Meryem ULUSKAN, Gizem AKPOLAT, Dilek ŞİMŞEK

VAKIF ÜNİVERSİTELERİNİN AHP, COPRAS, SAW, TOPSIS YÖNTEMLERİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ VE BORDA SAYIM YÖNTEMİ İLE BÜTÜNLEŞİK BİR SIRA ELDE EDİLMESİ

Bu araştırmanın amacı Türkiye'deki özel üniversiteleri çok kriterli karar verme (MCDM) yöntemleriyle değerlendirmektir. Çalışmada 72 özel üniversite değerlendirilmiş ve bu üniversiteler için veri tabanı Yüksek Öğretim Kurulu - Özel Üniversiteler 2020 raporundan elde edilmiştir. Çalışmada kullanılan kriterler; kuruluş tarihi, akademik birim sayısı, toplam öğrenci sayısı, tam zamanlı öğretim üyesi sayısı, öğrenci başına toplam kapalı alan (m2), kütüphane alanı (m2), kütüphanede bulunan basılı kitap sayısı ile e -kitap sayısı, Ar-Ge ve kütüphane harcamalarıdır. Çalışmada ilk önce kriterler AHP (Analitik Hiyerarşi Süreci) yöntemine göre ağırlıklandırılmış, daha sonra COPRAS (Complex Proportional Assessment), SAW (Simple Additive Weighting) ve TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemleri uygulanarak üç farklı sıralama elde edilmiştir. Son olarak bu üç sıralama Borda Sayım yöntemi ile birleştirilerek tek bir performans sıralaması elde edilmiştir. Borda Sayım yöntemi ile elde edilen bu sıralamaya göre ilk sırada İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi ve son sırada ise T.C. Faruk Saraç Tasarım MYO yer almıştır. Bu çalışmada uygulanan yöntemler bütünleşik bir şekilde daha önce literatürde kullanılmamış ve üniversite karşılaştırmalarında 72 adet alternatif sayısına ulaşılmamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Çok kriterli karar verme, AHP, COPRAS, SAW, TOPSIS, Borda Sayım, Vakıf üniversitelerinin değerlendirilmesi

EVALUATION OF THE PERFORMANCE OF PRIVATE UNIVERSITIES WITH AHP, COPRAS, SAW, TOPSIS AND BORDA COUNT METHODS

The aim of this research is to evaluate private universities in Turkey with multi-criteria decision making (MCDM) methods. 72 private universities were evaluated in the study, and the database for these universities was obtained from the Council of Higher Education - Private Universities 2020 report. Criteria used in this study include the foundation date, the number of academic units, total number of students, the number of full-time faculty members, total closed area per student (m2), library space (m2), the number of printed-books and e-books available in the library, as well as, R&D and library expenditures. Initially, criteria were weighted according to AHP (Analytic Hierarchy Process) method, then three different rankings were attained by applying COPRAS (Complex Proportional Assessment), SAW (Simple Additive Weighting) and TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) methods. Finally, these three rankings were combined with the Borda Count method and a single performance ranking was obtained. The methods applied in this study have not been used in the literature in an integrated manner previously and the number of 72 alternatives has not been reached in university comparisons.

Keywords:

Multi-Criteria Decision-Making (MCDM), AHP, SAW, COPRAS, TOPSIS, Borda Count, assessment of private university,

