İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİNİN İNCELENMESݹ

Bilim insanının doğayı incelemede kullandığı beceriler olarak adlandırılan bilimsel süreç becerilerini öğrencilere kazandırabilmek için ilkokul düzeyinden başlayarak bilimsel düşünmeyi öğretmek gerekmektedir. Bu nedenle çalışmada ilkokul öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeylerinin tespiti ve farklı değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Betimsel tarama yöntemiyle tasarlanan araştırmada çalışma grubunu 2017-2018 eğitim öğretim yılının ikinci döneminde Aksaray İli ilkokullarında öğrenim gören 1133 4. sınıf öğrencisi (540 kız, 593 erkek) oluşturmaktadır. Veri toplamak amacıyla Smith ve Welliver (1994) tarafından geliştirilen Başdağ ve Güneş (2006) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Bilimsel Süreç Becerileri Testi” kullanılmıştır. 40 sorudan oluşan testte 13 bilimsel süreç becerisi gözlenmiştir. Testin güvenirlik katsayısı 0,81 olarak tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin testten aldıkları puan ortalaması 23,87 olarak bulunmuştur. Test sonuçlarının değerlendirilmesi sonucunda cinsiyete göre gözlem, sınıflama, çıkarım yapma, tahmin, verileri kaydetme, sayı-uzay ilişkisi kurma, deney yapma, değişkenleri belirleme, verileri yorumlama ve işlevsel tanımlama açısından anlamlı bir fark bulunmuştur. Fen bilimleri dersinde laboratuvar kullanımına göre laboratuvar kullananlar lehine sadece gözlem becerisi açısından anlamlı bir fark yoktur. Deney yapmaya göre ise deney yapanlar lehine sınıflama, tahmin, sayı-uzay ilişkisi kurma ve verileri yorumlama açısından anlamlı farklılık bulunmuştur. Ders dışı fene ilgi duyanlar lehine sınıflama becerisi açısından anlamlı bir fark bulunmuştur. Öğrencilerin bilimsel süreç beceri düzeylerini geliştirebilmek için fen derslerinde etkinliklerin ve öğrenci katılımının artırılması gereklidir.

THE RELATIONSHIP BETWEEN READING MOTIVATIONS AND READING COMPREHENSION SKILLS OF 4TH GRADE PRIMARY SCHOOL STUDENTS AND TEACHERS' VIEWS ON THIS SUBJECT

