OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ SORUNA İLİŞKİN ALGILARI VE YÖNELİMLERİ

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmen adaylarının soruna (probleme) yönelik algılarının ve yönelimlerinin incelenmesidir. Araştırmaya okul öncesi öğretmenliği bölümünde farklı sınıflarda okuyan 224 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın deseni yakınsayan paralel desendir. Veri toplama araçları, nitel veriler için yazılı dokümanlardan ve nicel veriler için Sorun Yönelimi ölçeğinden oluşmaktadır. Yazılı dokümanlarda “Günlük yaşamda problemler…….gibidir. Çünkü……………..” ifadesini öğretmen adaylarından tamamlamaları istenmiştir. Araştırmada nitel veriler içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Nitel veriler “Sosyal Problem Çözme Modeli” çerçevesinde pozitif ve negatif yönelime dayalı temalarla oluşturulmuştur. Bu temaların frekansları alınmıştır. Nicel verilerin analizinde pozitif ve negatif yönelime dayalı metaforlar üreten öğretmen adaylarının sorun yönelimi ölçeğinden aldıkları puanların ortalamaları alınmış ve puanlar arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık olup olmadığı değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına bakıldığında, pozitif yönelime dayalı metaforların sayısı negatif yönelime dayalı olanlardan daha fazladır. Pozitif yönelimine dayalı metafor üreten öğretmen adaylarının sorun yönelimi puanları negatif yönelime dayalı metafor üreten öğretmen adaylarından daha yüksektir. Pozitif yönelime dayalı metaforlar üreten öğretmen adaylarının puanları negatif yönelime yönelik metaforlar üreten öğretmen adaylarından istatistiksel olarak anlamlı derecede farklıdır.

Anahtar Kelimeler:

Okul öncesi öğretmen adayları, sorun çözme, metafor

PRE-SERVICE PRESCHOOL TEACHERS’ PROBLEM SOLVING PERCEPTIONS AND ORIENTATIONS

The objective of this study is to investigate pre-service preschool teachers’ problem solving perceptions and orientations. 224 pre-service preschool teachers from different grade levels participated in the study. The current study employed a convergent parallel mixed methods design. As data collection method, written documents were used to collect the qualitative data and “Problem Orientation Scale” was used to gather quantitative data. The pre-service teachers were asked to complete the sentence: “Daily life problems are like ……., because it is …….” The qualitative data obtained were evaluated via content analysis method. The qualitative data were based on negative and positive themes with respect to the “Social Problem Solving Model”. The frequencies of the themes were taken. In attempt to analyze the quantitative data, the mean scores of the pre-service teachers on the “Problem Orientation Scale” were calculated and subsequently analyzed to determine whether there was any statistically significant relationship between the scores. The research findings revealed that the proportion of metaphors showing positive meaning were higher than the metaphors showing negative meaning. The Problem Orientation Scale scores of the pre-service teachers who produced positive metaphors were higher than the pre-service teachers who produced negative metaphors. The scores of the pre-service teachers who produced positive metaphors were found to be statistically significant when compared to the scores of the pre-service teachers who produced negative metaphors.