PDF

___

Aksoy, E., Ömürbek, N. ve Karaatlı, M. (2015). AHP temelli MULTIMOORA ve COPRAS yöntemi ile Türkiye Kömür İşletmeleri’nin performans değerlendirmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(4), 1-28. Doi: https://doi.org/10.17065/huiibf.10920
Akyüz, G. ve Aka, S. (2017). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Tedarikçi Performansı Değerlendirmede Toplamsal Bir Yaklaşım. Yönetim Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(2), 28-46. Doi: http://dx.doi.org/10.11611/yead.277893
Al‐Turki, U. ve Duffuaa, S. (2003). Performance measures for academic departments. International Journal of Educational Management, 17 (6/7) (2003) 330–338. Doi: https://doi.org/10.1108/09513540310501012
Çakır, S. ve Perçin, S. (2013). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Lojistik Firmalarında Performans Ölçümü. Ege Akademik Bakış, 13(4), 449-459. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/559959
Dill, D. D., & Teixeira, P. (2000). Program diversity in higher education: an economic perspective. Higher Education Policy, 13(1), 99-117. Doi: https://doi.org/10.1016/S0952-8733(99)00026-4
Doğan, N. ve Gencan, S. (2014). VZA/AHP Bütünleşik Yöntemi ile Performans Ölçümü: Ankara’daki Kamu Hastaneleri Üzerine Bir Uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 88-112. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/287223
Ersöz, F. ve Kabak, M. (2010). Savunma Sanayi Uygulamalarında Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Literatür Araştırması. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 97-125. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/180284
Fairweather, J.S., (2000). Diversification or homogenization: how markets and governments combine to shape American higher education, Higher Education Policy 13, 79–98. Doi: https://doi.org/10.1016/S0952-8733(99)00027-6
Karaatlı, M., Ömürbek, N., Budak, İ. ve Dağ, O. (2015). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Yaşanabilir İllerin Sıralanması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 215-228. Erişim adresi: http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/view/1140/1025
Li, Y., Shao, S. ve Zhang, F. (2018). An Analysis Of The Multi-Criteria Decision-Making Problem For Distributed Energy Systems. Energies, 11, 2453. Doi: https://doi.org/10.3390/en11092453
Organ, A. ve Kaçaroğlu, M. (2020). Entropi Ağırlıklı TOPSIS Yöntemi İle Türkiye’deki Vakıf Üniversiteleri Üniversiteleri’nin Değerlendirilmesi. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 7(1), 28-45. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1162301
Ömürbek, N., Karaatlı, M. ve Cömert, H. (2016). AHP-SAW ve AHP-ELECTRE Yöntemleri ile Yapı Denetim Firmalarının Değerlendirmesi. Journal of Administrative Sciences, 14(27), 171-199. Erişim adresi: http://ybd.dergi.comu.edu.tr/dosyalar/Ybd/ahp-saw-ve-ahp-electre-yontemleri-ile-yapi-denetim-firmalarinin-degerlendir-2017-02-13-42.pdf
Ömürbek, N. ve Karataş, T. (2018). Girişimci ve Yenilikçi Üniversitelerin Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri İle Değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(24), 176-198. Doi: https://doi.org/10.20875/makusobed.414685
Ömürbek, N., Karaatlı, M. ve Yetim, T. (2014). Analitik Hiyerarşi Sürecine Dayalı TOPSIS ve VIKOR Yöntemleri İle ADIM Üniversitelerinin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Dr. Mehmet Yıldız Özel Sayısı, 189-207. Erişim adresi: http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/view/151/135
Ömürbek, N. ve Urmak Akçakaya, E. (2018). Forbes 2000 Listesinde Yeralan Havacılık Sektöründeki Şirketlerin ENTROPİ, MAUT, COPRAS ve SAW Yöntemleri ile Analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 257-278. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1004791
Ömürbek, N. ve Aksoy, E. (2016). Bir Petrol Şirketinin Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri İle Performans Değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 723-756. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/227673
Özbek, A. ve Erol, E. (2016). OPRAS ve MOORA Yöntemlerinin Depo Yeri Seçim Problemine Uygulanması. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 2(1), 23-42. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/389621
Özden, Ü. (2008). Veri Zarflama Analizi (VZA) ile Türkiye’deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinliğinin Ölçülmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2), 167-185. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/98116
Özgüven, N. (2011). Vakıf Üniversitesi Tercihinin Analitik Hiyerarşi Süreci ile Belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 279-290. Erişim adresi: https://birimler.dpu.edu.tr/app/views/panel/ckfinder/userfiles/17/files/DERG_/30/279-290.pdf
Supçiller, A,ve Çapraz, O. (2011). AHP-TOPSIS Yöntemine Dayalı Tedarikçi Seçimi Uygulaması. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 13, 1-22. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/94938
Tuan, N., Hue, T., Lien, L., Thao, T., Quyet, N., Van, Luu H.ve Anh, L. (2020). A New Integrated MCDM Approach For Lecturers’ Research Productivity Evaluation. Decision Science Letters, 9, 355–364. Doi: https://doi.org/10.5267/j.dsl.2020.5.001
Wu, H. Y., Chen, J. K., Chen, I. S., & Zhuo, H. H. (2012). Ranking universities based on performance evaluation by a hybrid MCDM model. Measurement, 45(5), 856-880. Doi: https://doi.org/10.1016/j.measurement.2012.02.009
YÖK Vakıf Üniversiteleri Kurumları 2020 Raporu. (2020). Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/2020/vakif-yuksekogretim-kurumlari-2020-raporu.pdf