___

  • Abruscato, J. (2000). Teaching children science a discovery approach. Fifty Edition. Boston: Ally and Bacon.
  • Akınoğlu, O. (2001). Eleştirel düşünme becerilerini temel alan fen bilgisi öğretiminin öğrenme ürünlerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi. Yüksek lisans tezi. Sosyal bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Alkaya, F. (2006). Eleştirel düşünme becerilerini temel alan Fen Bilgisi öğretiminin öğrencileri akademik başarılarına etkisi. Yüksek lisans tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
  • Ango, M. (2002). Mastery of science process skills and their effective use in the teaching of science: An educology of science education in the nigerian context, International Journal of Educology, 16(1), 11-30.
  • Arslan Gürsel, A. (1995).İlkokul öğrencilerinde gözlenen bilimsel beceriler.Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü, Ankara.Aslan, A. G. ve Tertemiz, N. (2004). İlköğretimde bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 479-492.
  • Ayas, A.P. Çepni, S. Akdeniz, A.R. Özmen, H. Yiğit, N. ve Ayvacı, H.Ş. (2008). Bilim, kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi, 8. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Aydogdu, B. (2006). İlkögretim fen ve teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerini etkileyen değişkenlerin belirlenmesi. YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,İzmir.
  • Aydoğdu, B. (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerini etkileyen değişkenlerin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Bağcı Kılıç, G. (2003). Üçüncü uluslararası matematik ve fen araştırması (TIMSS): fen öğretimi, bilimsel araştırma ve bilimin doğası. İlköğretim- Online, 2(1), 42-51. Bailer, J.,Ramig, J. E. ve Ramsey, J. M. (2006). Teaching science process skills. Michigan: Frank Schaffer Publications.
  • Başdağ, G. ve Güneş, B. (2006, 7-9 Eylül). 2000 yılı fen bilgisi dersi ve 2004 yılı fen ve teknoloji dersi öğretim programlarıyla öğrenim gören ilköğretim 5. Sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinin karşılaştırılması. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunuldu, Ankara.
  • Bozdoğan, A. (2007). Fen bilgisi öğretiminde çalışma yaprakları ile öğretimin öğretmen adaylarının fen bilgisi tutumuna ve mantıksal düşünme becerilerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Burns, J. C., Okey, J. R. ve Wise, K. C. (1985). Development of an ıntegrated process skills test (TIPS II). Journal of Research in Science Teaching, 22(2), 169-177.Büyüköztürk, Ş. (2004). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı.Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Carin, A. A. ve Bass, J. E. (2001). Teaching science as inquiry. Upper Saddle River, New Jersey: Merrill Prentice Hall.
  • Çakar, E. (2008). 5.sınıf fen ve teknoloji programının bilimsel süreç becerileri kazanımlarının gerçekleşme düzeylerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
  • Çepni, S. ve Çil, E. (2009). Fen ve teknoloji programı. ilköğretim 1. ve 2. kademe öğretmen el kitabı. Pegem Akademi: Ankara.
  • Çepni, S., Ayas, A., Johnson, D. ve Turgut, M. F. (1997). Fizik eğitimi. YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi geliştirme projesi hizmet öncesi öğretmen eğitimi. Ankara.
  • Çepni, S., Ayas.A,P., Johnson. D., ve Turgut, M.F. (1996). Fizik öğretimi. Ankara: Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi Deneme Basımı, 31–44.
  • Doğruöz, P. (1998). Bilimsel işlem becerilerini kullanmaya yönelik yöntemin öğrencilerin akışkanların kaldırma kuvveti konusunu anlamalarına etkisi. YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara
  • Ercan, E.B. (1996). 4. ve 5. sınıfta bilimsel işlem becerilerinin geliştirilmesine dair öğretmen algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu TeknikÜniversitesi, Ankara
  • Ergin, Ö., Şahin Pekmez, E.ve Öngel Erdal, S. (2005). Kuramdan uygulamaya deney yoluyla fen öğretimi. İzmir: Dinazor kitapevi.
  • Feyzioğlu, B., Demirdağ, B., Akyıldız, M. ve Altun, E. (2012). Ortaöğretim öğrencilerine yönelik bilimsel süreç becerileri testi geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(13), 1887-1906.
  • Germann, P. J., Aram, R. ve Burke, G. (1996). Identifiying patterns and relationships among the responses of seventh grade students to the science oprocess skills of designing experiments. Journal of Research in Science Teaching, 33(1), 79-99.
  • Gündoğdu, M. (2002). Üniversite öğrencilerinin bilimsel düşünme becerilerinin yordanması. Türk PDR Dergisi, 2(17), 11-18.
  • Güzel, S. (2005). Eleştirel düşünme becerilerini temele alan ilköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler öğretiminin öğrenme ürünlerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
  • Harlen, W. (2000). Teaching, Learning and Assessing Science 5 -12. London: Paul Chapman.
  • Hazır A. ve Türkmen L. (2008). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeyleri. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 81-96.
  • Hazır, A. (2006). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerini edinebilme düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
  • Hazır, A. ve Türkmen, L. (2008). İlköğretim 5. Sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeyleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 81-96.
  • Huziak, T. L. (2003), Verbal and Social Interaction Patterns Among Elementary Students During Self Guided “I wonder Projects”, The Ohio State University,Ohio.
  • Kanlı, U. (2007). 7e modeli merkezli laboratuar yaklaşımı ile doğrulama laboratuar yaklaşımlarının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerinin gelişimine ve kavramsal başarılarına etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kanlı, U. ve Yağbasan, R. (2008). 7E modeli merkezli laboratuar yaklaşımının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliştirmedeki yeterliliği. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 91-125.
  • Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Mabie, R. ve Baker, M. (1992). A comparision of experientiel ınstructional strategies upon the science process skills of urban elementary students. Journal of Agricultural Education, 37(2), 1-7.
  • Monhardt, L. ve R. Monhardt. (2006 ). Creating a context for the learning of science process skills through picture boks.Early Childhood EducationJournal,34(2), 67-71.
  • Morgil, İ., Seyhan, H.G. ve Seçken, N. (2009). Proje destekli kimya laboratuvarı uygulamalarının bazı bilişsel ve duyuşsal alan bileşenlerine etkisi. Journal of Turkish Science Education, 6(1), 89-107.
  • Myers, B.E.(2004). Effects of investigative laboratory integration on student contentknowledge and science process skill achievement across learning styles. PhDThesis, University of Florida.
  • National Research Council. (1996). National science education standards. Washington, DC: National Academy Press.
  • Ocak, İ. ve Ergün S. (2006, 13-15 Eylül). İlköğretim 1. kademe 4. ve 5. Sınıf fen ve teknoloji dersi uygulamalarının öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. 15. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunuldu,Muğla.
  • Ostlund, K. L. (1992). Science process skills: assessing hands-on student performance. New York: Addison-Wesley.
  • Özdemir, H. (2009). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine sahip olma düzeyleri (Afyonkarahisar ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
  • Özdemir, M. (2004). Fen eğitiminde bilimsel süreç becerilerine dayalı laboratuar yönteminin akademik başarı, tutum ve kalıcılığa etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
  • Padilla, M.J. (1990). The science process skills. Research Matters to the science Teacher, 9004.
  • Rambuda, A.M. ve Fraser, W.J. (2004). Perceptions of teachers of the application of science process skills in the teaching of geography in secondary schools in the Free State province. South African Journal of Education. 24(1), 10 – 17.
  • Rezba, R. J., Sprague, C., Fiel, R. L. ve Funk, H. J. (1995). Learning and assesing science process skills. USA: Kendall/Hunt Publishing Company.
  • Rezba, R. J., Sprague, C., McDonnough J. T. ve Matkins, J. J. (2007). Learning and Assessing Science Process Skills. Lowa: Kenndall/Hunt Publishing Company.
  • Rubin, L. R. ve Norman, T. J. (1992). Systematic modelling versus the learning cycle: Comparative effects on ıntegrated science process skill achievement. Journal of Research in Science Teaching, 29, 715-727.
  • Saat, R. M. (2004). The acquisition of ıntegrated science process skills in a web based learning environment. Research in Science & Technological Education, 33(1), 23-40.
  • Smith, K. (1995). Science Process Assessments for Elementary and Middle School Students.
  • Smith, K. A. And Welliver P. W. (2006). The development of a science process assessment for fourth grade students. Journal of Research in ScienceTeaching, 27(8), 727 -738.
  • Smith, M. U. ve Scharmann, L. C. (1999). Defining versus describing the nature of science: A pragmatic analyses for classroom teachers and science educators. Science Education, 83(4), 493-509.
  • Şahin-Pekmez, E., Aktamış, H. ve Can, E. (2010). Fen laboratuarı dersinin öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ve bilimsel yaratıcılıklarına etkisi. İnönü üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 93–112.
  • Şimşekli, Y. ve Çalış, S. (2008). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinde bilimsel süreç becerilerinin gelişimine fen bilgisi laboratuvarı dersinin etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 183-192.
  • Temiz, B. K. (2001). Lise 1. sınıf fizik dersi programının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye uygunluğunun incelenmesi.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Temiz, B. K. ve Tan, M. (2003). İlköğretim fen öğretiminde temel bilimsel süreç becerileri. Eğitim ve Bilim, 127, 18-24.
  • Urtekin A. (2012). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin kuvvet ve hareket ünitesinde kullandıkları bilimsel süreç becerilerinin bazı değişkenlerle incelenmesi. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. Ahi Evran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırşehir, Türkiye.
  • Wellington, J. (1994). Secondary Science. Contemporary issues and practical approaches. London: Routledge.
  • Yürümezoğlu, K. ve Oğuz, A. (2009). Hipotez test sürecinde çocukların ve yetişkinlerin bilimsel düşünme eğilimleri. Hacettepe Üniversitesi EğitimFakültesi Dergisi, 36, 340-350.
  • Zorlu, F., Zorlu, Y., Sezek, F. ve Akkuş, H. (2014). Ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ile seviye belirleme sınavı sonuçlarının karşılaştırılması. Ekev Akademi Dergisi, 18(59), 519-532.
Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi-Cover
  • ISSN: 1304-0278
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2002
  • Yayıncı: Cahit AYDEMİR
Sayıdaki Diğer Makaleler

