HATAY/KIRIKHAN AĞZI VE STANDART TÜRKÇENİN, GÖÇMEN AĞIZLARI ETKİLEMESİ ÜZERİNE

Anadolu ağızları ilgili karşılaştırmalı ağız çalışmaları ile ilgili birtakım çalışmalar olsa da, nitelik ve nicelik olarak bu çalışmalar istenilen düzeyde değildir. Karşılaştırmalı ağız araştırmaları Türk dili için oldukça önemli olduğu gibi kültürel değişim ve kimlik değişimi gibi konularda da tespitlerde bulunmak açısından da önemlidir. Hatay’ın Kırıkhan ilçesi, Antakya-Maraş ve İskenderun-Halep güzergâhının kesişme noktasıdır. Bu nedenle tarih boyunca birçok farklı kültür ve medeniyetlere ev sahipliği yapmış kadim bir yerleşim merkezidir. 1084 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı Süleyman Şah’ın Antakya bölgesini fethetmesiyle Türkler bu yöreye yerleşmeye başlamıştır. Bölge, Türklerle, Bizans ve Haçlılar arasında bir süre el değiştirdikten sonra Memluklular ve ardından Osmanlılar tarafından idare edilmeye başlanmıştır. Tarih boyunca çeşitli Türk unsurlarının göçleriyle Türkleşen yöreye göçler devam etmiş, 1950’lerden sonra Trabzonlular, Yörükler ve Ahıska Türkleri, Kırıkhan’a göçerek burasını yurt edinmişlerdir. Bu bildiride yerli ve göçmen ağzı ilişkileri ses bilgisi bağlamında incelenecektir. Sahadan derlenen metinler incelendiğinde, göçmen ağızların her geçen gün yerli ağız ve standart dilden etkilendiği görülmektedir. Göçmen unsurlardan belli bir mahallede iskân edilip birlikte yaşayanlar değişime direnç göstermişlerdir. Fakat mahallelerinden ayrılıp yerli unsurlar arasına karışanlar değişime ayak uydurmuşlardır. Bunun yanı sıra eğitim veya çalışmak için il dışına çıkanlar ile ağız özelliği yerli ağza yakın olan kişiler ise bu değişime daha hızlı ayak uydurmuşlardır.

ON THE IMPACT OF HATAY/KIRIKHAN DIALECT AND STANDARD TURKISH LANGUAGE ON IMMIGRANT DIALECT

___

  • Aydın, M. (2011). Birkaç Örnek Çerçevesinde İç Göçlerin Ağızlara Etkisi. Türkiye, Tukish Studies, Volume 1/6 Winter, s. 1965-1974.
  • Bestili, İ. (1977). Kırıkhan Ağzı. İstanbul, İ.Ü. Türk Dili mez. tezi.
  • Buran, A. (1999). Anadolu (Türkiye Türkçesi) Ağızlarının Karşılaştırmalı İncelemesi ve Bu Konu ile İlgili Sorunlar. Ankara, Ağız Araştırmaları Bilgi Şöleni, (9 Mayıs 1997, Ankara), TDK Yayınları, s. 89-91.
  • Güneş, B. (2012). Karşılaştırmalı Ağız araştırmalarının Önemi ve Türkiye’deki Ağız İncelemeleri Üzerine Bir Deneme. Türkiye, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. S. ¼, s. 20-44.
  • İlter, B. (1975). Kırıkhan Ağzı ve Folkloru. Ankara, A.Ü. DTCF Türk Dili mez. tezi.
  • Melek, İ. ve Pehlivanlı, H. (2013). Hatay Devleti. Ankara, Hatay Valiliği Yayınları, Anıt Matbaası.
  • Okur, G.(1972). Karamankaşı (Kırıkhan), Yörükleri Ağzı. Ankara, A.Ü. DTCF Türk Dili mez. tezi.
  • Öztürk, J. (2009). Hatay Ağzı. Adana, Karahan Kitabevi.
  • Sivri, Ö. (2009). Hatay Kırıkhan Telbizek Köyü Ağız Çalışması. Elazığ. F.Ü. Türk Dili mez. tezi.
  • Tunç, M., Şahin, İ. vd. (2001). Geçmişten 2000’li Yıllara Hassa, Hassa Kaymakamlığı Yayınları, Erdemli/Mersin, İnter Medya.
  • Uğuz, S. (2017). İkinci Meşrutiyet’ten Türkiye’ye İltihakına Antakya’nın İdari Durumu. Podgorica, Mediterranean International Conference on Social Sciences, Conference Proceedings, s. 507-516.
Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi-Cover
  • ISSN: 1304-0278
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2002
  • Yayıncı: Cahit AYDEMİR
Sayıdaki Diğer Makaleler

FEN VE TEKNOLOJİ/FEN BİLİMLERİ DERSİNDE TAHMİN ET-GÖZLE-AÇIKLA YÖNTEMİ İLE DESTEKLENMİŞ YANSITICI DÜŞÜNMEYE DAYALI ETKİNLİK UYGULAMALARININ BAŞARI, KALICILIK, MADDE VE DEĞİŞİM ÖĞRENME ALANINA YÖNELİK TUTUM, BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİ VE AKADEMİK RİSK ALMA DAVRANIŞLARINA ETKİSİ

Meral ÖNER SUNKUR, Sebahattin ARIBAŞ

1570 YILINDA İSTOLNİ BELGRAD SANCAĞI’NDA ERBÂB-I TIMAR

Mustafa IŞIK

SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRETİMİN ÖĞRENCİLERİN DERS BAŞARISINA, ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNE VE ÖĞRENMENİN KALICILIĞINA ETKİSİ

Turan KAÇAR, Zafer ÇAKMAK

KÜLTÜREL DEĞERLERE DUYARLI ÖĞRETMEN ÖLÇEĞİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Kasım KARATAŞ

HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Sinan AKÇAY, Tuğba KURT MAGREBİ

DESTİNASYON PAZARLAMA FAALİYETLERİ KAPSAMINDA YÜRÜTÜLEN SOSYAL MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİNİN ROLÜNÜ TESPİTE YÖNELİK NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Gülizar AKKUŞ, Gürkan ÇALIŞKAN

TOPLULUK ÖNÜNDE KONUŞMA KAYGISI ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Nurdan DOĞRU ÇABUKER, Seher BALCI ÇELİK, ABDULLAH ALDEMİR

REGIONAL TALENT MANAGEMENT IN THE CONTEXT OF UNIVERSITY-INDUSTRY COOPERATION: A MODEL PROPOSAL

Kamil AHAT, Özdal KOYUNCUOĞLU

DEVLET KURUMLARINDA GÖRSEL KİMLİK: TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAKANLIK LOGOLARINDA DÖNÜŞÜM

Serdar PEHLİVAN

TÜRKİYE’DE ABRAMS VE ARMEY EĞRİLERİNİN GEÇERLİLİĞİ

Şehnaz ALTUNAKAR, Selçuk BUYRUKOĞLU