ÖĞRETMENLERİN PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Öz Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin problem çözme becerilerini bazı değişkenler açısından incelemektir. Bu araştırmanın evrenini 2011-2012 Eğitim-öğretim yılında Gaziantep il merkezinde görev yapan tüm öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini Gaziantep il merkezinden rastgele seçilen 159 (83 erkek, 76 kadın ) öğretmen oluşturmaktadır. Veri topla aracı olarak "Kişisel Bilgi Formu" ile Heppner ve Peterson (1982) tarafından geliştirilen ve Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından Türkçeye uyarlanan "Problem Çözme Envanteri" kullanılmıştır. Araştırmada Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı ölçeğin tümü için .86 ve alt boyutlar için .66 ile .76 arasında hesaplanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin problem çözme envanterinden aldıkları puanların cinsiyetlerine ve branşlarına göre anlamlı bir farklılaşma tespit edilmemiştir. Buna karşın eğitim düzeyine göre "değerlendirici yaklaşım" boyutunda, hizmet süresine göre ise "aceleci yaklaşım" ve "kendine güvenli yaklaşım" boyutlarında anlamlı bir farklılaşma bulunmuştur. Araştırmada elde edilen sonuçlara dayalı olarak Milli Eğitim Bakanlığı'nın lisansüstü eğitimi teşvik etmesi ve problem çözme becerisini geliştirmek amacıyla öğretmenlere hizmet-içi eğitim faaliyetlerini yapması şeklinde önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Problem çözme becerisi, Sınıf öğretmeni, Branş öğretmeni, Hizmet süresi.

INVESTIGATION OF TEACHERS' PROBLEM SOLVING SKILLS ACCORDING TO SOME VARIABLES

Abstract The purpose of this study is to search teachers' skills of how to solve problems in terms of some variables. The population of this study includes all teachers who have taught in 2011-2012 in Gaziantep, Turkey. The people in this study consist of 159 teachers ( 83 men , 76 women ) who were chosen randomly. As a tool for data collection , ' personal information form ' and ' problem solving inventory ' developed by Heppner and Peterson (1982 ) and adapted to Turkish by Şahin and Heppner ( 1993) have been used. Cronbach Alpha reliability factor has been calculated .86 for the whole scale and between .66 and .76 for sub dimensions. At the end of the study, there has not been a significant differentiation in teachers' problem solving inventory scores according to their genders and branches. Despite this, there has been a significant differentiation in evaluative approach according to educational level and hasty approach and self-confidence approach according to service time. Based on the results of the research it is suggested that the Ministry of National Education should promote postgraduate education and also should organize in-service education to improve problem solving abilities of teachers. Key Words: Problem solving skill, class teacher, branch teacher, service time.

