MARDİN GELENEKSEL KONUTLARINDA DEĞİŞİM

Mardin geleneksel mimarisi, Türkiye sınırları içerisinde, türüne az rastlanır örnekler sergilemektedir. Bu durumun sebebi, hem Mardin'in coğrafik konumudur, hem de Mardin'in topografik yapısıdır. Bir dağın eteğine, tepedeki kaleden vadideki anayola kadar, doğu-batı sınırları arasında konuşlanmış olan konutlar dizisi, her parselde ayrı örneklemler sunmaktadır. Bu kentte konut üretimi, artzamanlı bir süreçte, ihtiyaç ve imkan dahilinde eklemlenerek türemektedir. Konutlarda, alanın ve yönelmenin el verdiği noktada konutun avlusu, topografyanın da imkan verdiği noktada konutun girişinin belirlendiği bir tasarım süreci mevcuttur. Güncel halinde, kentte konut ekleyecek bir parsel bulunmadığı gibi, bir konutun yıkılması da söz konusu değildir. Girift yapının içerisinden bir konutun çıkartılması, o konuta dayalı komşu konutlar ve ona yaslı üst kottaki yapılar etkilenecektir. Şu halde yüzyıl öncesinden tasarımı son noktasına ulaşmış olan bu kent, güncel kullanımda ancak konut içerisindeki değişimlere müsaade etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Mardin, Geleneksel Mimari, Değişim

CHANGES IN MARDIN'S CONVENTIONAL HOUSES

Abstract Mardin vernacular architecture exposes unique samples in the boundary of Turkey. The reason of this statement derives from the geographic location of Mardin and Mardin topographic structure. Dwellings were settled on the piedmont, from the castle on the top to the highway, between east and west direction. Every single settlement has shown different kind of sample due to their plots. In this city, designing a house is idiachronic and in the light of the user's needs and opportunities. Yards are settled when altitude is proper to design and entries are adjusted when topography is enable. These are the first rules of designing a house in the city of Mardin. There is not any empty plot to settle a new house in the current condition. Furthermore, it is not possible to demolish a house in all this settlement. Demolishing a house of this pattern effects to other neighbouring houses. In this case, designing this city has been completed centuries ago and this situation allows just a chang within the boundaries of the houses. Key Words: Mardin, Vernacular Architecture, Transformation

Keywords:

Mardin, Vernacular Architecture, Transformation,

PDF

___

Alioğlu, F., 1986: Mardin, Söylenceler ve Tarih, Arkitekt Dergisi, Sayı:3
Alioğlu, F., 1989: Geleneksel Mardin Şehir Dokusu ve Evleri Üzerine Bir Deneme, İstanbul Teknik Üniversitesi Doktora Tezi, İstanbul
Alioğlu, F., 2000: Mardin Şehir Dokusu ve Evler, Kent Yayınları, İstanbul
Aydın, S., Emiroğlu, K., Özel, O., Ünsal, S., 2001: Aşiret- Cemaat- Devlet, Mardin- Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul
Eyüce, A., 2005, Geleneksel Yapılar ve Mekanlar, Birsen Yayınevi, İstanbul
Günkut, A., 1985: Doğu ve Güneydoğu’daki Tarihsel Ev Tiplerinde Anlam, İstanbul Teknik Üniversitesi Doktora Tezi, İstanbul
Hanson, J., Hillier, B., 1984: The Social Logic of Space, Cambridge University Press, İngiltere
Karagülle, C., 2009: Yerel Verilerin Konut Tasarım Sürecinde Değerlendirilmesi, Mardin Örneği, İstanbul Teknik Üniversitesi Doktora Tezi, İstanbul
Lang, J., 1987: Privacy, Territoriality and Personal Space-Proxemic Theory, Creating Architectural Theory, The Role of the Behavioral Sciences in Environmental Design, New York
Lawrence, R. J., Hacıhasanoğlu, O., Turgut, H., Ünügür, M., 1997: Culture and Space in the Home Environment, Dünya Yayıncılık, İstanbul
Low, S., Chambers, E., Rapoport, A., 1989: Housing, Culture, and Design, University of Pennsylvania Press, Pennsylvania
Noyan, S., 2005: Yıldızlara yakın şehir, Mardin, Dizgi Baskı, Ankara
Noyan, S., 2008: Bir şehir, bir malikane, sıra dışı evler, Mardin, Dizgi Baskı, Ankara
Özbek, M., 2010; Kent, Kültür ve Konut, Network Kültür ve Mekan Toplantıları Bildiri Kitabı, Bahçeşehir Üniversitesi, Uğur Yayıncılık, İstanbul
Rapoport, A., 1977: Human Aspects of Urban Form, Towards a Man, Environment Approach to Urban Form and Design, Pergamon Press, Oxford
Rapoport, A., 1990; History and Precedent in Environmental Design, Plenium Press, New York
Sarı, E.; 2010: Kültür, Kimlik, Politika-Mardin’de Kültürlerarasılık; İletişim Yayınları, İstanbul
Sözen, M., 1996: Mardin’i Korumak Ulusal Görev Olmalıdır, Arkitekt Dergisi, Sayı:3
Ünlü, A., 1986; Geleneksel Çevrelerde Tasarım Verilerinin Saptanması İçin Bir Model, İstanbul Teknik Üniversitesi Doktora Tezi, İstanbul
Ünlü, A., 1998; Çevresel Tasarımda İlk Kavramlar, İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul
Ünlü, A., 1999: The Syntactic Analysis of Turkish Houses Between 17th and 19th Centuries 2nd International Space Syntax Symposium, Brezilya