Dezavantajlı bir grupta işyerinde sigarayı bırakma programının bir yıllık sonuçları
Amaç: İşyerinde sigara bıraktırma girişimlerinin birçok avantajı bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, İzmir Bayraklı Belediyesi'nin temizlik işleri çalışanlarında 2010 yılında yürütülen sigarayı bırakma programını tanıtmak ve programın etkinliğini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Program 24 Mart 2010 tarihinde başlamıştır. İlk üç hafta içinde katılan 27 kişiye eğitim seansının ardından bireysel danışmanlık, sonraki haftalarda katılan 28 kişiye ise bireysel danışmanlık kapsamında eğitim verilmiştir. Eğitim öncesi ve en az bir ay sonrasında 20 maddelik bir soru formuyla bilgi düzeyi sorgulanmıştır. Eğitimler ve izlemler işyerinde yüz yüze gerçekleştirilmiştir. Girişimin altı aylık ve bir yıllık sonuçlarının değerlen-dirilmesi için katılımcılar telefonla aranmıştır. Bulgular: 55 kişiden oluşan araştırma grubunun yaş ortalaması 33,4±6,9'dur (23-54) ve sadece üçü kadındır. Grubun %60'ının eğitim düzeyi ilkokul ve altındadır. Grubun sigaraya başlama yaş ortalaması 15,3±3,3, günde içtikleri sigara sayısı ortalama 21,6±11,7'dır. Katılımcıların çoğunun 10 paket yılının üzerinde tüketimi vardır (%72,7). Katılımcıların bilgi düzeylerinde anlamlı artış saptanmıştır. Bilgi artışı sigaranın sağlığa etkilerinden ziyade bırakma tedavileriyle ilgili konularda olmuştur. Katılımcıların 46'sına farmakolojik tedavi önerildiği halde sadece 18'i önerilen tedaviyi uygulayabilmiştir. Önde gelen uygulayamama nedeni ekonomik sıkıntıdır (n=18). Katılımcılar ilk görüşmeyle birlikte ortalama 6,2±3,5 (1-15) kez izlenmişlerdir. Altı ayın sonunda izlemi tamamlanan 48 kişiden 13'ü (%27,1), bir yılın sonunda 43 kişiden 11'i (%26,2) sigarayı bırakmıştı. Bir yıllık izlemi yapılabilenlerin 16'sı da (%38,1) günlük içtiği sigara sayısını ortalama 12,9±8,9 (3-30) adet azaltmıştır. Sonuç: İşyerlerinde sigara bırakma programlarının uygulanması, bunun işyeri hekimliği eğitiminin bir parçası olması erişkin sigara bırakma oranlarının düşürülmesine önemli katkılar koyabilir. Sigara bırakma tedavilerinin maliyetlerinin düşürülmesi veya bunların güvence kapsamına alınması başarıyı arttıracaktır.
One-year results of a workplace smoking cessation program among a disadvantaged group
Aim: Our aim was to introduce and evaluate a smoking cessation program conducted among Izmir Bayraklı Municipality's cleaning workers in 2010. Materials and Methods: The intervention started in March 24,2010. The first 27 participants attended a session and then individual counseling was conducted face-to-face at the workplace. The following 28 participants were only given individual counseling. Knowledge was assessed by a 20-item questionnaire applied before and one month after education. Participants were contacted by telephone to evaluate the six-month and one-year results. Results: The mean age of the 55 participants was 33.4±6.9 (23-54) years and only three were women. Sixty percent had primary school or lower education. The mean age at starting smoking was 15.3±3.3 years and the mean daily consumption 21.6±11.7 cigarettes. Most of the participants had smoked >10 pack-years (72.7%). There was a significant increase in the knowledge level of the participants, particularly on issues concerning quitting, but not of the harmful effects of smoking. Although pharmacologic treatment was proposed to 46 of the participants, only 18 used the treatment, due to mainly economic reasons (n=18). Participants were followed up 6.2±3.5 times (1-15) on the average, including the first counseling. At six months, 13/48 (27.1%) and at one-year, 11/43 (26.2%) participants had quit smoking. Among the followed-up participants at one year, 16 (38.1%) had decreased consumption by a mean of 12.9±8.9 (3-30) cigarettes per day. Conclusion: The application of smoking cessation programs at workplaces could have a significant impact in lowering adult smoking rates. The reduction of the costs of cessation treatment or their coverage by the security scheme will improve the outcome.
