Mehmet AĞIR, Cengizhan BORAN, Fatih ÖZDEN, M.metin ARTUKOĞLU

Zeytinyağında Tüketici Tercihleri Üzerine Bir Araştırma: İzmir İli Dikili İlçesi Örneği

Zeytin bitkisinin Akdeniz ve benzeri iklime sahip bölgelerde yetişiyor olması zeytinyağı üretiminde ve tüketiminde belirli bölgelerin öne çıkması sonucunu doğurmaktadır. Bu çalışmada önemli miktarda zeytin ve zeytinyağı üretiminin yapıldığı İzmir ili Dikili ilçesinde farklı sosyo-ekonomik özellikler gösteren dört mahallede yaşayan tüketicilerin zeytinyağı tüketim tercihleri incelenmiştir. Çalışmanın amacı, tüketicilerin zeytinyağı tüketimlerini hem gelir gruplarına hem de yaşadıkları mahallelere göre ortaya koymak ve bazı sosyal özellikler açısından zeytinyağı tüketimi ile ilgili eğilimlerini belirlemeye çalışmaktır. Bu kapsamda oransal örnekleme formülünden yararlanarak tespit edilen 123 tüketiciyle yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veriler basit istatistiksel yöntemlerle analiz edilmiştir. Analiz sonucunda yüksek gelir grubundaki tüketicilerin asidi düşük zeytinyağı çeşidini tercih ettikleri, tüketimlerinin fazla olmasına rağmen tüketicilerin zeytinyağının nasıl, ne şekilde, hangi koşullarda üretildiği ve ülkeye olan katkısı konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Zeytinyağı, tüketici tercihleri, satın alma davranışı, sosyal değerler

PDF

___

KAYNAKÇAAkbay, C., 2007. Urban households’ cooking oil and fat consumption patterns in Turkey: Quality vs. quantitiy. Quality & Quantity, 41(6), 851-867.
Bayramer, G.,2015. Türkiye’nin Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı İhracatındaki Sorunların Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi), Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Aydın.
Bernabéu, R. Díaz, M.,2016. Preference for olive oil consumption in the Spanish local market. Spanish Journal of Agricultural Research, 14(4), e0108. http://dx.doi.org/10.5424/sjar/2016144-10200.
Capogna, D., Gomez, M.I., 2016. Olive oil: an overview of the Japanese market, OCL, 23(6):1-5.
Cömert, M., Adıyaman, S., Özkaya, F.D., 2012. Yerel Halkın Zeytinyağı ile İlgili Bilgi Düzeyinin Belirlenmesi: Gölbaşı, Ankara Örneği, Zeytin Bilimi 3 (1): 1-9.
Erbaş Tarkan, E., Artukoğlu,M.M,2016.Tüketicilerin Markalı Gıda Ürünü Tercih Etme Eğilimleri:Zeytinyağı Örneği, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 53(4):425-434.
Gülal, T.,2015. Zeytinyağı Üretim Tekniklerinin Tarihsel Gelişimi ve Birbirleriyle Karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi), Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Bursa.
Irmak, S. ve Ercan, U.2017. Karar Ağaçları Kullanılarak Türkiye Hanehalkı Zeytinyağı Tüketimi Görünümünün Belirlenmesi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13 (3), 553-564.
Lazaridis, P.,2004. Olive oil consumption in Greece: A microeconometric analysis. Journal of Family And Economic Issues, 25(3), 411-430.
Newbold,P.,1995.Statistics for Business and Economics, Prentice-Hall International, New Jersey,s.867.
Oktay, D.,2010. Ege Bölgesi’nde Zeytinyağı Tüketiminin Araştırılmasında Arz Zinciri Yönetiminin Olası Katkıları Üzerine Bir Araştırma (Doktora Tezi), Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, İzmir.
Olgun,A., Artukoğlu, M.M. ve Adanacıoğlu, H., Organik ve Konvansiyonel Zeytinyağında Pazarlama Kanallarının Etkinliğinin Belirlenmesi ve En Uygun Pazarlama Modelinin Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma , İzmir Ticaret Borsası Yayınları No: 88 , İzmir, 2009, 233s. (ISBN 978-9944-60-513-7).
Olgun,A., Artukoğlu, M.M., Adanacıoğlu, H., 2011.Türkiye'de Zeytin Sıkma Tesislerinin Karlılığı ve Etkinliği:Ege Bölgesi Örneği, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48(3),217-227,ISSN:1018-8851.
Örücü,E. ve Tavşancı,S. 2001. Gıda Ürünlerinde Tüketicilerin Satın Alma Eğilimini Etkileyen Faktörler ve Ambalajlama, Muğla Üniversitesi SBE Dergisi Bahar 2001,( 3):1-13.
Polat, F.,2010. Yemeklik yağ sektöründe tüketici davranışlarını etkileyen faktörlerin analizi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tiryaki, G. Y.,2008. Household’s olive oil consumption preferences socioeconomic and demographic differences. Agro Food Industry Hi-Tech, 19(5), 26-29. Tiryaki, G. Y. ve Akbay, C., 2005. Türkiye’de Ailelerin Sosyo-Ekonomik Gruplar İtibariyle Zeytinyağı Tüketimi, TMMOB Kimya Mühendisleri Odası 50. Yıl Etkinliği, Dinç Ofset Yayınları, İzmir, 381-391.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2017. Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2016, Haber Bülteni, sayı:24579. www.tuik.gov.tr/PdfGetir.do?id=24579.
Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 2016. Türkiye Zeytincilik Sektör Raporu, ISBN: 978-6059175-57-9, İzmir.