Entelektüel Sermaye Türkiye'de Bir Uygulama

Bu çalışmayla; büyük ölçekli işletmelerin performans göstergeleri ile entelektüel sermaye bileşenleri arasındaki ilişkilerin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında, Türkiye’de kimya sektöründe faaliyet gösteren seçilmiş büyük ölçekli işletmelerin 2009-2016 arası döneme ilişkin verileri analiz edilmiştir. Söz konusu işletmelerin entelektüel sermaye hesaplamasında, Ante Pulic’in entelektüel katma değer katsayısı yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmanın sorunsalı, kimya sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin performans göstergeleri (ekonomik katma değer, verimlilik, aktif kârlılık, büyüme ve aktif devir hızı) ile entelektüel sermaye bileşenleri arasında istatistiksel ilişkilerin varlığının araştırılmasıdır. Değişkenler arasındaki ilişkiler araştırılırken, korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Analiz sonucunda; ekonomik katma değer, aktif kârlılık ve verimlilik parametreleri ile entelektüel sermaye katsayısı arasında anlamlı ve pozitif yönlü ilişkiler tespit edilmiştir. Analizde öne çıkan sonuçlardan biri, ekonomik katma değer yaratma potansiyeli yüksek işletmelerin benzer şekilde yüksek piyasa değerlerine sahip olmasıdır. Entelektüel sermaye bileşenleri ile kimya sektörü işletmelerinin performans göstergeleri üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Büyüme ve aktif devir hızı göstergeleri ile entelektüel sermaye bileşenleri arasında ise anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Entelektüel Sermaye, Ekonomik Katma Değer, Entelektüel Katma Değer Katsayısı

Intellectual Capital: An Application in Turkey

The aim of the present study was to examine the relationship between the performance indicators of large-scale enterprises and intellectual capital components. Within the scope of the study, the data of the selected large-scale enterprises operating in the chemical industry in Turkey from 2009 and 2016 were analyzed. Ante Pulic's value-added intellectual coefficient method was used to calculate the intellectual capital of these enterprises. The research question of the study is to analyze the presence of statistical relationship between the performance indicators of the companies operating in the chemical industry (economic value-added, efficiency, profitability, growth, and asset turnover) and intellectual capital components. Correlation and regression analysis were used to examine the relationships between variables. As the result of the analysis, significant and positive relationships were found between economic value-added, asset profitability and efficiency parameters and intellectual capital coefficient. One of the outstanding results in the analysis is that the enterprises with high potential to create economic value-added have similarly high market values It has been observed that intellectual capital components and chemical industry enterprises have an effect on the performance indicators. No significant relationship was found between growth and asset turnover indicators, and intellectual capital components.

Keywords:

Intellectual Capital, Economic Value Added, Intellectual Value Added Coefficient,

PDF

___

Acuner, T. ve Şahin, T. (2002, Mayıs). Entelektüel sermayenin ölçülebilirliği üzerine sezgisel bir araştırma. 10. Ulusal Yönetim Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (s. 40-56). 10. Yönetim Organizasyon Kongresi’nde sunulan bildiri, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Albert, Z. and Fink, D. (2003). The intellectual capital web a systematic linking of intellectual capital and knowledge management. Journal of Intellectual Capital, 4(1), 34-38. https://doi.org/10.1108/14691930310455379
Aygün, S. (2011). Entelektüel sermayeyi ölçme yöntemlerinden Ante Pulic’in entelektüel katma değer katsayısı yöntemi ve piyasa değeri/defter değeri yönteminin karşılaştırılması (Yayınlanmamış doktora tezi). Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
Bontis, N. (1998). Intellectual capital: an exploratory study that develops measures and models. Management Decision, 36(2), 63-76. https://doi.org/10.1108/00251749810204142
Chen, M., Cheng, S. and Hwang Y. (2005). An empirical investigation of the relationship between intellectual capital and firms’ market value and financial performance. Journal of Intellectual Capital, 6(2), 159-176. https://doi.org/10.1108/14691930510592771
Demirkol, İ. (2006). Entelektüel sermayenin firma değerine etkisi ve İMKB’de sektörel uygulamalar (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Erkuş, A. (2006). Entelektüel sermaye: bir uygulama (Yayınlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Güler, S. Z. (2007). Eğitim örgütlerinde insan sermayesi. Eğitişim Dergisi, (16). Erişim adresi: https://www.egitisim.gen.tr
Kamuyu Aydınlatma Platformu. (2016). Borsa İstanbul şirket bilgileri. Erişim adresi: https://www.kap.org.tr
Karacaer, S. ve Aygün, M. (2009). Entelektüel sermayenin firma performansı üzerindeki etkisi. HÜ İİBF Dergisi, 27(2), 127-140. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/huniibf
Karacan, S. (2007). Entelektüel sermayenin muhasebeleştirilmesi ve finansal tablolarda sunulması. Ankara: Orient Yayıncılık.
Nerdrum, L. and Erikson, T. (2001). Intellectual capital: a human capital perspective. Journal of Intellectual Capital, 2(2), 127-135. https://doi.org/10.1108/14691930110385919
Pena, I. (2002). Intellectual capital and business start-up success. Journal of Intellectual Capital, 3(2), 180-198. https://doi.org/10.1108/14691930210424761
Pirtine, S. (2004). Pazarlama yönetimi açısından entelektüel sermaye. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Sheetharaman, A., Lock K., Low T. and Saravan A.S., (2004). Comparative justification on intellectual capital. Journal of Intellectual Capital, 5(4), 522-539. https://doi.org/10.1108/14691930410566997
Sveiby, K. E. (1998). The invisible balance sheet. Stockholm: The Konrad Group.
Sveiby, K. E. (2001). A knowledge-based theory of the firm to guide in strategy formulation. Journal of Intellectual Capital, 2(4), 344-358. https://doi.org/10.1108/14691930110409651