TÜRK OTOMOTİV SEKTÖRÜNÜN EKONOMİK BÜYÜMEYE ETKİSİ: KARŞILAŞTIRMALI BİR EKONOMETRİK ANALİZ

Bu çalışmada; otomotiv sektörünün ekonomik büyüme üzerindeki etkileri, Türkiye’nin 1963-2018 dönemi yıllık verileri kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada ekonomik büyüme; kişi başına düşen milli gelir ile temsil edilmiş, otomotiv sektörü; otomobil, otobüs, kamyon ve traktör üretimi şeklinde toplulaştırılmıştır. Her bir sektör için ayrı modeller kurulmuş ve analizler bu dört model yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Serilerin durağanlığı Kapetanios (2005) çoklu yapısal kırılmalı birim kök testiyle incelenmiş ve serilerin farklı derecelerde durağan oldukları görülmüştür. Seriler arasındaki eşbütünleşme ilişkileri Maki (2012) çoklu yapısal kırılmalı eşbütünleşme testiyle incelenmiş ve modellerde yer alan serilerin eşbütünleşme içinde oldukları belirlenmiştir. Eşbütünleşme testinden elde edilen yapısal kırılma tarihleri, uzun dönem analizine kukla değişkenlerle dâhil edilmiştir. Uzun dönem analizleri DOLS yöntemiyle gerçekleştirilmiş ve Türkiye’deki kişi başına düşen milli geliri; otomobil üretimindeki %1’lik artışın %0.62, kamyon üretimindeki %1’lik artışın %0.47, traktör üretimindeki %1’lik artışın %1.28 oranında artırdığı, otobüs üretimindeki %1’lik artışın ise %0.36 oranında azalttığı görülmüştür. Seriler arasındaki kısa dönem analizleri de DOLS yöntemi yardımıyla gerçekleştirilmiş ve otobüs üretiminin, uzun dönemdekinin aksine, kısa dönemde kişi başına düşen milli geliri artırdığı görülmüştür. Kamyon üretimi, uzun dönemde olduğu gibi kısa dönemde de milli geliri artırmıştır. Otomobil ve traktör üretiminin milli gelir üzerindeki kısa dönem etkileri pozitif olmakla birlikte, istatistiksel olarak anlamsız bulunmuştur. Bütün modellerin hata düzeltme terimlerinin katsayıları negatif ve istatistiksel olarak anlamlı çıkmıştır. Bu durum; modellerin hata düzeltme mekanizmalarının çalıştığını ve yapılan analizlerin güvenilir olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Otomotiv Sektörü, Ekonomik Büyüme, Çoklu Yapısal Kırılmalı Analiz

