Kargı Köyü (Burdur) Sığla Ormanı Tabiatı Koruma Alanının Jeolojik, Hidrojeolojik ve Jeomorfolojik Özelliklerinin Değerlendirilmesi

Doğal Sığla Ağacı (Liquidambar orientalis Mill.,Fam. Hammamelidaceae) halk arasında günlük ağacı veya amber ağacı olarak bilinen koruma altındaki endemik bir türdür. Sığla ülkemizin özellikle; Muğla merkez, Marmaris, Köyceğiz ve Fethiye ilçe sınırlarında, Denizli Acıpayam ilçesi ve Burdur Kargı Köyü civarında yayılım göstermektedir. Bu çalışmada, Kargı Köyü Sığla Orman alanının jeolojik, hidrojeolojik ve jeomorfolojik özellikleri değerlendirilmiştir. Orman alanı, çakıltaşı, kumtaşı ve neritik kireçtaşı merceklerini içeren Aksu Formasyonu üzerinde bulunmaktadır. Birim içerisinden boşalan dört kaynak, orman alanının ekolojisini belirleyen önemli bir unsurdur. Kaynakların, Karacaören I ve Karacaören II baraj göllerinin su kalitesinin tespiti amacıyla arazide insitu parametreleri belirlenmiştir. Deneştirmeli su bütçesi hesabında kullanılan Thorthwaite yöntemi kullanılarak buharlaşma terleme hesabı yapılmıştır. Çalışma alanındaki hâkim jeomorfoloji ve toprak türleri ortaya konmuştur. Sonuç olarak Sığla Ormanı’nın bu bölgede endemik olarak yayılım göstermesinde, ılıman iklim şartları, kaynak boşalımı ve kırmızı-kahverengi Akdeniz Toprakları’nın bulunmasının etkili olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sığla, Kargı Köyü, jeoloji, hidrojeoloji, jeomorfoloji

Evaluation of Geological, Hydrogeological and Geomorphological Characteristics of the Sweetgum Forest Nature Reserve in Kargı Village (Burdur)

Natural Sweetgum (Liquidambar orientalis Mill.) (Fam. Hammamelidaceae) is a protected endemic species commonly known as günlük tree or amber tree. Sweetgum especially in our country; Muğla Center, Marmaris, Köyceğiz and Fethiye district borders, Denizli Acıpayam district and Burdur Kargı Village is spread around. In this study, geological, hydrogeological and geomorphological features of Kargı Village Sweetgum Forest area were evaluated. The forest area is located on the Aksu Formation including lenses of conglomerate, sandstone and neritic limestone. The four springs discharged from the unit are an important factor determining the ecology of the forest area, In-situ parameters of the Karacaören I and Karacaören II dam lakes, springs were specified in order to determine the water quality. In the calculation of the comparative water budget, the average annual potential evaporation value was determined using the Thorthwaite method. The dominant geomorphology and soil types in the study area were revealed. As a result, it is concluded that temperate climatic conditions, resource discharge and the presence of red-brown Mediterranean soils affect the endemic spread of Sweetgum Forest in this region.

Keywords:

