KAPİTALİZMİN ARZU ÜZERİNDEN ÜRETİMİ YA DA ARZUNUN NESNELEŞ(TİRİL)MESİ

Bir canlı olarak insanın yeryüzünde varlığını devam ettirebilmesi asgari düzeyde fizyolojik ihtiyaçlarını karşılayabilmesine bağlıdır. Bir toplumda neyin ihtiyaç, neyin lüks olduğunun temel ölçütü söz konusu ihtiyaç madde veya nesnesinin bolluk ve kıtlık durumlarının yanında zamana ve zemine göre farklılık arz etmektedir. Bazı durumlarda söz konusu "şey" bol miktarda bulunsa bile belli kişi veya kuruluşların tekelinde ise bu onun bol olduğu ve ona gerek olmadığı anlamına gelmez. Çünkü ilgili şeyin adil bir şekilde bölüşülmemesi durumunda toplumsal kesimler arasındaki uçurum artacağından söz konusu ihtiyaç durumu ortadan kalkmayacaktır. Kapitalizm sistem yaklaşımı bağlamında sermaye birikiminin azami seviyeye çıkartılabilmesi için para ticareti de dâhil her şey meşrudur. Tarihsel süreç içerisinde kapitalizmin genişleyebilmek için sürekli yeni ihtiyaçlar üreterek gündelik hayatı maksatlı olarak kullanıma açtığı ve bunun üzerinden arzu da dâhil, hatta arzuyu nesneleştirerek kendisini yeniden üretmeye doğru bir seyir takip ettiği görülmektedir. Bu çalışma kapsamında sistem tarafından arzunun manipüle edilerek bir "şey"in hangi kanallar üzerinden nasıl ihtiyaç haline getirildiği hususu üzerinde durulmaya çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Kapitalizm, iktisadi akıl, tüketim, arzu, normallik, manipülasyon, borca yaşama

THE PRODUCTION OF CAPITALISM THROUGH SUPPLY OR THE COMMODIFICATION OF SUPPLY

To continue its existence on the earth as a living creature, human has to meet its physiological necessity in the minimum basis. The basic criterion of what is a necessity or a luxury in a society differs according to not only abundance and famine situations of mentioned substance and commodity but also time and regions. In some cases, even if there is plenty of the mentioned "thing", this does not mean that it is plenty and it is not required when it is monopolized by certain persons or organizations. When the relevant thing is not shared justly, the mentioned necessity situation will not disappear because of the increasing gap between social cuts. In order to increase the capital accumulation to maximum level in the context of capitalism system approach, everything is legitimate including currency trading. In the historical process, it is seen that capitalism has produced constantly new necessity to expand, started to use intentionally the daily life and reproduced itself through supply even including the commodification of supply. This study deals with how a "thing" is turned into a necessity and through which channels the supply is manipulated by the system. Keywords: Capitalism, economic rationality, consumption, supply, normality, manipulation, living in debt

