://www.dw.com/tr/abd-genelkurmay-ba%C5%9Fkan%C4%B1ndan-kritik-ziyareti/a-19441332
EEAS. (2016, Temmuz 21). Statement by High Representative/Vice-President Federica Mogherini and Commissioner Johannes Hahn on the declaration of the State of Emergency in Turkey. https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage/7283_en
European Commission. (2016, Temmuz 16). Joint statement by High Representative/Vice-President Federica Mogherini and Commissioner for European Neighbourhood Policy and Enlargement Negotiations Johannes Hahn on the situation in Turkey. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/statement_16_2555
Financial Express. (2016, Temmuz 16). Barack Obama: All parties in Turkey should support Erdogan government. https://www.financialexpress.com/world-news/barack-obama- parties-turkey-support-erdogan-government/318649/
Gulieva, E. (2016, Temmuz 18). Oppozitsioner i propovednik: Çto izvestno o musulmanskom bogoslove Fethullahe Gyulene,. https://tass.ru/mezhdunarodnaya- panorama/3464309
Hürriyet. (2016, Haziran 2). Üç Rus’tan biri Türkiye’yi düşman olarak görüyor. https://www.hurriyet.com.tr/dunya/uc-rustan-biri-turkiyeyi-dusman-olarak-goruyor-40112133
Interfax. (2016a, Temmuz 16). Ekspert nazval myatej v Turtsii popıtkoy ostanovit islamizatsiyu stranı. https://www.interfax.ru/world/518810
Interfax. (2016b, Temmuz 16). Komoedov uvidel perspektivı snijeniya vliyaniya Turtsii posle popıtki perevorota. https://www.interfax.ru/russia/518910
İnterfax. (2016, Temmuz 16). Peskov zayavil o zainteresovannosti RF v skoreyşem razreşenii situatsii v Turtsii. https://www.interfax.ru/world/518813
İzvestiya. (2016a, Temmuz 16). “Erdoganu pripominayut neoosmanizm i sotrudniçestvo s islamistami”. https://iz.ru/news/622479
İzvestiya. (2016b, Temmuz 16). Na sdavşihsya v Stambule myatejnikov napali storonniki Erdogana, ,. https://iz.ru/news/622511
İzvestiya. (2016c, Temmuz 16). Perevorot napravlen protiv teh, kto othodit ot ustoev Atatyurka. https://iz.ru/news/622471
İzvestiya. (2016d, Temmuz 16). “SŞA pıtayutsa ustranit Erdogana kak samostoyatelnogo lidera”, ,. https://iz.ru/news/622476
İzvestiya. (2016e, Temmuz 16). Storonniki Erdogana vıporoli silovikov, sdavşihsya na Bosforskom mostu. https://iz.ru/news/622541
İzvestiya. (2016f, Temmuz 16). Turetskie voennıe vıstupili protif islamizatsii stranı. https://iz.ru/news/622482
İzvestiya. (2016g, Temmuz 16). V Stambule prohodyat mnogotısyaçnıe vıstupleniya storonnikov Erdogana. https://iz.ru/news/622587
İzvestiya. (2016h, Temmuz 16). Voennıe v Turtsii hotyat vernut demokratiyu v stranu. https://iz.ru/news/622468
Jirinovskiy, V. (2016, Temmuz 18). Yesli bı perevorot bıl realnıy... https://iz.ru/news/622671
Kakışım, C., & Erdoğan, S. (2018). Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri ve 15 Temmuz Darbe Girişimin Ardından Yaşanan Gelişmeler. KSBD, 10(18), 399-420.
Kardaş, İ. (2017, Temmuz 12). 15 Temmuz’a dünyadan gelen ilk tepkiler nasıldı? https://www.sabah.com.tr/yazarlar/aktuel/idris-kardas/2017/07/12/15-temmuza-dunyadan-gelen- ilk-tepkiler-nasildi
Kaya, M. (2020). 15 Temmuz Işığında İngiltere Medyasında Türkiye İzlenimine Sosyolojik Bakış. İçtimaiyat Sosyal Bilimler Dergisi, 4(15 Temmuz Özel Sayısı), 77-85.
