SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRETİMİN ÖĞRENCİLERİN DERS BAŞARISINA, ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNE VE ÖĞRENMENİN KALICILIĞINA ETKİSİ

Bu çalışmanın amacı 2018-2019 eğitim-öğretim yılında 5.sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde 7E Destekli Sorgulamaya Dayalı Öğretimin (SDÖ) öğrencilerin ders başarısı, eleştirel düşünme becerileri, öğrenmenin kalıcılığı üzerindeki etkisini belirlemek ve 7E Destekli SDÖ’ye yönelik öğrencilerin görüşlerini tespit etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim-öğretim yılı birinci döneminde Diyarbakır’ın Yenişehir İlçesindeki Gazi Ortaokulunda öğrenim gören beşinci sınıf düzeyindeki iki sınıf oluşturmuştur. Bu araştırmada karma araştırma yaklaşımı içinde yer alan iç içe karma desen model olarak uygulanmıştır. Araştırmanın nicel boyutu deneme modelinde olup bu bölümde ön ve son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutu fenomenoloji (olgu bilim) modelinde olup bu bölümde ise deney grubunda yer alan 10 öğrenciyle yarı yapılandırılmış bir görüşme yapılmıştır. Bu çalışmanın uygulanabilmesi için öncelikle Fırat Üniversitesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulundan daha sonra Diyarbakır Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğünden gerekli izinler alınmıştır. Ayrıca araştırmanın uygulanacağı ortaokulun 5.sınıf öğrencilerinin tüm velileri bilgilendirilmiş gönüllü olur formlarını doldurmuştur. Nicel verilerin analizinde SPSS 22 kullanılırken nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; 7E Destekli SDÖ’nün beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi başarılarını anlamlı derecede arttırdığı ve eleştirel düşünme becerilerini anlamlı derecede geliştirdiği ancak öğrenmenin kalıcılığını anlamlı derecede arttırmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

THE EFFECT OF INQUIRY-BASED TEACHING ON STUDENTS’ COURSE ACHIEVEMENT, CRITICAL THINKING SKILLS AND PERMANENCE OF LEARNING IN SOCIAL STUDIES COURSE

___

  • Abdi, A. (2014). The effect of inquiry-based learning method on students’ academic achievement in science course. Universal Journal of Educational Research, 2(1), 37-41.
  • Akpullukçu, S. (2011). Fen ve teknoloji dersinde araştırmaya dayalı öğrenme ortamının öğrencilerin akademik başarı, hatırda tutma düzeyi ve tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Alameddine, M.M. and Ahwal, H.W. (2016, April). Inquiry based teaching in literatüre classrooms. International Conference on Teaching and Learning English as an Additional Language (abstract booklet). GlobELT, Antalya/Turkey.
  • Alkan Dilbaz, G., Yanpar Yelken, T. ve Özgelen, S. (2013). Araştırma temelli öğrenmenin ilköğretim öğrencileri üzerindeki etkileri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 89-103.
  • Altunsoy, S. (2008). Ortaöğretim biyoloji öğretiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine, akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Atun, T. (2016). Sorgulamaya dayalı fen öğretiminin 5. sınıf öğrencilerinde öğrenmeye yönelik öz düzenleme becerileri gelişimine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Atılgan, H. (2011). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Bailey, L.A. (2018). The impact of inquiry-based learning on academic achievement in eighth-grade social studies (Published doctoral dissertation). University of South Carolina, South Carolina, USA.
  • Bilir, U. ve Özkan, M. (2018). Fen bilimleri öğretiminde araştırma ve sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 223-256.
  • Blessinger, P. & Carfora, J.M. (2015). Innovative approaches in teaching and learning: An introduction to inquiry based learning for multidisciplinary programs. In Patrick Blessinger and John M Carfora (Eds.). Inquiry based learning for multidisciplinary programs: A conceptual and practical resource for educators (pp. 3-22) (3th edition). London: Emerald Group.
  • Bozkurt, O. (2012). Fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin akademik başarılarına ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 187-200.
  • Bruder, R. and Prescott, A. (2013). Research evidence on the benefits of inquiry-based learning. The International Journal on Mathematics Education, 45(6), 811-822. doi: 10.1007 / s11858-013-0542-2
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri (9.baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Büyükşahin, Y. (2014). Araştırma sorgulama temelli öğrenme, Firdevs Güneş (Editör). Öğretim ilke ve yöntemleri (s. 178-185) içinde (I.baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Cairns, D. and Areepattamannil, S. (2019). Exploring the relations of inquiry-based teaching to science achievement and dispositions in 54 countries. International Journal of Science Education, 41(15), 2113-2135. doi:10.1007/s11165-0179639
  • Can, A. (2016). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (4.baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Center for Inspired Teaching. (2008). Inspired Issue Brief: Inquiry-Based Teaching. Erişim adresi:https://inspiredteaching.org/wp-content/uploads/impact-research-briefs-inquiry -based-teaching.pdf
  • Coffman, T. (2017). Inquiry-based learning (3th edition). Maryland: Rowman & Littlefield.
  • Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2th edition). Hillsdale, NJ: Lawrence Earlbaum Associates.
  • Creswell, J.W. and Plano Clark, V.L. (2015). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi (2.baskı) (Çev. Y.Dede ve S.B.Demir). Ankara, (Eserin aslının yayın tarihi 2006).
  • Çakar, E. (2013). Fen ve teknoloji dersinde araştırmaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin erişilerine, kavram öğrenmelerine, üstbiliş farkındalıklarına ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Çakar Özkan, E. ve Bümen, N.T. (2014). Fen ve teknoloji dersinde araştırmaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin erişilerine, kavram öğrenmelerine, üstbiliş farkındalıklarına ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 15(1), 251-278.
  • Çalışkan, H. (2008). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının derse yönelik tutuma, akademik başarıya ve kalıcılık düzeyine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Çalışkan, H. (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının eleştirel düşünme becerisine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 57-70.
  • Çalışkan, H. (2017). Sosyal bilgilerde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımı, Refik Turan ve Hakan Akdağ (Editörler). Sosyal bilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar III (s. 242-266) içinde (I.baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Çelik, K. (2012). Canlılarda üreme, büyüme ve gelişme ünitesinin araştırmaya dayalı öğrenme yöntemi ile işlenmesinin öğrencilerin akademik başarılarına, bilimsel süreç becerilerine ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Çelik, K. ve Çavaş, B. (2012). Canlılarda üreme, büyüme ve gelişme ünitesinin araştırmaya dayalı öğrenme yöntemi ile işlenmesinin öğrencilerin akademik başarılarına, bilimsel süreç becerilerine ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 13(2), 50-75.
  • Çeliksöz, M. (2012). Farklı düzeylerdeki sorgulayıcı-araştırmaya dayalı öğretim yöntemlerinin ilköğretim öğrencilerinin başarı, tutum, bilimsel süreç becerisi ve bilgi kalıcılıklarına etkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
  • Demir, M.K. (2006a). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler derslerinde eleştirel düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Demirkıran, Z.A. (2016). Fen bilimleri dersinde araştırma-sorgulamaya dayalı uygulamaların etkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Dostál, J. (2015). The definition of the term “inquiry-based instruction”. International Journal of Instruction, 8(2), 69-82.
  • Duban, N. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersinin sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımına göre işlenmesi: Bir eylem araştırması (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Duran, M. and Dökme, İ. (2016). The effect of the inquiry-based learning approach on student’s critical thinking skills. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 12(12), 2887-2908. doi:10.12973/eurasia.2016.02311a
  • Ebren Oan, C. (2018). Fen eğitiminde rehberli sorgulamaya dayalı öğrenmenin etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Amasya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Amasya.
  • Edelson, D.C., Gordin, D.N. and Pea, R.D. (1999). Addressing the challenges of inquiry-based learning through technology and curriculum design. Journal of the Learning Sciences, 8(3-4), 391-450.
  • Evren, B. (2012). Fen ve teknoloji öğretiminde sorgulayıcı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin sahip oldukları eleştirel düşünme eğilim düzeylerine ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
  • George, D. and Mallery, M. (2003). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference 11.0 update (4th edition). Boston: Pearson. Ghaemi, F. and Mirsaeed, S.J.G. (2017). The impact of inquiry-based learning approach on critical thinking skill of EFL students. EFL Journal, 2(2), 89-102.
  • Güler, N. (2018). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (12.baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Green, S.B. and Salkind, N.J. (2005). Using SPSS for windows and macintosh: analyzing and understanding data (4th edition). New Jersey: Pearson Prentice Hall Press.
  • Griffiths, R. (2004). Knowledge production and the research-teaching nexus: The case of the built environment disciplines. Studies in Higher Education, 29(6), 709-726.
  • Hatteberg, K.L. (2014). Building investigative skills and critical thinking for middle school students through inquiry based science lessons (Unpublished master’s dissertation). California State University, Monterey Bay, USA.
  • Healey, M. (2005). Linking research and teaching: Exploring disciplinary spaces and then role of inquiry-based learning. R. Barnett (Ed.), Reshaping the university: New relationships between research, scholarship and teaching (pp. 67-78). New York, Mc Graw-Hill: Open University Press.
  • Hırça, N. (2014). Sorgulamaya dayalı öğrenme, Firdevs Güneş (Editör). Öğretim ilke ve yöntemleri (s. 78-83) içinde (1.baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • İlter, İ. (2013). Sosyal bilgiler dersinde sorgulayıcı-araştırma tabanlı öğrenme modeli: Başarı ve öğrenmede kalıcılığın etkisi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(12), 591-605.
  • İnal, P. (2013). Araştırmaya dayalı öğrenmenin madde konusunda ilköğretim öğrencilerinin akademik başarıları, kavramsal anlamaları, tutumları, bilimsel süreç ve iletişim becerileri üzerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Jones, W.J.M. (2017). Using inquiry-based instructional strategies to increase student achievement in 3rd grade social studies (Unpublished master's dissertation). University of Brenau, USA.
