TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE "NE ... NE" BAĞLAMA EDATININ (BAĞLACININ) İŞLEVLERİ VE ANLAMA KATKISI

Cümle içindeki kelimeleri, kelime gruplarını veya cümleleri ya yapı ya da anlam bakımından birbirine bağlayan bağlama edatları, hem sözlü hem de yazılı anlatımda oldukça önemli kullanımlardır. Sözlü anlatımda anlam bakımından sözün tesirini, ses bakımından sözün vurgusunu artıran bağlama edatları, yazılı anlatımda da bu işlevlerinin yanı sıra noktalama işaretlerinin kullanımını azaltması bakımından önemli kullanımlardır. Bir başka ifadeyle bağlama edatları veya bağlaçları hem anlam hem yapı hem de anlatım bakımından dilimizin önemli zenginliklerindendir. Türkçede, bağlaçlar ve ünlemler dışında diğer sözcük türlerine oranla az sayıda olan edatların bir kısmı köken bakımından Türkçe iken bir kısmı da Arapça ve Farsçadan alınmıştır. Bağlama edatlarının çoğunun köken bakımından Türkçe olması, bu kullanımların Türkçenin yapısına ne kadar uygun düşen kullanımlar olduğunu göstermesi bakımından da önemlidir. Bağlama edatlarının en çok kullanılanlarından olan "ne ...ne"; kelimeleri, kelime gruplarını veya cümleleri birbirine "kılmama/olmama" ilgisi ile bağlar. Bu çalışmada "ne ... ne" bağlama edatının kullanımlarından örnekler verilerek bu ilgi dikkatlere sunulmaya çalışılmıştır. Bu yapılırken, "ne ... ne" bağlama edatının kullanım şekilleri, işlevleri ve anlama katkıları incelenmeye çalışılmıştır. Bağlama edatlarının yalnızca dil bilgisel bakımdan değil; "etkili bir anlatım", "vurgu" ve "tonlama" bakımlarından da dilimizin zenginliklerinden olduğunu hatırlatma adına yapılan bu çalışmanın bağlama edatlarının kullanımını yaygınlaştırması ve bilinmesini teşvik edici olması da çalışmadan beklenen amaçtır.

"What ... What" Connecting Prepositions of (in Conjunctıon) Functionsa and Understanding the Contribution in Turkey Turkish

Words in sentences, phrases or sentences or make sense in terms of linking or connecting prepositions are very important to use both oral and written expression. The influence of the promise of meaning in oral expression, connecting prepositions increase the emphasis on the word phonetically, terms of use are important in reducing the use of these functions, as well as punctuation in writing. In other words, prepositions or conjunctions connect both structure and meaning and expression are important in terms of the richness of our language. In Turkish, while some conjunctions and prepositions of Turkish origin with respect to a portion of a small number compared to other types of words are taken from outside exclamations in Arabic and Persian. The majority of Turkish origin to be in terms of connecting prepositions, in terms of showing how much the use of the corresponding user and the structure of the Turkish is important.Linking is the most used of the preposition "What ... what"; words, phrases or sentences together "makes me / not me" bonds with interest. This study, "What ... what" giving examples of the use of the preposition focused on trying to connect to the attention of their involvement. In doing that, "neither ... nor" use of prepositions connecting shapes, functions and understand the contribution was to be examined.Not only the language of informational maintenance of connecting prepositions; "Effective narration", "accent" and "toning" care of also to spread the use of connecting prepositions of this work on behalf reminder that the richness of our language and be encouraging to know that it is intended purpose of the study.

___

Ağca, H. (2001). sözlü ve yazılı anlatımda Türkçenin kullanımı, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.

Aksan, D. (2000). Türkiye Türkçesinin dünü, bugünü, yarını, İstanbul: Bilgi yayınevi.

Atabay, N., Özel, S. ve Çam, A. (2004). Türkiye Türkçesinin sözdizimi, İstanbul: Papatya yayıncılık.

Banguoğlu, T. (1995). Türkçenin grameri, Ankara: TDK yayınları.

Bozkurt, F. (2000), Türkiye Türkçesi, Ankara: Hatiboğlu yayınları.

Börekçi, M. (2009). Türkiye Türkçesinde yapı ve işlev bakımından sözcükler, Erzurum: Eser Ofset Mat.

Demircan, Ö. (2004), Türkiye Türkçesinde kök-ek birleşmeleri, İstanbul: Papatya yayıncılık.

Deny, J. (1995), Türk dili gramerinin temel kuralları (Türkiye Türkçesi), Ankara: TDK yayınları.

Doğan, İ. (2014). Türk dili ve kompozisyon bilgileri, İstanbul: Gece Kitaplığı Yayınevi.

Ediskun, H. (2004). Türk dilbilgisi sesbilgisi-biçimbilgisi-cümlebilgisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.

Ergin, M. (2004). Türk dil bilgisi, İstanbul: Bayrak yayınları.

Gencan, T. N. (2001). Dilbilgisi, İstanbul: Ayraç Yayınevi

Gülensoy, T. (2000), Türkçe el kitabı, Ankara: Akçağ yayınları.

Hengirmen, M. (1998), Türkçe dilbilgisi, Ankara: Engin yayınevi

Karahan, L. (1997), Türkçede söz dizimi -cümle tahlilleri, Ankara: Akçağ yayınları. Koç, N. (1996), Yeni dilbilgisi, İstanbul: İnkılâp Kitabevi

Korkmaz, Z. (2003), Türkiye türkçesi grameri (şekil bilgisi), Ankara: TDK yayınları.

Korkmaz, Z., Ercilasun, A. B., Gülensoy, T., Parlatır, İ., Zülfikar, H. ve Birinci, N. (2001),

Türk dili ve kompozisyon bilgileri, Ankara: Yargı yayınevi.

Olgun, Y. (1996). Türk dili / kompozisyon, İstanbul: Alfa Basım Yayın.

Özkırımlı, A. (2001). Türk dili / dil ve anlatım, İstanbul: Bilgi Üniversitesi yayınları.