Sweetgum, Kargı Village,

PDF

___

[1] Ürker O., Yılmaz T., Öztürk Ş., Çobanoğlu N., “Anadolu Sığla Ormanları'nın çevre sosyolojisi kapsamında incelenmesi”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 2014, 17 (2): 153-187
[2] Gül S. G., "Sığla Ağacı (Liquidambar orientalis Mill.) kabuk sıyrıntılarından yağ elde etme yöntemleri üzerine araştırmalar", Ormancılık Araştırma Ensitüsü Yayınları, Ankara, (1986).
[3] DSİ, “Baraj Havzaları yeşil kuşak ağaçlandırma eylem planı 2013-2017”, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Ankara, (2002).
[4] Brunn J. H., Argyriadis I., Marcoux J., Monod O., Poisson A., Ricou L., “Antalya'nın ofiyolit naplarının orjini lehinde ve alehindeki kanıtlar”, Cumhuriyetin 50. yılı Yerbilimleri Kongresi, Ankara, (1971).
[5] Özgül N., “Orta Torosların kuzey ,kesiminin yapısal gelişiminde blok hareketlerinin önemi”, Türkiye jeoloji Kurumu Bülteni, 1971, 14 (1): 85-101.
[6] Özgül N., “Torosların bazı temel jeoloji özellikleri”, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 1976, 19 (1): 65-78. [7] Poisson A., “Essai d'interpretation d'une transversale Korkuteli-Denizli (Taurus Ouest Anatolien)”, Bulletin of the Geological Society of France, 1976, 2: 499-509.
[8] Erakman B., Meşhur M., Gül M. A., Alkajn H., Öztaş Y., Akpınar M., “Toros projesine bağlı Kalkan-Köyceğiz-Çameli-Tefenni arasında kalan alanın jeolojisi ve hidrokarbon olanakları raporu”, Türkiye Doğalgaz ve Petrol Anonim Ortaklığı (TPAO), Teknik Rapor 1732, Ankara, (1982).
[9] Dumont J. F., “Isparta kıvrımı ve Antalya naplarının orjini: Torosların Üst Kretase tektojenezi ile oluşmuş yapısal düzeninin büyük bir dekroşman, transtorik arızayla ikiye ayrılması varsayımı”, MTA Dergisi, 1976, 84: 56-67.
[10] Koçyiğit A., “Güneybatı Türkiye ve yakın dolayında levha içi yeni tektonik gelişim”, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 1984, 27 (1): 1-15.
[11] Yalçınkaya S., Ergin A., Taner K., Afşar P. Ö., Dalkılıç H., Özgönül E., “Batı Torosların jeolojisi Isparta projesi raporu”, MTA Şubat Raporu (Yayımlanmamış), Ankara, (1986).
[12] Karanjac J., “Recession hydrograph analysis in karst aqueifers”, Karst Hydrogeology Symposium Proceedings (ed. Giinay, G.,Karanjac, J. 1978), Ankara, (1977).
[13] Karanjac J., Günay G., Altuğ A., “Kovada Lake preliminary water balance”, UNDP Project (Tur/77/015) Tecnical Report, No:8, Printed by DSİ, Ankara, (1977).
[14] UNDP, “Karst Waters of Southern Turkey”, Technical Report, United Nations Strengthening DSİ Groundwater Investigative Capability, Phase II, New York, (1983).
[15] Sipahi M. H., “Aksu Çayı Havzası’nın (Antalya) karstı ve hidrojeolojisi”, Doktora Tezi İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (1987).
[16] Değirmenci M., “Köprüçay Havzası (Antalya) ve dolayının karst hidrojeolojisi incelemesi”, Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi (Yayımlanmamış), Ankara, (1989).
[17] Atayeter Y., "Aksu Çayı Havzası'nın jeomorfolojisi", Isparta: Fakülte Kitapevi, (2005). [18] Ardel A., “Göller Bölgesinde Morfolojik Müşahadeler”, İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 1951, 1 (2): 1-19.
[19] Ardos M., “Eğirdir Gölü güneyinin jeomorfolojisi ve Davras Dağı’nda Pleistosen buzullaşması”, İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 1977, 22: 99-118.
[20] Emre Y., “Batı Akdeniz Bölgesindeki üç ayrı su sisteminde ağ kafeslerde yapılan Gökkuşağı Alabalık Omykiss yetiştiriciliğinin incelenmesi”, doğu anadolu bölgesi ııı. su ürünleri sempozyumu, Erzurum, 10-12 Haziran 1998, (1998).
[21] Thornthwaite C. W., “An approach a rational classification of climate”, The Geographical Review, 1948, 58: 55-94.
[22] Poisson A., “Recherches geologique dans les Taurides occidentales these doct. d’etat orsay”, (1977), N.1902.
[23] Akbulut A., “Etüde geologique d'une partie du Tarus occidental aud'Eğirdir(Turquie)”, These 3. Cycle Univ. Paris-Sud-Orsay, Paris, (1977).
[24] Akay E., Uysal Ş., “Orta Torosların batısındaki (Antalya) Neojen çökellerinin stratigrafisi, sedimantolojisi ve yapısal jeolojisi”, MTA Jeo. Etüt. Dairesi Rap. No 237, MTA Rap. No 7799 (yayımlanmamış)., Ankara, (1985).
[25] Naz H., Alkan H., Erk S., Akça N., Ertuğ K., Demir E., “Manavgat havzası (XVI. Bölge) Miyosen istifinin lito-biyostratigrafisi, fasiyes ve dizilim analizi ve hidrokarbon potansiyelinin değerlendirilmesi”, TPAO Araştırma Rap. No 1821, Ankara, (1992).
[26] Şenel M., “1/250 000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları, Antalya paftası, No:3”, Maden Tetkik Arama Enstitüsü, Jeolojik Etütleri Dairesi, Ankara, (1970).
[27] Şenel M., “1/250 000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları, Isparta paftası, No:4,” Maden Tetkik Arama Enstitüsü, Jeolojik Etütleri Dairesi, Ankara, (1997).
[28] Akay E., Uysal Ş., Poisson A., Cravette Y., Muller C., “Antalya Neojen havzasının stratigrafisi”, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 1985, 28: 105-109.
[29] Akbulut A., “Eğirdir Gölü güneyinde Çandır (Sütçüler, Isparta) yöresindeki Batı Torosların jeolojisi”, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 1980, 23: 1-9.
[30] Atalay İ., Mortan K., "Türkiye Bölgesel Coğrafyası", İnkilap Kitapevi, İstanbul, (2003).