EŞ DESTEĞİNİN EVLİLİK DOYUMU VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLE İLİŞKİSİ

Nermin ÇİFTÇİ ARIDAĞ, Seher Merve ERUS, Sedef ÜNSAL SEYDOOĞLULLARI

GÜVENLİK İKLİMİ ALGISININ DEMOGRAFİK FAKTÖRLERE GÖRE ALAN KURAMI BAĞLAMINDA İNCELENMESİ: İNŞAAT SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

Pınar ACAR, Samet KILIÇ

İSMET ÖZEL’İN ŞİİRLERİNİN BİR PROTOTİP OLARAK “MAZOT” ŞİİRİ

Ahmet KAYA

AFYONKARAHİSAR’DA FAALİYET GÖSTEREN BEŞ YILDIZLI OTEL İŞLETMELERİNE YÖNELİK YAPILAN YORUMLARIN VE E-ŞİKÂYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Salim İBİŞ, Özgür KIZILDEMİR, Serdar ÇÖP

DESTİNASYON BİLEŞENLERİ İLE DUYGUSAL DENEYİMLER ARASINDAKİ İLİŞKİ VE DEĞİŞKENLERİN DAVRANIŞSAL NİYET ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Gülizar AKKUŞ

EBEVEYNLİK BİÇİMİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ, BENLİK SAYGISI VE YAŞAM DOYUMUNU YORDAMA GÜCÜ

Meliha TUZGÖL DOST, Mert AYTAÇ, Nermin KIBRISLIOĞLU UYSAL

İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİNİN İNCELENMESݹ

Kemal CAN, Şafak ULUÇINAR SAĞIR

‘HAYATIN BAŞLANGICI VE EVRİM’ ÜNİTESİNİN ORTAÖĞRETİM BİYOLOJİ PROGRAMINDAN ÇIKARILMASINA YÖNELİK ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ: Odak Grup Görüşmesi

Arzu ÖNEL, Arzu DERYA DAŞCI

TEDARİK ZİNCİRİ İYİLEŞTİRMESİNE YALIN ALTI SİGMA KULLANIMI İLE SİSTEMATİK BİR YAKLAŞIM VE BİR GÜBRE ŞİRKETİNDE UYGULANMASI

Cem Çağri DÖNMEZ, Burak YAKAR

İNTERNET ALIŞVERİŞİ İLE TÜKETİCİ GÜVENİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yusuf ÖCEL, Hakan Murat ARSLAN