___

  • Akbulut. Y. (2010). Sosyal Bilimlerde SPSS Uygulamaları. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
  • Arkan, K. (2011). Sınıf Öğretmenlerinin Problem Çözme Becerisini Kazandırmaya Yönelik ÖzYeterlikleri İle İlköğretim Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Bedel, A. ve Arı, R. (2012). Kişiler Arası Sorun Çözme Beceri Eğitiminin Engellerin Yapıcı Problem Çözme ve Sürekli Öfke Düzeylerine Etkisi. İlköğretim Online (Elementary Education Online), 11(2), 440-451.
  • Bell, A. C., & D’Zurilla, T. J. (2009). Problem-SolvingTherapy for Depression: A Meta-Analyisi. Clinical Psychology Review, 29, 348-353.
  • Bulut Serin, N. ve Derin, R. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Kişilerarası Problem Çözme Becerisi Algıları Ve Denetim Odağı Düzeylerini Etkileyen Faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1), 1-18.
  • Cenkseven, F. ve Akar Vural, R. (2006). Ergenlerin Düşünme Gereksinimi ve Cinsiyetlerine Göre Problem Çözme Becerilerinin Karşılaştırılması. Eurasian Journal of Educational Research, 25, 45Çam, S. ve Tümkaya, S. (2008). Kişilerarası Problem Çözme Envanteri Lise Öğrencileri Formu’nun Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-16.
  • Çapri, B. ve Gökçakan, Z. (2008). Akılcı Duygusal Davranış Terapisi (Addt)’ne Dayalı Grupla Psikolojik Danışmanın Üniversite Öğrencilerinin Problem Çözme Becerisi Algısına Etkisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 135-154.
  • Çevik, D. B. (2011). Müzik Öğretmeni Adaylarının Çeşitli Değişkenlere Göre Problem Çözme Becerileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (3), 1003-1012.
  • Demirel, Ö.(2010). Eğitim Sözlüğü (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
  • Demirtaş, H. ve Dönmez, B. (2008) Ortaöğretimde Görev Yapan Öğretmenlerin Problem Çozme Becerilerine İlişkin Algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 177-198.
  • Genç, S. Z. ve Kalafat, T. (2007). Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları İle Problem Çözme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (22), 10-22.
  • Gürşen Otacıoğlu, S. (2008). Prospective Teachers’ Problem Solving Skills and Self-Confidence Levels. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri ( Educational Sciences: Theory & Practice), 8(3), 915-923.
  • Hamamcı, Z. ve Esen Çoban, A. (2009). Psikodramanın Psikolojik Danışmanların Problem Çözme Becerilerini Algılama Düzeyleri Üzerine Etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 63-74.
  • Hatay Polat, R. ve Tümkaya, S. (2010). Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Düşünme ihtiyacına Göre Problem Çözme Becerilerinin incelenmesi. İlköğretim Online (Elementary Education Online), 9(1), 346-360.
  • Izgar, H. (2008). Headteachers’ Leadership Behavior and Problem-Solving Skills: A Comparative Study. Social Behavior and Personality, 36 (4), 535-548.
  • Karabulut, E. O. ve Ulucan, H. (2011). Yetiştirme Yurdunda Kalan Öğrencilerin Problem Çözme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Bakımından İncelenmesi (Kırşehir ili örneği). Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,12 (1), 227-238.
  • Karacaoğlu, Ö. C. (2011). Online Öğretimde Program Geliştirme. Ankara: İhtiyaç Yayıncılık. Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi (19. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Macnair, R. R., & Elliot, T. R. (1992). Self-Perceived Problem-Solving Ability, Stress Appraisal, and Coping over Time. Journal of Research in Personalıty, 26, 150-164.
  • Morera, O. F., Maydeu-Olivares, A., Nygren,T. E., White,R. J., Fernandez, N. P., & Skewes, M. C. (2006). Social Problem Solving Predicts Decision Making Styles Among US Hispanics. Personality and Individual Differences, 41, 307-317
  • Öncül, R. (2000). Eğitim ve Eğitim Bilimleri Sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
  • Pallant, J. (2005). SPSS Survival Manual: A Step by Step Guide to Data Analysis Using SPSS for Windows. Australia: Australian Copyright.
  • Pehlivan, Z. ve Konukman, F. (2004). Beden Eğitimi Öğretmenleri İle Diğer Branş Öğretmenlerinin Problem Çözme Becerisi Açısından Karşılaştırılması. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, II (2), 55-60.
  • Saracaloğlu, A., S., Serin, O. ve Bozkurt, N. (2001). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri İle Başarıları Arasındaki İlişki. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 121-134.
  • Saygılı, H. (2000). Problem Çözme Becerisi İle Sosyal ve Kişisel Uyum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Saracaloğlu, A. S., Yenice, N. ve Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen Adaylarının İletişim ve Problem Çözme Becerileri ile Okuma İlgi ve Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, VI (II), 187-206.
  • Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme ve Öğretim (12. Baskı). Ankara: Gazi Kitapevi.
  • Serin, O. (2004). Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerisi ve Fene Yönelik Tutum İle Başarıları Arasındaki İlişki, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004, Malatya.
  • Serin, O. (2006). Sınıf Öğretmenlerinin Problem Çözme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 31 (142), 80-88.
  • Serin, O., Bulut Serin, N. ve Saygılı, G. (2009). The Effect Of Educational Technologies And Material Supported Science And Technology Teaching On The Problem Solving Skills Of 5 th Grade Primary School Student. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 665–670.
  • Sezen Vekli, G. ve Paliç, G. (2012). Lise Öğrencilerin Problem Çözme Becerisi Algılarının Belirlenmesi. Dünya’daki Eğitim Ve Öğretim Çalışmaları Dergisi (Journal Of Educatıonal And Instructıonal Studıes In The World), 2(1) , 89-95.
  • Shewchuk, R. M., Johnson, M. O., & Elliot, T. R. (2000). Self-Appraised Social Problem Solving Abilities, Emotional Reactions and Actual Problem Solving Performance. Behaviour Research and Therapy, 38, 727-740.
  • Şahin, N., Şahin, N. H., & Heppner, P. P. (1993). Psychometric Proporties of the Problem Solving Inventory in a Group of Turkish University Students. Cognitive Therapy and Research, 17 (4), 379–396.
  • Şavaşır, I ve Şahin, N. H. (1997). Bilişsel-Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • Yalçın, B., Tetik, S. ve Açıkgöz, A. (2010). Yüksekokul Öğrencilerinin Problem Çözme Becerisi Algıları İle Kontrol Odağı Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 19-27.
  • Yetkin, D. ve Başcan, Ö. (2008). Son Değişikliklerle İlköğretim Programı 1-5 (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.