___

  • Adorno, Theodor W. (2009), Kültür Endüstrisi, (Çev. N. Ülner & M. Tüzel, E. Gen), Đletişim Yay., Đstanbul
  • Argın, Şükrü (2003), Nostalji Đle Ütopya Arasında, Birikim Yayınlar Đstanbul
  • Aytaç, Ömer (2004), Kapitalizm ve Hegemonya Đlişkileri Bağlamında Boş Zaman, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 28, Sayı 2, Aralık.
  • Aytaç, Ömer (2006), Tüketimcilik ve Metalaşma Kıskacında Boş Zaman, Kocaeli Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (11) 2006 / 1
  • Barber, Benjamin, R. (2003), Mcworld’e Karşı Cihad, (Çev. E. Birey), Cep Kitapları, Đstanbul
  • Baudrillard, Jean (2005), Baştan Çıkarma Üzerine, (Çev. A. Sönmezay), Ayrıntı Yay. Đst.
  • Baudrillard, Jean (2008a), Simülakrlar ve Simülasyon, (Çev. O. Adanır), Doğu Batı Yay. Ank. Baudrillard, Jean (2008b), Tüketim Toplumu, (Çev. H. Deliçaylı & F. Keskin), Ayrıntı Yay. Đstanbul.
  • Bauman, Zygmunt, (1999), Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar, (Çev. Ü. Öktem), Sarmal Yayınları, Đstanbul.
  • Bauman, Zygmunt (2006), Küreselleşme, (Çev. A. Yılmaz), Ayrıntı Yay., Đstanbul.
  • Bauman, Zygmunt (2010), Etiğin Tüketiciler Dünyasında Bir Şansı Var mı?, (Çev. F. Çoban & Đ. Kantarcı), De Ki Yay. Ankara
  • Berman, Marshall (2009), Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor, (Çev. Ü. Altuğ & B. Peker), Đletişim Yay., Đstanbul
  • Bocock, Robert (2009), Tüketim, (Çev. Đ. Kutluk), Dost Kitabevi, Ankara
  • Boff, Leonardo (1997b), “Meta Dini ve Piyasa”, (Çev. L. Göktaş), Đktisat ve Din, (Yay. Haz. M. Özel), Đz Yay., Đstanbul
  • Braudel, Fernand (2004a), Maddi Uygarlık, Cilt II., (Çev. M. A. Kılıçbay), Đmge Kitabevi, Ankara.
  • Braudel, Fernand (2004b), Maddi Uygarlık, Cilt III., (Çev. M. A. Kılıçbay), Đmge Kitabevi, Ankara.
  • Cox, Harvey (2006), “Piyasa Tanrısı”, Laik Ama Kutsal, (Çev. A. Köse), Etkileşim Yay., Đstanbul
  • Featherstone, Mike (1996), Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, (Çev. M. Küçük), Ayrıntı Yay., Đstanbul
  • Fromm, Erich (1996), Özgürlükten Kaçış, (Çev. Ş. Yeğin), Payel Yayınları, Đstanbul
  • Fromm, Erich (2004), Çağdaş Toplumların Geleceği, (Çev. A. Arıtan & K. H. Okten), Arıtan Yayı., Đstanbul
  • Gorz, André (2007), Đktisadi Aklın Eleştirisi, (Çev. I. Ergüden), Ayrıntı Yay., Đstanbul
  • Jung, C. G. (1999), Keşfedilmemiş Benlik, (Çev. B. Đlhan), Đlhan Yay., Đstanbul
  • Lefebvre, Henri (1998), Modern Dünyada Gündelik Hayat, (Çev. I. Gürbüz), Metis Yay., Đst.
  • Mumford, Lewis (1996), Makina Efsanesi, (Çev. F. Oruç), Đnsan Yay., Đstanbul
  • Mumford, Lewis (2007), Tarih Boyunca Kent, (Çev. G. Koca & T. Tosun), Ayrıntı Yay., Đstanbul
  • Özel, Mustafa (1997a), “Đktisadi Düşüncenin Laikleşmesi, Đktisat Risaleleri”, (Der. & Ter. M. Özel), Đz Yayınları, Đstanbul
  • Özel, Mustafa (1998), Kapitalizm ve Küresel Rekabet, Küresel Rekabet, (Der. & Türk. M. Özel), Đz Yayınları, Đstanbul
  • Ritzer, George (2000), Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek, (Çev. Ş. S. Kaya), Ayrıntı Yay. Đstanbul.
  • Ritzer, George (2011), Tolumun Mcdonaldlaştırılması, (Çev. Ş. S. Kaya), Ayrıntı Yay., Đstanbul.
  • Robins, Kevin (1999), Đmaj, (Çev. N. Türkoğlu), Ayrıntı Yay., Đstanbul
  • Rosenberg, Nathan & Birdzell, L. E. (1992), Batı Nasıl Zengin Oldu, (Çev. E. Güven), Form Yayınları, Đstanbul
  • Rostow, W. W. (1999), Đktisadi Gelişmenin Merhaleleri, (Çev: E. Güngör), Ötüken Yay., Đst.
  • Schumpeter, Joseph A. (2007), Kapitalizm, Sosyalizm ve Demokrasi, (Çev. H. Đlhan), Alter Yay., Ankara
  • Sennet, Richard (1999), Yeni Kapitalizm, (Çev. M. Gökşen), Defter, Sayı: 35, Kış 1999
  • Sennet, Richard (2010), Karakter Aşınması, (Çev. B. Yıldırım), Ayrıntı Yayınları, Đstanbul
  • Simmel, Georg (2005), “Metropol ve Zihinsel Yaşam”, Şehir ve Cemiyet, (Haz. A. Aydoğan), Đz Yay., Đstanbul
  • Simmel, Georg (2009), Modern Kültürde Çatışma, (Çev. T. Bora & N. Kalaycı – E. Gen), Đletişim Yay., Đstanbul
  • Şeriati, Ali (1994), Kapitalizm, (Çev. Y. Arslan), Dünya Yayıncılık, Đstanbul
  • Veblen, Torstein (2005), Aylak Sınıfın Teorisi, (Çev. Z. Gültekin & C. Atay), Babil Yay., Đstanbul
  • Wirth, Louis (2002), “Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentlileşme”, 20. Yüzyıl Kenti, (Çev. B. Duru & A. Alkan), Đmge Kitabevi, Đstanbul
  • Yanıklar, Cengiz (2006), Tüketimin Sosyolojisi, Birey Yayınları, Đstanbul
  • Yırtıcı, Hakkı (2005), Çağdaş Kapitalizmin Mekânsal Örgütlenmesi, Đst. Bilgi Üniv. Yay., Đst.