Kemaloğlu, İ. (2015). Rusların Gözüyle Türkler. Kaknüs Yayınları.
Kemaloğlu, İ. (2016). 15 Temmuz Darbe Girişimi’nin Rusya’daki Yansımaları. 15 Temmuz Darbe Girişiminin İslam Coğrafyasında Yansımaları Konferansı, Kütahya. http://birimler.dpu.edu.tr/app/views/panel/ckfinder/userfiles/145/files/_LYAS_KEMALOGLU_TR.pdf
Kerry: I hope there will be ‘stability, peace, continuity’ within Turkey. (2016, Temmuz 15). https://www.politico.com/story/2016/07/john-kerry-turkey-coup-225632
Kommersant. (2016, Temmuz 16). “Turtsiya kak geopolitiçeskiy igrok na vremya vıbıla iz igrı”. https://www.kommersant.ru/doc/3041209
Kosaçev, K. (2016, Temmuz 16). Facebook. https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1082105035203591&id=100002123135703
Kosaçev: “Turtsiya posle rejima ÇP bolşe ne budet prejney”. (2016i, Temmuz 25). https://iz.ru/news/623462
Kremlin. (2016, Haziran 17). Telefonnıy razgovor s Prezidentom Turtsii Recepom Tayipom Erdoganom. http://special.kremlin.ru/catalog/countries/TR/events/52529
Kryuçkov, İ., Samoylenko, A., & Zorile, D. (2016, Temmuz 19). Ankara sdaet pilotov. https://www.gazeta.ru/politics/2016/07/19_a_9701099.shtml
Kto stoit za popıtkoy perevorota v Turtsii. (2016, Temmuz 17). https://www.youtube.com/watch?v=ZxYl14FuTDc
Levada-Center. (2016, Haziran 2). Soyuzniki i “vragi” Rossii, yevropeyskaya integratsiya. https://www.levada.ru/2016/06/02/13400/
Luçşe plohoy Erdogan çem horoşaya hunta. (2016, Temmuz 17). https://www.gazeta.ru/politics/2016/07/17_a_9695129.shtml?updated
Maharramova Cengiz, N., & Şimşek, A. (2017). Sovyetler Birliği Döneminde Rusya’da Okutulan Tarih Ders Kitaplarında Türk İmajı. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 13(26), 37-66.
Makarıçev, M. (2016, Temmuz 16). Kto stoit za perevorotom v Turtsii, ili Erdogan budet mstit. https://rg.ru/2016/07/16/kto-stoit-za-perevorotom-v-turcii-ili-erdogan-budet- mstit.html
Manoylo, A. (2016, Temmuz 17). Teper on stanet diktatorom. https://iz.ru/news/622579
MİD Rossii. (2016a, Temmuz 15). Vıstuplenie i otvetı na voprosı SMİ Ministra inostrannıh del Rossii S.V.Lavrova v hode sovmestnoy press-konferentsii po itogam peregovorov s Gosudarstvennım sekretarem SŞA Dj.Kerri, Moskva, 15 iyulya 2016 goda. https://www.mid.ru/foreign_policy/news/-/asset_publisher/cKNonkJE02Bw/content/id/2356206
MİD Rossii. (2016b, Temmuz 16). Zayavlenie MİD Rossii v svyazi s situatsiey v Turtsii. https://www.mid.ru/foreign_policy/news/-/asset_publisher/cKNonkJE02Bw/content/id/2356256
Moskva 24. (2016, Temmuz 16). Anton Tsvetkov prokommentiroval proishoyaşee v Turtsii. https://www.m24.ru/videos/novosti/16072016/118290?utm_source=CopyBuf
Pervıy Kanal. (2016a, Temmuz 16). Armiya protiv vlasti i otvet prezidenta Erdogana—Dvortsovıe teynı Ankarı i politiçeskie intrigi. https://www.youtube.com/watch?v=iRMffER- vgE
