Mustafa SAĞLAM, Levent VURAL, Celal AKDENİZ

KÜRESELLEŞMENİN TÜRKİYE'DEKİ İLKÖĞRETİM SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMI ve DERS KİTAPLARINDA GÖRÜLEN YANSIMALARI

Öz Bu araştırmanın amacı, Türkiye'de ilköğretim okullarında 4.-7. sınıflarda 1998-2004 yılları arasında uygulanan sosyal bilgiler programı ile 2005-2006 öğretim yılından itibaren uygulanmaya başlanan yeni ilköğretim sosyal bilgiler programını "küreselleşme" bağlamında karşılaştırmaktır. Çalışmada, her iki sosyal bilgiler programı ile bu programlara ilişkin olarak Milli Eğitim Bakanlığı tarafından basılan ders kitapları incelenmiştir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden "doküman analizi" kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın güvenirliğini sağlamak amacıyla alan uzmanının görüşlerinden de yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; 2005 sosyal bilgiler programında, 1998 programına göre "küreselleşme" kavramına daha çok yer verildiği görülmüştür. Her iki sosyal bilgiler programına ilişkin ders kitapları incelendiğinde de; 1998 programa ilişkin ders kitaplarında küreselleşme ile olduğu düşünülen konuların farklı başlıklar altında bulunduğu, 2005 programına ilişkin ders kitaplarında ise konuların küreselleşmeye odaklanan bağımsız birer ünite içerisinde yer aldığı ve ders kitaplarında küreselleşmeye ilişkin birçok etkinliğin bulunduğu görülmüştür. Sonuç olarak; yeni ilköğretim sosyal bilgiler programında küreselleşme kavramı 1998 programına göre amaç/kazanım, içerik ve etkinlikler boyutunda daha çok yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Küreselleşme, İlköğretim, Sosyal Bilgiler Öğretim Programı

THE REFLECTIONS OF GLOBALIZATION ON THE PRIMARY SCHOOL SOCIAL STUDIES TEACHING PROGRAM AND TEXTBOOKS

Abstract The aim of this study was to compare the Social Studies program applied at the primary school 4.-7.th grades between 1998 and 2004 with the new primary school Social Studies program started to be applied since 2005-2006 academic years in Turkey, in terms of fact of globalization. In this study, both of the Social Studies programs and textbooks published by the Ministry of Education related to the programs were examined. The study was conducted through document analysis as one of the qualitative research methods. To assure the reliability of the study, the experts' opinions were asked. According to the results of the study, it was observed that in 2005 Social Studies program the fact of globalization is included more than in 1998 program. Furthermore, when the textbooks related to both of the programs were examined, it was seen that the subjects considered as concerning globalization are under different titles in the textbooks related to1998 program, on the other hand, in the textbooks related to 2005 program, the subjects are involved in one each separate unit focusing on globalization. Besides it was detected that in these textbooks, there are many activities regarding globalization. Consequently, it can be stated that in the new primary school Social Studies programs, the fact of globalization is involved more in terms of aim/gain, content and activities than in 1998 program. Key Words: Globalization, Primary Education, Social Studies Program

Keywords:

