Meral GÜVEN, Bilge Çam AKTAŞ, Demet SEVER

DEMOKRASİ EĞİTİMİ VE OKUL MECLİSLERİ PROJESİ UYGULAMALARININ VE KAZANIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Günümüzde daha çok bir yaşam biçimi olarak tanımlanan demokrasi kavramı, 2004-2005 öğretim yılından itibaren "Demokrasi Eğitimi ve Okul Meclisleri Projesi" uygulamalarıyla tüm ilköğretim ve ortaöğretim okullarında yalnızca kuramsal olarak değil, uygulamaya dönük örneklerle de öğrencilere benimsetilmeye çalışılmaktadır. Bu araştırmada, demokrasi kültürünü benimsemiş, hoşgörülü, toplumsal yapıya saygılı, milli ve manevi değerlerine bağlı, seçme, seçilme ve oy kullanabilme kültürünü edinmiş öğrenciler yetiştirmeyi amaçlayan projenin geleceğin öğretmen adaylarının ve bu adayları yetiştiren öğretmenlerin görüşleri alınarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda, 2009- 2010 öğretim yılı bahar döneminde Eskişehir il merkezinde yer alan Cemal Mümtaz Anadolu Öğretmen Lisesi'nde öğrenim gören ve projenin okul içi uygulamalarında aktif görev alan yedi öğrenci ve projenin uygulanmasına rehberlik eden altı öğretmen ile yarı-yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen verilerin betimsel analizi sonucunda gerek öğretmenlerin gerekse öğrencilerin projeye yönelik olumlu düşüncelere sahip olmakla birlikte, temel olarak yeterli bilgiye sahip olmama ve kimi etmenlerden dolayı projeye gereken önemi göstermemelerinden kaynaklı benzer sorunlar yaşadıkları ve bu sorunlara yönelik olarak önerilerinin olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Demokrasi, Demokrasi eğitimi, Okul meclisleri

EVALUATING THE APPLICATIONS AND OUTCOMES OF "DEMOCRACY EDUCATION AND SCHOOL ASSEMBLIES PROJECT"

Today democracy is mostly defined as a life style. Since 2004-2005 academic year this concept was thought both in primary and secondary schools not only in theory but also in practice by means of "Democracy Education and School Councils Project" applications. In this study it is aimed to evaluate the project which aims to educate students as an individual embraces the culture of democracy, indulgent, respectful to social structure, depends on national and spiritual values, embraces the culture of election and selection depending on the ideas of candidate teachers and teachers. In this context, semi-structured interviews were conducted with seven teacher candidates and six teachers in Cemal Mümtaz Anatolian high School in Eskisehir in 2009-2010 academic year spring semester. As a result of the descriptive analysis of the obtained data both teachers and students have positive attitudes towards the project, but basically not having enough information about the project and due to some factors not giving enough importance to the project both teachers and students have similar problems and request solutions.

Keywords:

Democracy, Democracy education, School council,

PDF

___

Alderson, P. (2000). School students' views on school councils and daily life at school. Children & Society, 14, 121-134.
Biçer, B. (2007). Demokrasi Eğitimi ve Okul Meclisleri Projesi ile öğrencilerde demokrasi kültürü kazanımlarının ortaöğretim öğretmenlerince değerlendirilmesine yönelik bir analiz (Kütahya örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
Büyükkaragöz, S. (1990). Demokrasi eğitimi. Ankara: Türk Demokrasi Vakfı Yayınları. Ceylan Uyanık, S. (2009). Ortaöğretim kurumlarında demokrasi eğitimi ve okul meclisleri uygulamalarına ilişkin öğrenci görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
Demirtaş, H. (2008). İnsan hakları ve demokrasi eğitiminin önemi. Eğitişim Dergisi, 20. Doğan, F. (2008). Ankara ili ilköğretim okulları yönetici ve öğretmenlerinin Demokrasi Eğitimi ve Okul Meclisleri Projesi’ne ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Emir, S. ve Kaya, Z. (2004). Demokrasi eğitimi ve okul meclislerine yönelik öğretmen görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(8), 69-89. Genç, S. Z. (2006). Demokratik kazanımların gerçekleştirilmesinde ilköğretim öğretmenlerinin etkililiğinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 171, 43-54. Gömleksiz, M. N., Kan, A. Ü. ve Cüro, E. (2010). İlköğretimde demokrasi eğitimine bir örnek: okul öğrenci meclisleri (Elazığ ili örneği). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 123-146.
Güler, N. (2006). İlköğretim okullarında okul meclisleri. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 7(74).
Gülmez, M. (1994). İnsan hakları ve demokrasi eğitimi: Egemenlik insanındır. Ankara: TODAİE Yayınları.
Güven, M. (2008). Okulöncesinde demokrasi eğitimi ve çocuk haklarında eğitim ortamları. H. Deveci (ed.), Okul öncesinde demokrasi eğitimi ve çocuk hakları (ss. 93- 118). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Farrel, J. P. (1998). Democracy and education: Who gets to speak and who ıs listened to?. Curriculum Inquary, 28(1), 1-7.
Kepenekçi, Y. (2003). Demokratik okul. Eğitim Araştırmaları, 3(1), 44-53.
Kıncal, R. Y. ve Uygun, S. (2006). “Demokrasi Eğitimi ve Okul Meclisleri Projesi” uygulamalarının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 171, 31-42.
Maitles. H. ve Gilrchrist I. (2006). Never too young to learn democracy!: A case study of a democratic approach to learning in a religious and moral education (RME) secondary class in the west of scotland. Educational Review, 58(1), 67-85.
Mcmillan, J. H. (2004). Educational research: fundematals for the consumer. USA: Pearson Education, Inc.
Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. California: Sage Publications.
Milli Eğitim Bakanlığı MEB (2010). Demokrasi Eğitimi ve Okul Meclisleri Projesi Yönergesi. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/2564_0.html adresinden 002010 tarihinde edinilmiştir.
Metin, T. (2006). Kırıkkkale il merkezinde görev yapan okul idarecilerinin ve öğretmenlerin Demokrasi Eğitimi ve Okul Meclisleri Projesi’ne bakış açıları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
Miser, R. (1991). Demokrasi eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24 (1), 49-50.
Oğuzkan, T. (1993). Eğitim terimleri sözlüğü. Ankara: Emel Matbaacılık.
Özdemir, H. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerine demokrasi kültürü kazandırmada Demokrasi Eğitimi Ve Okul Meclisleri Projesi’nin katkısı (Kütahya ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
Özpolat, A. (2004). Demokrasi Eğitimi ve Okul Meclisleri Projesi. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5(50).
Robson, C. (2002). Real world research. Oxford: Blackwell Publishing.
Selvi, K. (2008). Dünyada ve Türkiye’de demokrasi eğitimi’nin gelişimi. H. Deveci (ed.), Okul öncesinde demokrasi eğitimi ve çocuk hakları (ss. 47-67). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Tezgel, R. (2006). Demokrasi eğitimi ve okul meclisleri. Ankara: TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları, No: 118.
Yeşil, R. (2002). Okul ve ailede insan hakları ve demokrasi eğitimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Yin, R. Y. (2002). Case study research: design and methods. Thousand Oaks: Sage Publication.
Wengraf, T. (2006). Qualitative research interview. London: Sage Publications.