Pervıy Kanal. (2016b, Temmuz 17). V Turtsii bloee şesti tısyaç çelovek arestovanı po obvineniyu v priçastnosti k myateju. https://www.youtube.com/watch?v=W2bX9Ecci_Y
Pervıy Kanal. (2016c, Temmuz 18). Turtsiya posle popıtki gosperevorota: Vozvreşenie k spokoynoy jizni ili zatişye pered burey? https://www.youtube.com/watch?v=shUI3l6p8a0
Pervıy Kanal. (2016d, Temmuz 18). V Turtsii obyavleno o popıtke gosudarstvennogo perevorota. https://www.youtube.com/watch?v=W7SMBFdbi4U
RBC. (2016, Şubat 26). Protiv otmenı antituretskih sanktiy vıstupili 63% rossiyan. https://www.rbc.ru/politics/29/02/2016/56d375059a79475ab6e9749b
RİA. (2016a, Temmuz 16). Analitik: Pobeda Erdogana mojet usilit islamistskie nastroeniya v strane. https://ria.ru/20160716/1467770403.html
RİA. (2016b, Temmuz 16). Analitik: Popıtka voennogo perevorota v Turtsii organizovana s odobreniya SŞA. https://ria.ru/20160716/1467574573.html
RİA. (2016c, Temmuz 16). ES prizval Turtsiyu vernutsia k soblyudeniyu verhovenstva prava. https://ria.ru/20160716/1467631522.html
RİA. (2016d, Temmuz 16). Gensek i predsedatel OBSE osujdaet popıtku voennogo perevorota v Turtsii. https://ria.ru/20160716/1467507912.html
RİA. (2016e, Temmuz 16). Germaniya osujdaet popıtku voennogo perevorota v Turtsii. https://ria.ru/20160716/1467683790.html
RİA. (2016f, Temmuz 16). Jeleznyak: Prizıvı v hode putça govoryat ob otnoşenii Erdogana k jiznyam lyudey. https://ria.ru/20160716/1467628804.html
RİA. (2016g, Temmuz 16). Parij reşitelno osujdaet politiku perevorota v Turtsii. https://ria.ru/20160716/1467507715.html
RİA. (2016h, Temmuz 16). Popıtku perevorota v Turtsii mogli vızvat izvineniya Erdogana pered Rossiey. https://ria.ru/20160716/1467359183.html
RİA. (2016i, Temmuz 16). Puşkov prokommentiroval situatsiyu s popıtkoy perevorota v Turtsii. https://ria.ru/20160716/1467308584.html
RİA. (2016j, Temmuz 16). Putin postoyanno poluçaet dannıe ot MİD i SVR o situatsii v Turtsii. https://ria.ru/20160716/1467292082.html
RİA. (2016k, Temmuz 16). Rossiyskiy voennıy ekspert nazval vozmojnuyu priçinu perevorota v Turtsii. https://ria.ru/20160716/1467141811.html
RİA. (2016l, Temmuz 16). SŞA vırajayut podderjku demokratiçeski izbrannomu pravitelstvu Turtsii. https://ria.ru/20160716/1467287500.html
RİA. (2016m, Temmuz 16). Tanki v Stambule vstreçeli aplodismentami. https://ria.ru/20160716/1467096495.html?in=t
RİA. (2016n, Temmuz 16). V Yevroparlamente obvinili Erdogana v podrıve turetskoy demokratii. https://ria.ru/20160716/1467672318.html
RİA. (2016o, Temmuz 16). Zyuganov: Krizis v Turtsii syazan s jelaniem Erdogana islamizirovat stranu. https://ria.ru/20160716/1467486925.html
RİA. (2016p, Temmuz 17). Glava MİD Franstsii predostereg Erdogana ot provedeniya repressiy i çistok. https://ria.ru/20160717/1468647174.html
RİA. (2016q, Temmuz 18). Al-Monitor: Erdogan mog sam organizovat “falşivıy perevorot”. https://ria.ru/20160718/1469774280.html?in=t