PDF

___

KAYNAKÇA 1. Ahmetoğlu, E., Ercan, Z. G., ve Akşin, E. (2016). A study of interpersonal problem solving skills of preschool teacher candidates. International J.Soc.Sci.&Education, 6 (3), 246-253.
2. Bedoyere, Q. D. L. (1995). Sorun çözme teknikleri. (çev. D.Şahiner). İstanbul: Rota Yayınları.
3. Bingham, A. (1998) Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi. (çev. A. F. Oğuzkan). İstanbul: M.E.B. Yayınları.
4. Creswell,J.W., Plano Clark, V.L. (2014). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi (2.Basımdan çeviri), (çev. Ed. Y.Dede, S. B. Demir.). Ankara: Anı Yayınları.
5. De Bono, E. (2018). Düşün! Çok geç olmadan. (çev.D.Hüsrev). İstanbul: Epsilon.
6. Duyan, V. ve Gelbal, S. (2008). Sosyal sorun çözme envanteri’nin Türkçe’ye uyarlama çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 19 (1), 7-28.
7. D'Zurilla, T. J., & Chang, E. C. (1995). The relations between social problem solving and coping. Cognitive Therapy and Research, 19 (5), 547-562.
8. D'Zurilla, T. J., Nezu, A. M., & Maydeu-Olivares, A. (2004). Social problem solving: Theory and assessment. In E. C. Chang, T. J. D'Zurilla, & L. J. Sanna (Eds.), Social problem solving: Theory, research, and training (pp. 11-27). Washington, DC, US: American Psychological Association.
9. D'Zurilla, T. J., & Nezu, A. M. (1990). Development and preliminary evaluation of the social problem-solving inventory. Psychological Assessment: A Journal of Consulting and Clinical Psychology, 2,156-163.
10. D'Zurilla, T. J., & Sheedy, C. F. (1991). Relation between social problem-solving ability and subsequent level of psychological stress in college students. Journal of Personality and Social psychology, 61(5), 841.
11. D'Zurilla, T. J., & Sheedy, C. F. (1992). The relation between social problem-solving ability and subsequent level of academic competence in college students. Cognitive Therapy and Research, 16 (5), 589-599.
12. D’Zurilla, T. J., & Maydeu-Olivares, A. (1995). Conceptual and methodological issues in social problem solving assessment. Behavior Therapy, 26, 409-432.
13. D’Zurilla, T. J., Maydeu-Olivares, A., & Gallardo-Pujol, D. (2011). Predicting social problem solving using personality traits. Personality and Individual Differences, 50(2), 142-147.
14. Eagleman,D., Brandt, A. (2019). Yaratıcı Tür: Fikirler dünyayı nasıl yeniden yaratıyor?. (çev. Z. Arık Tozar) İstanbul: Domingo.
15. Ekici, F. Y. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının problem çözme ve sosyal beceri düzeylerinin incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3 (1), 16-38.
16. Erdoğan, S.& Purutçuoğlu, E. (2015). Okul öncesi öğretmenliği programı ile sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin problem çözme becerilerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 42(42), 223-237.
17. French, J. N., & Rhoder, C. (1992). Teaching thinking skills: Theory and practice. New York: Garland Pub.
18. Fisher, R. (1995). Teaching children to think. UK: Stanley Thornes Ltd.
19. Heppner, P. P., Hibel, J., Neal, G. W., Weinstein, C. L., & Rabinowitz, F. E. (1982). Personal problem solving: A descriptive study of individual differences. Journal of Counseling Psychology, 29 (6), 580-590.
20. Heppner, P.P., Walther, D.J. & Good, G.E.(1995). The differential role of instrumentality expressivity and social support in predicting social support problem-solving appraisal in men and women. Sex Roles. 32 (1\2), 91-108.
21. Karaca, N. H., Aral, N.ve Karaca, L. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin problem çözme becerisi ve benlik saygısının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 2 (3), 67-74.
22. Karaca, N. H., Akyol, T., Karaca, L., & Can Yaşar, M. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının problem çözme becerileri ve benlik saygılarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 18 (1), 199-220.
23. Köse, E, Çelik Ercoşkun, N , Balcı, A . (2016). Okul Öncesi ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Yaratıcı Düşünme ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40 , 153-170.
24. Lakoff, G., ve Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. U.S.A: University of Chicago Press.
25. Ocak, G. ve Eğmir, E. (2014). Öğretmen adaylarının problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 2(1), 27-45.
26. Oğuz, V. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının problem çözme becerisi ile öğretmen öz yeterlik algıları arasındaki ilişki. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 20-30.
27. Paige, G. C. (1992). Teaching the thinking process that occurs during problem solving. Journal of Instructional Psychology, 19(1), 29.
28. Patton, M.Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. M.Bütün, S.B.Demir (Çev.Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
29. Paul, R. & Elder, L. (2013). Kritik Düşünce. A.E.Aslan, G.Sert, Çev.Ed. (3.Basımdan çeviri). Ankara: Nobel Yayınclık.
30. Saraçoğlu, A. S., Altay, B., & Eken, M. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyal problem çözme becerilerini yordayan değişkenler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 679-721.
31. Sunal, D. W.; And Others (1989). Teacher thinking: Effects of interventioniınstruction on basic teaching and problem solving skills. Conference papers, The Annual Meeting of the American Educational Research Association (San Francisco, CA, March 27-31, 1989).
32. Uluçınar Sağır, Ş. (2011). Öğretmen adaylarının problem çözme becerilerinin incelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy-Education Sciences, 6(4), 2482-2494.
33. Yıldırım, A.& Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
34. Yiğit, R. (2013). Öğretmen adaylarının öznel iyi oluşu ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki iliş kinin incelenmesi. İlköğretim Online, 12(2), 550-560.