EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN KULLANDIKLARI NOT ALMA STRATEJİLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Not alma, bireyin tüm yaşamı boyunca başvurduğu bir öğrenme ve hatırda tutma stratejisidir. Temelde önemli olanı ayırt etme olarak değerlendirilebilecek not alma; kısaltma, vurgulama, anahtar kelime belirleme, kendi cümleleriyle sade, açık ve anlaşılır şekilde ifade etme, bilgiyi organize etme gibi pek çok stratejiyi de içinde barındıran dilsel ve bilişsel bir süreçtir. Erken yaştan itibaren öğrenciye kazandırılacak etkili not tutma becerisi, iş yaşamındaki ve akademik yaşamdaki başarıyı artırma bakımından önemlidir. Bu araştırmanın amacı, eğitim fakültesi öğrencilerinin okudukları ve dinledikleri metinleri not alırken hangi stratejileri kullandıklarını, bu stratejilerin öğrenim gördükleri bölümlere ve cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmektir. Betimleyici bir nitel araştırma özelliğine sahip olan bu çalışmanın araştırma grubu, eğitim fakültesinin birinci sınıflarının beş farklı programında (Türkçe, İngilizce, matematik, sınıf ve okul öncesi öğretmenliği) öğrenim gören 222 öğretmen adayıdır. Çalışma grubunun belirlenmesinde kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak da uzman görüşü alınarak belirlenen iki adet okuma ve dinleme/izleme metni kullanılmıştır. Ayrıca öğrencilerin oluşturduğu dokümanların incelenmesi için ilgili literatür taranıp uzman görüşü alınarak son şekli verilen not alma stratejileri formu kullanılmıştır. Veriler, betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda öğretmen adaylarının okurken en fazla altını çizme, renklendirme ve sadeleştirme stratejilerini; dinlerken ise en fazla doğruluk, objektiflik ve sadeleştirme stratejilerini kullandıkları tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarına farklı not alma teknikleri tanıtılarak lisans eğitimi süresince bunları kullanma konusunda adayların teşvik edilmesi gerekmektedir.
___
- Aslandağ, B. ve Çetinkaya, G. (2019). Örgütleyici yapı iskelesi tekniğinin öğretmen
adaylarının not alma becerilerine ve akademik başarılarına etkisi. Pamukkale
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45, 190-210.
- Aydın, G. (2010). Zihin haritalama tekniğinin dinleneni anlamaya ve kalıcılığa etkisi.
Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 1-16.
- Baykan, Z., Naçar, M. ve Mazıcıoğlu, M. (2007). Öğrenme stratejilerinin öğrenci
başarısına etkisi. Erciyes Tıp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 29(3), 220-227.
- Ceran, D. (2015). Seçici dinleme ile not alarak dinleme yöntemlerinin altıncı sınıf
öğrencilerinin dinlediğini anlama becerisine etkisi. Journal of World of Turks, 7(1),
205-219.
- Çetingöz, D. ve Açıkgöz, K. (2009). Not alma stratejisinin öğretiminin tarih
başarısı ve hatırda tutma üzerindeki etkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,
60 (60) , 577-600. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/is-
sue/10337/126669
- Çetingöz, D. (2006). Not alma stratejisinin öğretimi tarih başarısı, hatırda tutma ve
başarı güdüsü. Yayımlanmamış doktora tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Deryakulu, D. (2004). Üniversite öğrencilerinin öğrenme ve ders çalışma stratejileri ile
epistemolojik inançları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim
Yönetimi, 38, 230-249.
- Durukan, E. ve Maden, S. (2010). Kavram haritaları ile not tutmanın ilköğretim
öğrencilerinin dinlediğini anlama becerisi üzerine etkisi. ODÜ Sosyal Bilimler
Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(2), 63-70.
- Durukan, Ü., Batman, D. ve Yiğit, N. (2015). Öğretmen adaylarının ders çalışma
alışkanlıkları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 63-81. DOI:
10.17679/iuefd.16101104
- Eggen, P. & Don, K. (1999). Educational psychology: windows an classrooms. Merrill
Published, New Jersey.
- Fındıkçı, İ. (1996). Not alır mısınız?. Yaşadıkça Eğitim, 48, 18-19.
- Freire, P. (1991). Ezilenlerin pedagojisi. (Çev. D. Hattatoglu ve Erol Özbek) İstanbul:
Ayrıntı Yayınevi.
- Friedman, M. C. (2017). Notes on note-taking: Review of research and insights for
students and instructors. Harvard Initiative for Learning and Teaching, http://
hilt. harvard. edu/files/hilt/files/notetaking_0. pdf. Mihaly Csikszentmihalyi.
Flow: The Psychology of Optimal Experience. New York.
- Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. (12. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Karatay, H. ve Uzun, O. (2019). Seçici dinleme stratejisi öğretimi ile 5. sınıf
öğrencilerinin dinlediğini not alma ve özetleme becerilerinin geliştirilmesi. Millî Eğitim
Dergisi, 48(1), 9-30.
- Kiewra, K. A. (1987). Notetaking and review: The research and its implications.
Instructional Science, 16(3), 233-249.
- Marshall, M. N. (1996). Sampling for qualitative research. Family Practice Oxford
University Press, 13(6), 522-525.
- Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. Ed.: S.
Turan). Ankara: Nobel.
- Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source-
book. Thousand Oaks. CA: Sage.
- Özbay, M. (2009). Anlama teknikleri II: Dinleme eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
- Özçakmak, H. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının not alarak dinlemede özetleme
stratejilerini kullanma becerileri. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. Ed.: M. Bütün
ve S. B. Demir), Ankara: PegemA Yayınları.
- Simonet, R. & Simonet, J. (1995). Not alma teknikleri. (Çev. Pınar Kurt). İstanbul: Arion
Yayınevi.
- Şahin, A., Aydın, G. ve Sevim, O. (2011). Cornell not alma tekniğinin dinlenilen metni
anlamaya ve kalıcılığa etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,
29, 29-36.
- Tabak, G. ve Karadüz, A. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının dinlerken not alma
stilleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(1), 73-83. DOI: 10.16916/aded.74422
- Tekşan, K. (2010). Kültür aktarımında
yazılı anlatımın rolü. TÜBAR-XXVII, 595-619.
- Türk, E. (2016). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin not alma alışkanlıklarının ve
stratejilerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kayseri: Erciyes
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Türkoğlu, A., Doğanay, A. ve Yıldırım, A. (1996). Ders çalışma becerileri. Adana: Baki
Kitabevi
- Uzun, O. (2018). Seçici dinleme stratejisinin iki dilli beşinci sınıf öğrencilerinin not alma
ve özet çıkarma becerilerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Bolu:
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. Institute of Development
Studies Brighton, England.
- Wilson,J. E. (1988). Implications of learning strategy research and training: What it hasto
say to the practitioner. In C. E. Weinstein, E. T. Goetz, & P. A. Alexander (Eds.),
Learning and study strategies: Issues in assessment, instruction, and evaiuatian.
(pp.323-331). San Diago, CA: Academic Press.
- Yavuz, K., Yetiş, K. ve Birinci, N. (2003). Üniversite Türk dili ve kompozisyon dersleri.
İstanbul: Bayrak.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara:
Seçkin Yayıncılık.