Achillea millefolium L. grubuna ait türlerde verim, uçucu yağ ve chamazulene içeriğinin belirlenmesi

Yurdumuzda bugüne kadar Achillea millefolium grubuna ait bitkiler üzerinde uçucu yağ oranı ve bileşimini belirlemeye yönelik birçok çalışma bulunmasına rağmen, tarımsal özelliklerini saptamaya yönelik bir araştırma bulunmamaktadır. Bu araştırma da özellikle dünyada hem tıbbi hem de ticari olarak önemli iki alt tür olan Bulgaristan kökenli A. asplenifolia ve A. collina ile Türkiye kökenli A. millefolium subsp. millefolium ve A. millefolium subsp. pannonica ve ticari çeşit Proanın kültüre alınması, verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi, ticari olarak önemli olan Bulgaristan kökenli türlerde üstün genotiplerin saptanması, bunların uçucu yağ miktarı ve içeriğiyle ilişkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Bornova ekolojik koşullarında iki yıl süre ile tarla denemeleri yürütülmüştür. İncelenen özelliklerin A. millefolium grubuna ait türlere ve bu türlerin farklı populasyonlarına göre değişim gösterdiği, bazı populasyonlardan ilk deneme yılı üç biçim, ikinci deneme yılı iki biçim alındığı saptanmıştır. Genel ortalama yeşil herba verimlerinin ilk yıl 122.0-2070 kg/da, ikinci yıl 217.2-2456.4 kg/da, drog herba verimlerinin ilk yıl 51.1-671.7 kg/da, ikinci yıl 80.4-782.7 kg/da, drog çiçek verimlerinin ilk yıl 321.0-497.5, ikinci yıl 47.9-285.9 kg/da, uçucu yağ oranlarının ilk yıl % 0.15- 0.44, ikinci yıl % 0.27-0.78 arasında değiştiği belirlenmiştir.

Determination of yield, essential oil and chamazulene content of species belong to Achillea millefolium L. group

Although there are several studies to investigate essential oil rate and composition of plants belonging to Achillea millefolium group in Turkey, there are no researches on agricultural practice. Adaptation to field condition, determination of yield and quality parameters, selecting of high yielding genotypes originated from Bulgaria, and investigating of interaction of these parameters with essential oil amount and composition of two subspecies A. asplenifolia and A. collina originated from Bulgaria which are commercially important medicinal plants worldwide, another two subspecies A. millefolium subsp. millefolium and A. millefolium subsp. pannonica originated from Turkey and commercial cultivar Proa were aimed in this study. For this purpose, a field experiment was conducted in Bornova location for two years. The results were suggested that species belonging to A. millefolium group and different populations of these species differed in investigated parameters, some populations had three harvests in first year and two harvests in second year. Average green herbage yield ranged between 1220 and 20700 kg/ha in first year, 2172 and 24564 kg/ha in second year, drug herbage yield varied between 511 and 6717 kg/ha in first year, 804 and 7827 kg/ha in second year, drug flos yield ranged between 3210 and 4975 kg/ha in first year, 479 and 2859 kg/ha in second year, essential oil rate differed between 0.15 and 0.44 % in first year, 0.27 and 0.78 % in second year.