  • Karamustafaoğlu, S. ve Havuz, A.C. (2016). Araştırma sorgulamaya dayalı öğrenme ve etkililiği. International Journal of Assessment Tools in Education, 3(1), 40-54.
  • Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler (32.baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Kartal, T. (2014). Sorgulamaya dayalı öğrenme-öğretme yaklaşımı, Gülay Ekici (Editör). Etkinlik örnekleriyle güncel öğrenme-öğretme yaklaşımları-I (s. 472-520) içinde (I.baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Kaya, G. ve Yılmaz, S. (2016). Açık sorgulamaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin başarısına ve bilimsel süreç becerilerinin gelişimine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 300-318.
  • Keçeci, G. ve Yıldırım, P. (2017). Sorgulamaya dayalı öğrenme stratejisinin öğrencilerin başarılarına ve fen ve teknolojiye karşı tutumlarına etkisi. International Congress of Eurasian Social Sciences, 8(28),177-187.
  • Kırılmazkaya, G. (2014). Web tabanlı araştırma-sorgulamaya dayalı fen öğretiminin öğretmen adaylarının kavram öğrenmeleri ve bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi üzerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
  • Kızılaslan, A., Sözbilir, M. ve Yaşar, M.D. (2012). Inquiry based teaching in Turkey: A content analysis of research reports. International Journal of Environmental & Science Education, 7(4), 599-617.
  • Korkmaz, İ. (2017). Eğitim programı: Tasarımı ve geliştirilmesi, Ahmet Doğanay (Editör). Öğretim ilke ve yöntemleri (s. 1-39) içinde (11.baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Kreber, C. (2007). Promoting inquiry-based learning about teaching through educational development units. Published Online in Wiley Inter Science, doi: 10.1002/tl.246. Erişim adresi: file:///C:/Users/ASUS/Downloads/tl.247.pdf
  • Kselman, A. (2003). Supporting inquiry learning by promoting normative understanding of multivariable casuality. Journal of Research in Science Teaching, 40, 898-921.
  • Llewellyn, D. (2002). Inquiry within implementing inquiry-based science standarts. California: Corwin Press.
  • Mecit, Ö. (2006). The effect of 7E learning cycle model on the improvement of fifth grades students’ critical thinking skills (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Muzanni, A., Rahayu, Y.S., Arifin, Z., Supardi, I. and Jayanti, P. (2018). The effectiveness of guided inquiry based learning to train critical thinking skills in high school level. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 222, 280-282.
  • Pallant, J. (2016). SPSS Kullanma kılavuzu SPSS ile adım adım veri analizi (6.baskı) (Çev. S.Balcı ve A.Ahi). Ankara, (Eserin aslının yayın tarihi 2002).
  • Panasan, M. and Nuangchalerm, P. (2010). Learning outcomes of project-based and inquiry-based learning activities. Journal of Social Sciences, 6(2), 252-255.
  • Parim, G. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinde fotosentez, solunum kavramlarının öğrenilmesine, başarıya ve bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesinde araştırmaya dayalı öğrenmenin etkileri (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Parsa, M.K. (2016). İşbirlikli sorgulamaya dayalı öğrenme ortamının yaratıcı düşünmeye, sorgulayıcı öğrenme becerilerine, fen ve teknoloji dersine yönelik tutuma etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Schaper, N. (2012). Fachgutachten zur kompetenz¬-orientierung in studium und lehre. Berlin: Nexus.
  • Schmid, S. and Bogner, F.X. (2015). Does inquiry-learning support long-term retention of knowledge?. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 10(4), 51-70.
  • Sheety, A. and Rademacher, N. (2015). Inquiry-based learning as foundational pedagogical tool for critical examination of social justice in theory and action. In Patrick Blessinger and John M Carfora (Eds.). Inquiry-based learning for multidisciplinary programs: A conceptual and practical resource for educators (pp. 119-137) (3th edition). London: Emerald Group.
  • Tabachnick, B.G. and Fidell, L.S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı, (Çeviri Editörü M.Baloğlu). Nobel Akademik Yayınları, İstanbul. (Eserin aslının yayın tarihi 1983)
  • Taşkoyan, S.N. (2008). Fen ve teknoloji öğretiminde sorgulayıcı öğrenme stratejilerinin öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerileri, akademik başarıları ve tutumları üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Tatar, N. (2006). İlköğretim fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının bilimsel süreç becerilerine, akademik başarıya ve tutuma etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Tezcan, G. (2017). Araştırma-sorgulamaya dayalı fen öğretimi, Mine Sönmez Kartal ve Özlem Toper Korkmaz (Editörler). Özel eğitimde fen bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi (s. 22-36) içinde (1.baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Turgut, M.F. (1992). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (9.baskı). Ankara: Saydam Matbaacılık.
  • Wang, F. (2009). Applying technology to inquiry-based learning in early childhood education (Published doctoral dissertation). University of Virginia, Virginia, USA.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi-Cover
  • ISSN: 1304-0278
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2002
  • Yayıncı: Cahit AYDEMİR