-,

PDF

___

Apan, M. (2002). Küreselleşmenin işletme ve yönetim fonksiyonları üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Aslan, A. ve Gökkaya, K. (2004). “Avrupa Birliği’nin eğitim politikalarının sosyal bilgiler dersinin genel amaçlarına etkisi.” Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 24, Sayı 3, 227-244.
Aydoğan, S.T. (2009). The effects of globalization on income inequality. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.
Çengelci, T. (2007). Küresel eğitimin Türkiye’de 2004 ilköğretim programlarına yansıması. Yayımlanmamış Araştırma, Eskişehir.
Çiçek, S. (2009). Küreselleşme ve enflasyon: Küresel çıktı açığı hipotezi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
Dayı, Y. (2009). Küreselleşme sürecinde sosyal politika uygulamaları. Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
Eligül, Ö. (2009). Küreselleşmenin seramik sanatı ve eğitimine etkisi. Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
İlhan, H.İ. (2009). Küreselleşmenin eğitime olan yansımaları. Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
Genç, E., Polat, M. M., Başol, S., Kaya, N., Azer, H., Gökçe, S. ve diğerleri. (2006). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler öğretmen kılavuzu kitabı. Ankara: Milsan A.Ş.
İlhan, A. (2005). Küreselleşme. 3.Basım, İstanbul: Şefik Matbası.
Karagöz, D., Tekerek, M., Kaya, N., Azer, H., Alıç, D.M., Yılbat, B. ve diğerleri. (2006). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler öğretmen kılavuzu kitabı. 2. Baskı, Ankara: Saray Matbaacılık.
Kaya, E. (2006). Türkiye’nin Avrupa Birliği ile bütünleşme sürecinde sosyal bilgiler dersinin
işlevselliği. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
Kızılçelik, S. (2002). Kapitalizmin diasporası olarak küreselleşme. Eğitim Araştırmaları, Anı Yayıncılık, 2(6), 12-34.
Koçak, B. (1999). Küreselleşme sürecinde Türk otomotiv sektörü. Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Köybaşı, F. (2009). Küreselleşme sürecinde Avrupa Birliği eğitim sisteminin Türk eğitim sistemine etkisinin Çorlu ilçesi örneğinde incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.
Mehmedoğlu, Y. (2006). Küreselleşme: Ahlak ve Değerler. İstanbul: Litera Yayıncılık
Milli Eğitim Bakanlığı (2000a). İlköğretim okulu ders programları: Sosyal bilgiler programı 4-5. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Milli Eğitim Bakanlığı (2000b). İlköğretim okulu ders programları: Sosyal bilgiler programı 6-7 . İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Milli Eğitim Bakanlığı (2006a). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 4. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Milli Eğitim Bakanlığı (2006b). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 5. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Milli Eğitim Bakanlığı (2006c). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 6. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Milli Eğitim Bakanlığı (2006d). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 7. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Morgül, M. (2006). Milli Eğitimde Emperyalist Kuşatma. İstanbul: Otopsi Yayınları.
Özyurt, C. (2002). Küreselleşme sürecinde kimlik ve farklılaşma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Polat, M. M., Kaya, N., Koyuncu, M., Özcan, A. (2007). İlköğretim sosyal bilgiler 7. sınıf öğretmen kılavuzu kitabı. İstanbul: Doğan Ofset.
Şentürk, İ. (2007). Küreselleşmenin eğitim fakülteleri üzerine etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Şenünver, G., Karabulut, E., Kesim, S., Turgut, R., Ercan, N., Küçükbaycan, M. ve diğerleri. (2001). İlköğretim sosyal bilgiler 6. sınıf ders kitabı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Şenünver, G., Karabulut, E., Kesim, S.,Turgut, R., Ercan, N., Küçükbaycan, M. ve diğerleri. (2004a). İlköğretim sosyal bilgiler 4.sınıf ders kitabı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 2.Baskı.
Şenünver, G., Karabulut, E., Kesim, S.,Turgut, R., Ercan, N., Küçükbaycan, M. ve diğerleri. (2004a). İlköğretim sosyal bilgiler 4. sınıf ders kitabı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 2.Baskı.
Tekerek, M., Kaya, N., Alıç, M.D., Yılbat, B., Yıldırım, T., Koyuncu, M. ve diğerleri. (2005). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler ders kitabı. Mili Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları. Ankara: Özgü Matbaacılık.
Venç, E. (2005). Sosyal bilgiler öğretimine dair sorunlar ve çözüm önerileri. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, Yıl:5, Sayı:59.
Yeniçeri, İ. (2007). Küreselleşme sürecinde milli kimlik erozyonu ve etnik kimlik inşası: Doğu Karadeniz bölgesinde Rize/Pazar örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yurdabakan, İ. (2002). Küreselleşme konusundaki yaklaşımlar ve eğitim. Eğitim Araştırmaları, Anı Yayıncılık, Sayı:6.