PDF

___

Bedir, A., (2002). Türkiye’de Otomotiv Sanayi Gelişme Perspektifi. Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara.Capistrán C. ve Ramos-Francia Manuel (2009). Inflation Dynamics in Latin America. Contemporary Economic Policy, 2009, vol. 27, issue 3, s. 349-362Chiaberge, M. (2011). New Trends and Developments in Automotive Industry, InTech, https://www.intechopen.com/books/new-trends-and-developments-in-automotive-industry, (19.06.2019).Cusumano, M. A. ve Nobeoka, K. (1992). Strategy, structure and performance in product development: Observations from the auto industry. http://www.sjbae.pbworks.com/w/file/fetch/46841897/Strategy, (15/06/2019).Çolak, E. (2014). Korelasyon Analizi. http://eczacilik.anadolu.edu.tr/bolumSayfalari/belgeler/ ecz2014%2012_20140527094539.pdf, (15.07.2019).Du, J. ve Ouyang, D. (2017). Progress of Chinese electric vehicles industrialization in 2015: A review. Applied Energy, Vol 188, s. 529-546.Elmas, G. (2011). Bursa Bölgesi’nde Otomotiv Lojistiği ve Otomotiv Terminallerinde Kapasite Analizi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Gabaçlı, N. (2018). Türkiye Otomotiv Sektörü ve Küresel Rekabet Gücünün Analizi. YTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.Gregory, A. W. ve Hansen, B. E. (1996). Residual-Based Testes for Co-integration in Models with Regime Shift. Journal of Econometrics, 70, s. 99-126.İstanbul Sanayi Odası (İSO) (Şubat 2002). Otomotiv Sanayi Sektörü, Avrupa Birliği’ne Tam Üyelik Sürecinde İstanbul Sanayi Odası Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Geliştirilmesi Projesi.Kapetanios, G. (2005). Unit-Root Testing Against The Alternative Hypothesis of up to m Structural Breaks. Journal of Time Series Analysis, 26(1), s. 123-133.Kozelský, T. ve Novák, R. (2015). Automotive Industry: Future Trends. Special Analysis. ERSTE Corporate Banking.Köksal, Y. ve Türedi, M. K. (2014). Tüketici Otomobil Tercihinde Etkili Olan Bilgi ve İletişim Kanalları Üzerine Bir İnceleme. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 17, Sayı 32, s. 105-125.KPMG Otomotiv (2018). Sektörel Bakış. https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2019/04/sektorel-bakis-2018-otomotiv.pdf, (29.06.2019).KPMG Otomotiv (2019). Sektörel Bakış. https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2019/04/sektorel-bakis-2019-otomotiv.pdf, (29.07.2019).Maki, D. (2012). Tests for Cointegration Allowing for an Unknown Number of Breaks. Economic Modelling, 29(5), 2011-2015.Mitchell, W. J., Borroni-Bird, C. E. ve Burns, L. D. (2010). Reinventing the Automobile Personal Urban Mobility for the 21st Century, The MIT Press, USA.OICA (World Motor Vehicle Production by Manufacturer World Ranking) (2005). http://www.oica.net/htdocs/Main.htm (14.03.2019). OICA (World Motor Vehicle Production by Manufacturer World Ranking) (2018). http://www.oica.net/htdocs/Main.htm (17.03.2019)OSD (Otomotiv Sanayi Derneği) (2014). Otomotiv Sanayinde Dış Ticaret (1992-2013). http://www.osd.org.tr/sites/1/upload/files/OSD_Dis_Ticaret_Raporu_1992-2013-49.pdf, (29.07.2019).OSD (Otomotiv Sanayi Derneği) (2019). Otomotiv Sanayii Genel ve İstatistik Bülteni. http://www.osd.org.tr/sites/1/upload/files/2019_YILLIK-5401.pdf, (14.07.2019).Özdemir, Y. ve Koruklu, N. (2011). Üniversite Öğrencilerinde Değerler ve Mutluluk Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. YYÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), s. 190-210.Pişkin, S. (2017). Türkiye Otomotiv Sanayii Rekabet Gücü ve Talep Dinamikleri Perspektifinde 2020 İç Pazar Beklentileri, Otomotiv Sektör Raporu, http://www.taysad.org.tr/uploads/dosyalar/06-02-2017-09-59-170206-Otomotiv_Sektor_Raporu_TSKB-2208.pdf, (07.06.2019).Şah, Ö. F. (2007). Türkiye Otomotiv Sektörünün İhracat Performans Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Politikası Bilim Dalı, Ankara.TİM (Türkiye İhracatçılar Meclisi) (2019). Dünyada En Çok İthalatı Yapılan 1000 Ürün İçinde Türkiye’nin Rekabet Üstünlüğüne Sahip Olduğu Ürünler ve Bu Ürünler İçin Hedef Pazarlar Analizi. http://tim.org.tr/files/downloads/Raporlar/RCA1000_Raporu.pdf.Türkiye Vakıflar Bankası Sektör Araştırmaları Serisi (2003). Otomotiv Sektörü. No:28, www.vakifbank.com.tr/earastirma/ (21.02.2007).Uslu, H. (2018). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Panel Veri Analizi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 5(20), s. 729-744.Yaşar, O. (2013). Türkiye’de Otomotiv Ana ve Yan Sanayi ve Marmara Bölgesi’nde Kümelenme. İnternational Periodical For The Langues. Literature and History of Turkish or Turkic, Vol. 8/6, s. 779-805.Yılmaz, E. (2016). Türkiye Otomotiv Sanayinin Gelişimi ve İkinci El Otomobil Talep Fiyatının Belirleyicileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.Worldbank (2017). GDP (current US$) Data. http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?contextual=default&end=2016&locations=US-CN-DE-JP-GB-FR-IN-IT-BR-CA-KR-RU-ES-AU-MX-ID-TR&start=2016&view=bar&year_high_desc=true, (06.06.2019).World Bank (2019). https://www.worldbank.org/tr/country/turkey, (27.07.2019)