RİA. (2016r, Temmuz 19). Glava İnguşetii: Turetskie voennıe sbili rossiyskiy Su-24 bez vedoma Erdogana. https://www.vesti.ru/article/1531891
RİA. (2016s, Ağustos 1). Zvonok Putina posle popıtki putça okazal Ankare moralnuyu podderjku. https://ria.ru/20160801/1473337216.html
Rossiya 24. (2016a, Temmuz 16). “Mnenie”: Gosperevorot v Turtsii. https://www.youtube.com/watch?v=jadN1hTxJrA&t=2258s
Rossiya 24. (2016b, Temmuz 17). Pyatıy perevorot v Turtsii stal pervım neudaçnım. https://www.youtube.com/watch?v=2tF4oyMZdEc
Saetov, İ. (2016, Temmuz 17). Perevorot ne tuda. https://www.gazeta.ru/comments/2016/07/17_a_9694973.shtml
Sputnik. (2016a, Eylül 4). Erdoğan’dan Obama’ya 15 Temmuz teşekkürü. https://tr.sputniknews.com/abd/201609041024696529-erdogan-obama-15-temmuz-tesekkur/
Sputnik. (2016b, Eylül 8). Avusturya’da Türkiye’de Amerikancı bir darbe girişimi yapıldığını söyledim. https://tr.sputniknews.com/turkiye/201609081024766643-avusturya-turkiye- amerikanci-darbe/
Starodubtsev, İ. (2016, Temmuz 18). Yest li smısl v turetskom bunte. https://russiancouncil.ru/blogs/ivan-starodubtsev/31127/?sphrase_id=82946427
Şevçenko, M. (2016, Temmuz 17). Erdogan stroit svobodnuyu islamskuyu demokratiyu. https://gazeta.media.eagleplatform.com/index/player?record_id=531984&player=new
Şimşek, A., & Meherremova Cengiz, N. (2015). Rusya Tarih Ders Kitaplarında Türk-Osmanlı İmgesi 4/2 (2015): 255-258. Turkish History Education Journal, 4(2), 225-258.
Ştode, M. (2016, Temmuz 18). Jirnovskiy: Kakoy-to podozritelnıy perevorot u Erdogana. https://www.7kanal.co.il/News/News.aspx/186085
Takvim. (2016, Mart 19). Türkiye düşmanı Naumkin danışman oldu. https://www.takvim.com.tr/guncel/2016/03/19/turkiye-dusmani-naumkin-danisman-oldu
TASS. (2016, Temmuz 16). Kadırov: Popıtku perevorota v Turtsii initsiirovali prozahadnıe voennıe. https://tass.ru/politika/3461169
Taşcı, T. A. (2019). Türkiye-Rusya İlişkileri ve Üst Düzey İşbirliği Konseyi (ÜDİK). KARE, 8, 81-128. https://doi.org/10.38060/kare.661620
TCCB. (2016, Temmuz 19). ABD Başkanı Obama ile Telefon Görüşmesi. https://www.tccb.gov.tr/basin-aciklamalari/365/48683/abd-baskani-obama-ile-telefon-gorusmesi
Telci, İ. N., Efe, İ., Kardaş, T., & Çağlar, İ. (2017). Rapor: 15 Temmuz Darbe Girişimi ve Batı Medyası. SETA. https://www.setav.org/15-temmuz-darbe-girisimi-ve-bati-medyasi/
Tsargrad. (2016a, Temmuz 19). Popıtka gosudarstvennogo perevorota v Turtsii (Direktiva Dugina). https://chita.tsargrad.tv/shows/popytka-gosudarstvennogo-perevorota-v-turcii- direktiva-dugina_17492
Tsargrad. (2016b, Ağustos 8). Film-rassledovanie “Turtsiya. Perevorot”. https://tsargrad.tv/shows/film-rassledovanie-turcia-perevorot_20647
Vesti FM. (2016, Temmuz 19). Yevgeniy Satanovskiy o perevorote v Turtsii—Vladimir Solovyev (19.07.16). https://www.youtube.com/watch?v=H8dElPu0DjE&t=778s
Yusin, M. (2016, Temmuz 16). Poçemu turetskie voennıe reşili svergnut prezidenta Erdogana. https://www.kommersant.ru/doc/3041142