İLKÖĞRETİM ÖĞRETMEN ADAYLARININ VATANDAŞLIK EĞİTİMİNİN AMAÇLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Demokrasi, vatandaşlık ve hayat boyu öğrenme 21. yüzyılda uygulama ve düşüncede en önemli gündemdeki kavramlar arasındadır. Vatandaşlık eğitimi genel eğitimin ve demokrasi eğitiminin önemli bir parçasıdır. Vatandaşlık eğitimi yaygın olarak dört temel unsuru kapsayacak biçimde anlaşılmaktadır. Bunlar; a) politik katılım, b) eleştirel düşünme, c) toplumsal tutum ve d) değerler ile aktif katılımdır. Bu çalışmanın amacı, ilköğretim bölümü, sosyal bilgiler öğretmenliği anabilim dalında okuyan öğretmen adaylarının, İlköğretim Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Programı kapsamında vatandaşlık eğitimi amaçlarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesidir. Bu çalışma nitel araştırma yöntemi olarak tasarlanmıştır. Çalışmaya 8. Yarıyılda öğrenim gören 20 öğretmen adayı amaçlı örnekleme yöntemi ile katılmışlardır. Veri toplama aracında öğretmen adaylarına cevaplandırmaları için “İlköğretim Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi programı kapsamında vatandaşlık eğitiminin amaçlarına yönelik görüşleriniz nelerdir.” sorusu açık uçlu olarak yöneltilmiştir. Araştırmacılar tarafından veriler nitel araştırma tekniklerden içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Öğretmen adaylarının görüşleri amaçların teorik bilgiden ziyade uygulamaya, bilinç düzeylerinin geliştirilmesine, hem kendi toplumunun hem de diğer toplumların değer yargılarına saygılı olma, toplumsal kurallara uygun davranma, iyi ve aktif vatandaş olarak sorumluluklar almaya yönelik olması gerektiği vatandaşlık eğitiminin amaçları arasında ağırlıklı olarak ifade edilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Vatandaşlık, vatandaşlık eğitimi, demokrasi ve insan hakları eğitimi

THE EVALUATION OF THE PRE-SERVICE TEACHERS’ OPINIONS CONCERNING THE OBJECTIVES OF THE CITIZENSHIP EDUCATION

Citizenship, democracy and lifelong learning are among the most recurrent terms on accouunt of practice and thinking in the 21st century .Citizenship education is an important part of general education and democracy education. Citizenship education is commonly understood to include four main aspects such as (a) political literacy, (b) critical thinking, (c) social attitudes and (d) values and active participation. The purpose of this study is to evaluate the opinions of the pre-service teachers who study at the department of primary school education social sciences teaching, concerning the objectives of the citizenship education in the context with the curriculum of primary school citizenship and democracy education. This study was designed as a qualitative research method. 20 pre-service teachers in their 8th academic term participated into the study through the intentional sampling method. The question as “What are your opinions concerning the objectives of the citizenship education in the context with the curriculum of primary school citizenship and democracy education?” was used as an open ended question in the data collection tool to ask pre-service teachers’ opinions. The data were analyzed through the content analysis which is one of the qualitative techniques by the researchers. Based on the pre-service teachers’ opinions regarding the objectives of the citizenship, it was mostly stated that the objectives should be applicable rather than theoretical, develop awareness level, be respectful for the values of both ones’ society and others, act according to social rules, undertake responsibilities as a good and active citizen.

Keywords:

Citizenship, citizenship education, democracy and human rights education,

PDF

___

Aybay, R. (2000). İnsan hakları açısından vatandaşlık (uyrukluk), insan hakları. İstanbul: Yapı Kredi Yayıncılık.
Aypay, A. (2008). Eğitimde amaçlar ve toplumsal sistem. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
Başaran, T. (2007). İlköğretim okullarında vatandaşlık ve insan hakları eğitimi programının uygulanışına ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne. Retrieved January 29, 2015 from http://193.255.140.18/Tez/0059107/METIN.pdf
Bronwyn E. W. (2012). Scales of active citizenship: New Zealandteachers‟ diverse perceptions and practices. International Journal of Progressive Education, 8(3), ppp????
Campbell, S. (2008). Study advice service critical thinking. Retrieved January 29, 2015 from http://www2.hull.ac.uk/student/pdf/Critical%20thinking%20(S%20campbell%20new%20version)2.pdf
Davies, L. (2000). Citizenship education and human rights education-key concepts and debates. The British Council Design Department, University of Birmingham.
Demir, Ö., & Acar, M. (1992). Sosyal bilimler sözlüğü. İstanbul: Ağaç Yayıncılık.
Education, Audiovisual and Culture Executive Agency (2012). Citizenship education in Europe, P.13. Retrieved May 17, 2014 from http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice
Güven S., Tertemiz, N. & Bulut, P. (2009). Vatandaşlık ve vatandaşlık eğitimine yönelik öğretmen görüşleri. Retrieved January 30, 2015 from http://www.eab.org.tr/eab/2009/pdf/181.pdf
MEB, TTKB. (tarihsiz). İlkogretim okullari haftalik ders çizelgesi. Retrieved May 16, 2014 from http://ttkb.meb.gov.tr/www/ilkogretim-okullari-haftalik-ders-cizelgesi/icerik/13
MEB, TTKB. (2010). İlköğretim vatandaşlık ve demokrasi eğitimi dersi 8.sınıf öğretim programı. Ankara.
Özmen, C. (2011). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Vatandaşlık Aktarımı Yaklaşımına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute, 8(15), 435-455.
Toraman Ç. (2012). İlköğretim 8. sınıf vatandaşlık ve demokrasi eğitimi ders programının (2010) değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Westheimer J. & Kahne J. (2004). Educating the “good” citizen: political choices and pedagogical goals. PSOnline. Retrieved January 29, 2015 from http://www.mills.edu/academics/faculty/educ/jkahne/ps_educating_the_good_citizen.pdf
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Genişletilmiş 9. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.