___
- 1) Sağlık Bakanlığı, Ulusal Tütün Kontrol Programı ve Eylem Planı 2008-2012, Ankara 2008 http://www.saglik.gov.tr/TSHGM/BelgeGoster.aspx? (erişim tarihi 13 Mayıs 2009).
- 2) Bilir N, Yıldız AN. Çalışma Hayatı ve Sigara (Sigarasız İşyerleri). Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları; 2008:7.
- 3) Cahill K, Moher M, Lancaster T. Workplace interventions for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev 2008;4:CD003440.
- 4) Kotin P, Gaul LA. Smoking in the workplace: A hazard ignored. Am J Public Health 1980;70:575-576.
- 5) Bilir N, Aslan D. İşyerleri ve işveren açısından sigara kullanımının ekonomik boyutu. http://www.ttb.org.tr/STED/2007/ocak/isyerleri.pdf (erişim tarihi 26 Ocak 2011).
- 6) Centers for Disease Control and Prevention (CDC). State smoking restrictions for private sector worksites, restaurants and bars--United States, 2004 and 2007. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2008;57:549-552.
- 7) Özdamar K. Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi; 2005:235-278.
- 8) Aksakoğlu G. Sağlıkta Araştırma ve Çözümleme. İzmir: DEÜ Rektörlük Basımevi; 2006:182-184.
- 9) Smedslund G, Fisher K J, Boles S M, Lichtenstein E. The effectiveness of workplace smoking cessation programmes: A meta-analysis of recent studies. Tobacco Control 2004;13:197-204.
- 10) Mishra GA, Majmudar PV, Gupta SD, Rane PS, Uplap PA, Shastri SS. Workplace tobacco cessation program in India: A success story. Indian J Occup Environ Med 2009;13:146-153.
- 11) Solak ZA, Telli CG, Erdinç E. Sigarayı bırakma tedavisinin sonuçları. Toraks Derg 2003;4:73-77.
- 12) Salepçi B, Fidan A, Oruç Ö, Torun E, Benan Çağlayan B, Kader ŞN. Sigara bırakma polikliniğimizde başarı oranları ve başarıda etkili faktörler. Toraks Derg 2005;6:151-158.
- 13) Grimshaw GM, Stanton A. Tobacco cessation interventions for young people. Cochrane Database Syst Rev 2006;4:CD003289.
- 14) Lindström M, Hanson BS, Ostergren PO, Berglund G. Socioeconomic differences in smoking cessation: The role of social participation. Scand J Public Health 2000;28:200-208.
- 15) Solak ZA, Kaçmaz Başoğlu Ö, Erdinç E. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olgularında sigarayı bırakma başarısı. Tüberk Toraks Derg 2006;54(1):43-50.
- 16) Moher M, Hey K, Lancaster T. Workplace interventions for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev 2003;(2):CD003440.
- 17) Demir T, Tutluoğlu B, Koç N ve ark. Sigara bırakma polikliniğimizin bir yıllık izlem sonuçları. Tüberk Toraks Derg 2004;52:63-68.
- 18) Kottke TE, Battista RN, De Friese GH, Brekke ML. Attributes of successful smoking cessation interventions in medical practice. A metaanalysis of 39 controlled trials. JAMA 1988;259:2883-2889.
- 19) Halpern MT, Taylor H. Beliefs regarding smoking in the workplace: results from the Global Workplace Smoking Survey. Int J Public Health 2009;54:391-401.