Hükümet Sistemleri Bağlamında Seçmen Davranışları: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Örneği

Türkiye’de 16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleştirilen Anayasa değişikliği ve ardından 24 Haziran 2018’de yapılan seçimlerle birlikte 1961 Anayasası ile benimsenen parlamenter hükümet sistemi terk edilmiş, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi olarak isimlendirilen ve kuvvetler arasında yürütmeyi önceleyen yeni hükümet modeline geçilmiştir. Hükümet sisteminin niteliğine uygun olarak 13 Mart 2018 tarih ve 7102 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da değişiklik yapılmış ve siyasi partilerin seçimlere ittifaklar kurarak katılabilmelerine imkân sağlanmıştır. Bu araştırmanın amacı Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine yönelik seçmen algısını ortaya koymak ve siyasi partilerin seçimlere ittifaklar kurarak katılmalarının, seçmenlerin oy verme davranışına olan etkisini belirlemektir. Bu amaçla Kütahya il merkezinde saha araştırması gerçekleştirilmiş, araştırma da betimsel araştırma ve nicel araştırma yöntemlerinden biri olan anket yöntemi uygulanmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen bulgulara bakıldığında, katılımcıların %44,4’ü Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini Türkiye için en uygun yönetim sistemi olarak değerlendirmekteyken, %84,4’ü cumhurbaşkanının halk tarafından seçimini desteklemektedir. Ayrıca katılımcıların %39,4’ü siyasi partiler arası ittifaklar nedeni ile kendi partisinin adayını ve ittifak adayını desteklemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Seçmen Davranışları, Hükümet Sistemleri, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi

The Voter Behaviors in Context of Government Systems: The Case of Presidential Government System

The parliamentary government system adopted by the 1961 Constitution was abandoned with the constitutional amendment made in Turkey on April 16, 2017 and the elections held on June 24, 2018, and a new government model called the Presidential government system, which prioritizes the executive among the forces, was adopted. In accordance with the nature of the government system, the Law on Basic Provisions of Elections and Electoral Registers and Law No. 7102 of 13 March 2018 and the Law on Amending Certain Laws have been amended, allowing political parties to participate in the elections by forming alliances. The aim of this research is to reveal the voter perception towards the Presidential government system and to determine the effect of political parties' participation in the elections by forming alliances on the voting behavior of the voters. For this purpose, field research was carried out in the city center of Kütahya, and the survey method, which is one of the descriptive and quantitative research methods, was applied in the research. Considering the findings obtained within the scope of the research, 44.4% of the participants evaluate the Presidential government system as the most appropriate management system for Turkey, while 84.4% support the election of the president by the people. In addition, 39.4% of the participants support their own party's candidate and alliance candidate due to alliances between political parties.

Keywords:

Voter Behaviors, Government Systems, Presidential Government System,

PDF

___

Akçakaya, M. ve Özdemir, A. (2018). Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ve siyasal istikrar. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 53(3), 922-944. doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.18.11.996
Akgün, B. (2000). Türkiye’de seçmen davranışı: Partizan tutumlar, ideoloji ve ekonomik faktörlerin oy vermeye etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(4), 75-92. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/selcuksbmyd
Akgün, B. (2007). Türkiye’de seçmen davranışı, partiler sistemi ve siyasal güven. Ankara: Nobel Yayınları.
Ataay, F. (2017). Türkiye’de hükümet sistemi değişikliği: Parlamenter sistemden başkanlık sistemine geçiş. Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 77-98. Erişim adresi: https://dergi.neu.edu.tr/index.php/sosbilder
Beren, F. (2013). Seçmen tercihine etki eden faktörler ve seçim güvenliği: Şanlıurfa ili örneği. Akademik İncelemeler Dergisi, 8(1), 191-214. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/akademikincelemeler
Boyraz, E. ve Erdem, O. (2015). Siyaset pazarında bölümlendirme üzerine keşifsel bir araştırma. Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 22(1), 61-81. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/yonveek
Çoşkun, V. (2017). 16 Nisan 2017 tarihinde kabul edilen anayasa değişikliklerinin değerlendirilmesi. DÜHFD, 22(36), 3-30. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/duhfd/issue/30307
Demir, F. (1998). Anayasa hukukuna giriş genel esaslar ve Türk anayasa hukuku. İzmir: Barış Yayınları Fakülteler Kitapevi.
Gözler, K. (2010). Anayasa hukukunun genel teorisi. Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım.
Gözübüyük, A.Ş. (2000). Anayasa hukuku. Ankara: Turhan Kitapevi.
Kalender, A. (1998). Seçmen tercihini etkileyen propaganda ve iletişim faktörleri: Türk seçmen davranışı üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kalender, A. (2014). Siyasal iletişim: Seçmenler ve ikna stratejileri. Konya: Tablet Kitapevi Yayınları.
Kapani, M. (2000). Politika bilimine giriş. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Kaynar, M.K. (2014). Anayasa, yasama, yürütme ve yargı. Y. Taşkın (Ed.), Siyaset kavramlar, kurumlar, süreçler içinde (s. 285-325). İstanbul: İletişim Yayınları.
Korkmaz, A. (2020). Hükümet sistemleri ve Türkiye: cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
Musil, P. (2018). Hükümet sistemleri: başkanlık sistemi ve parlamenter sistem. S. Sayarı ve H. Bilgin (Ed.), Karşılaştırmalı siyaset temel konular ve yaklaşımlar içinde (s. 189-207). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Özbudun, E. (2010). Türk siyasal hayatı. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Özhan, M. (2018). Türkiye’de Seçmen davranışları: Güneydoğu Anadolu incelemesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Özkan, A. (2007). Siyasal iletişim stratejileri. İstanbul: Tasarım Yayınları.
Şener, T. (2018). Siyasal pazarlama açısından aday belirleme süreci. Konya: Literatürk Academia.
Teziç, E. (2003). Anayasa Hukuku. İstanbul: Beta Basım Dağıtım.
Turan, M. (2018). Türkiye’nin yeni yönetim düzeni: Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7(3), 42-91. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ssrj
YSK (2019). Seçim sonuçları sorgulama. Erişim adresi: https//sonuc.ysk.gov.tr/sorgu