PDF

___

Açıkgöz, N., M.E. Akbaş, A. Moghaddam ve K. Özcan, 1994. PCler için veri tabanı esaslı Türkçe istatistik paketi: TARİST, I. Tarla Bitkileri Kongresi, 24-28.04.1994, İzmir, s: 264-267.
Baytop, T., 1999. Türkiye'de Bitkilerle Tedavi, I.U. Eczacılık Fak. Yayını, İstanbul.
Bozin, B., N. Mimica-Dukic, M. Bogavac, L. Suvajdzic, N. Simin, I. Samojlik and M. Couladis, 2008. Chemical Composition,
Antioxidant and Antibacterial Properties of Achillea collina Becker ex Heimerl s.l. and A. pannonica Scheele Essential oils. Molecules. 13: 2058-2068
Çeltek, M. ve D. Yılmaz, 1990. Yaygın Olarak Uygulanan Toprak ve Bitki Analiz Yöntemleri İle Kabul Edilen Sınır Değerleri. Diploma Tezi E.Ü.Z.F. Toprak Bölümü, İzmir.
Dachler, M. and H. Pelzmann, 1999. Arznei- Und Gewiirzpflanzen, Anbau- Ernte- Aufbereitung (Klosterneuburg: Osterreichischer Agrarverlag, Pp. 25-35.
Davis, P.H., 1975. Flora Of Turkey And The East Agean Islands Vol:5, Edinburg At The University Press.
Giorgi, A., M. Mingozzi, M. Madeo, G. Speranza and M. Cocucci,
2005. Effect of Nitrogen Starvation on the Phenolic Metabolism and Antioxidant Properties of Yarrow (Achillea collina Becker ex Rchb.), Food Chemistry, 114: 204-211.
Gudaityte, O. and P.R. Venskutonis, 2007. Chemotypes of Achillea millefolium Transferred from 14 Different Locations in Lithuania to the Controlled Environment, Biochemical Systematics and Ecology, Vol: 35, P:582-592.
Haziri, A,I., N. Aliaga, M. Ismaili, S. Govori-Odai, O. Leci, F. Faiku, V. Arapi and I. Haziri, 2010. Secondary Metabolites in Essential Oil of Achillea millefolium (L.) Growing Wild in East Part of Kosova, American Journal of Biochemistry and Biotechnology, 6: 32-34.
Judzentiene, A. and D., Mockute, 2010.Essential Oil Composition of Two YarrowTaxonomic Forms,Central European Journal of Biology , 5:346352.
Karamenderes, C. ve T. Kesercioğlu, 2002. Türkiye'de yayılış Gösteren Achillea L.Cinsine Ait Bazı Taksonların Kromozom Sayıları, 14.BİHAT, 29-31 Mayıs, Eskişehir, poster, A13.
Karamenderes C., N.Ü. Karabay ve U. Zeybek, 2004. Achillea millefolium L., A. crithmifolia, Waldst.&Kitt. ve A. kotschyi Boiss. Subsp. kotschyinin Uçucu Yağ Bileşenleri ve Antimikrobiyal Etkileri, 14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, Eskişehir.
Konakchiev, A., B. Mikhova, M. Todorova, H. Najdenski, I. Tzvetkova, A. Vitkova and H. Duddeck, 2005. Composition of the Essential Oil of Achillea asplenifolia vent. From Bulgaria, Journal of Essential Oil-Breeding Plants, 8 (3), p.318-323, ISSN:0972-060.
Konakchiev, A., M. Todorova, B. Mikhova, A. Vitkova, H. Najdenski and H. Duddeck. 2006. Chemical Composition and Antimicrobial Activity of the Essential Oil From Two Achillea collina Becker, Comptes Rendus de IAcedemie Bulgare Des Sciences, 59, No:5.
Marquard, R. and E. Kroth, (Hrsg.), 2001. Anbau und Qualitatsanforderungen Ausgewahlter Arzneipflanzen. 302 sayfa. ISBN 3-86037-138-X.
Mitich L.W., 1990. Intriguing World of Weeds Yarrow The Herb of Achilles. Weed Technology 4: 451-453.
Mockute, D. and A. Judzentiene, 2003. Variability of the Essential Oils Composition of Achillea millefolium ssp. millefolium Growing Wild in Lithuania, Biochemical Systematics and Ecology, 31: 10331045.
13Achillea millefolium L. From Various Europen Countries, Natural Product Research, 20: 1082-1088.
Radusiene, J. and O. Gudaityte, 2006. Distribution of Essential Oils and Productivity in Achillea millefolium L. Spontaneous Populations. Rev. Bras. Pl. Med., Botucatu, 8: 155-158.
Rohloff, J., E.B. Skagen, A.H. Steen and T.H. Iversen, 2000. Production of Yarrow (Achillea millefolium L.) in Norway: Essential Oil Content and Quality, J. Agric. Food Chem., 48: 6205-6209.
Şahin, A., Y. Kiran, T. Arabacı and I. Turkoğlu, 2006. Karyological Notes on Eight Species of Achillea L. From Turkey (Asteraceae, Santolinoideae). Bot. J. Linn. Soc. 151: 573580.
Simic. N., R. Palic, V. Vajs and S. Milosavljevic, 2002. Composition and Antibacterial Activity of Achillea asplenifolia Essential Oil, Journal of Essential Oil Research 14: 76-78.
Telci, İ., 2001. Farklı Nane (Mentha spp.) Klonlarının Bazı Morfolojik Tarımsal ve Teknolojik Özellkilerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. GOP U. Fen Bilimleri Enstitüsü Tokat (Doktora Tezi).
Warwıck, S.I. and D. Briggs, 1979. The Genecology of Lawn Weeds. III. Cultivation Experiments with Achillea millefolium L., Bellis perennis L., Plantago lanceolata L., Plantago major L. and Prunella vulgaris L. Collected From Lawns and Contrasting Grassland Habitats. Neio Phvtologist, 83: 509-536.
Warwick, S.I. and L. Black, 1982. The Biology of Canadian Weeds. 52. Achillea millefolium L. s.l. Canadian Journal of Plant Science 62: 163-182.
Wichtl, M., 1971. Die Pharmakognostichemische Analys, Band, Farankurt/M.
Zeybek, N. ve U. Zeybek, 1994. Farmasötik Botanik. Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları, No:2, İzmir, 201 s.