Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Değer Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmen adaylarının değer algılarını belirlemektir. Değer algıları ile cinsiyet, eğitim öğretim görülen sınıf düzeyi ve akademik başarı düzeyi arasında bir farklılaşmanın olup olmadığını belirlemek araştırmanın alt amaçlarını oluşturmaktadır. Araştırma nicel araştırma modellerinden tarama modeli kullanılarak tasarlanmıştır. Çalışma grubunu Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bölümü Temel Eğitim Bölümü Okul Öncesi Eğitimi Anabilim dalında 2016-2017 eğitim-öğretim yılında eğitim öğretim gören 313 okul öncesi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ve değer önceliklerini ölçmek amacıyla Schwartz ve diğerleri (2012) tarafından geliştirilmiş Portre Değerler Anketi (PDA57) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda okul öncesi öğretmen adaylarının en yüksek değer algı becerisinin iyilikseverlik güvenirlik, en düşük değer algı becerisinin de güç kaynakları olduğu ortaya çıkmıştır. Okul öncesi öğretmen adaylarının değer algı alt boyutlarından olan kurallara uyma ve kişisel güvenlik alt boyutları cinsiyete göre anlamlı şekilde farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Değer algı alt becerilerinden olan saygınlık, öz yönelim davranış, öz yönelim düşünce, evrenselcilik ilgi, iyilikseverlik güvenirlik, iyilikseverlik sevgi ve toplumsal güvenliğin sınıf düzeyine göre anlamlı olarak farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Okul öncesi öğretmen adaylarının değer algı alt becerilerinden olan başarı, evrenselcilik hoşgörü, iyilikseverlik sevgi, kişilerarası uyum ve kurallara uyma akademik başarı düzeyine göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı sonucu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Değer algısı, Okul öncesi eğitimi, Öğretmen adayı

Investigation of Value Perceptions of Preservice Preschool Teachers in Terms of a Range of Variables

The aim of the research was to determine the value perceptions of preschool teacher candidates. The secondary aim of the research was to determine whether value perceptions differed according to gender, year level of education and academic success level. The research was designed using the screening model from the quantitative research models. The study group for the research comprised 313 preservice teachers attending a Department of Primary Education, Preschool Education branch in Turkey’s northwest in the 2016-2017 academic year. The personal information form, created by the researchers, and the Portrait Value Questionnaire (PVQ57), developed by Schwartz et al. (2012) to measure value priorities, were used as data collection tools. At the end of the research, preservice preschool teachers had the highest value perception skills for dependable benevolence with the lowest value perception skills for power resources. It was concluded that the value perception subdimensions of rule conformity and personal security of preservice preschool teachers differed significantly according to gender. The value perception subskills of face, self-directed action, self-directed thought, concerned universalism, dependable benevolence, caring benevolence and societal security were revealed to differ according to class level. The value perception subskills of achievement, tolerant universalism, caring benevolence, interpersonal conformity and rule conformity were concluded to differ significantly according to academic success levels among preschool teacher candidates.

Keywords:

Value perception, Preschool education, Teacher candidate,

PDF

___

Akbaba-Altun, S. (2003). Eğitim yönetimi ve değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 7-18.
Aydın, M. (2003). Gençliğin değer algısı: Konya örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 121-144.
Balcı, F. A., & Yanpar-Yelken, T. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin “değer” kavramına yükledikleri anlamlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 81-90.
Coşkun, Y., & Yıldırım, A. (2009). Üniversite öğrencilerinin değer düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(6), 311-328.
Çileli, M., & Tezer, E. (1998). Life and value orientations of Turkish university students. Adolescence, 33(129), 219-224.
Demircioğlu, İ. H., & Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
Dilmaç, B., Bozgeyikli, H., & Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 69-91.
Güven, A. Z. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Language Academy, 5(1), 349-359.
Halstead, J. M., & Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: a review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30, 169-202.
Hoşgörür, V. (2017). Eğitimin toplumsal temelleri. Ö. Demirel & Z. Kaya, (Ed.) Eğitim bilimine giriş (ss. 129-160). Ankara: Pegem Akademi.
Inglehart, R., & Baker, W. E. (2000). Modernization, cultural change, and the persistence of traditional values. American Sociological Review, 65, 19-51.
Keskin, U., & Sağlam, H. İ. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 81-101.
Mehmedoğlu, U. (2006). Gençlik, değerler ve din: Küreselleşme, ahlak ve değerler. U. Mehmetoğlu & Y. Mehmetoğlu (Ed.). Küreselleşme, ahlak ve değerler (ss. 54-68). İstanbul: Litera Yayıncılık.
Özensel, E. (2003). Sosyolojik bir olgu olarak değer. Değerler Eğitim Dergisi, 1(3), 217-239.
Saracaloğlu, A. S., Uça, S., Başara-Baydilek, N., & Coşkun, N. (2013). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları ile değer algılarının incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 45-59.
Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi örneği. Değerler Eğitim Dergisi, 3(10), 73-88.
Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. Advances in Experimental Social Psychology, 25(1), 1-65.
Schwartz, S. H. (1994). Are there universal aspects in the structure and contents of human values? Journal of Social Issues, 50(4), 19-45.
Schwartz, S. H. (2006). A theory of cultural value orientations: Explications and applications. Comparative Sociology, 5, 130-180.
Şahin-Fırat, N., & Açıkgöz, K. (2012). Bazı değişkenler açısından öğretmenlerin değer sistemleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 422-435.
Şişman, M. (2000). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Tosun, T., & Uyanık-Balat, G. (2017). İlkokul birinci sınıfa devam eden çocukları olan annelerin değer algılarının ve çocuklarına aktarmak istedikleri değerlerin karşılaştırmalı incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama, 13(3), 498-510.
Veugelers, W., & Vedder, P. (2003). Values in teaching. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 9, 377-389.
Yalız-Solmaz, D. (2015). Öğretmen adaylarının insani değer düzeyleri: Anadolu Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği bölümünde bir araştırma. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 8(41), 1069-1076.
Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, 19, 499-522.
Zevalsiz S. (2014). Üniversite öğrencilerinin değer algısı: Karabük Üniversitesi örneği. Turkish Studies -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 1739-1762.