Feride BACANLI, Elvan YILDIZ AKYOL, Semih KAYNAK, Mehmet Buğra ÖZHAN

Ergen-Ebeveyn Kariyer Uyumu Ölçeği'ni Türkçeye Uyarlama Çalışması

Bu araştırmanın temel amacı Ergen-Ebeveyn Kariyer Uyumu Ölçeği’nin (Sawitri vd., 2012) geçerlik ve güvenirliğinin Türkiye’deki ergen öğrenciler üzerinde incelenmesidir. İlk olarak ölçeği oluşturan maddeler Türkçeleştirilmiştir. Türkçeleştirilen maddeler psikolojik danışma ve rehberlik, ölçme ve değerlendirme ve Türkçe alanlarından uzmanlar tarafından incelenmiş, alınan dönütler kapsamında gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Ölçeğin Türkçe formu Ankara il merkezinde üçü lise, üçü ortaokul düzeyinde olmak üzere altı farklı okulda öğrenim görmekte olan toplam 494 ergen öğrenciye uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğine kanıt sağlamak amacıyla doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Yapılan birinci ve ikinci düzey DFA sonuçları birlikte değerlendirildiğinde; ölçeğin orijinal formunda yer alan iki faktörlü yapısının araştırmanın çalışma grubu olan Türk ergen öğrencilerde de desteklendiği görülmüştür. Ölçeğin geçerliğine kanıt sağlamak amacıyla Kariyer Seçiminde Aile Etkisi Ölçeği ile ilişkisi incelenmiştir. Ölçeğin güvenirliği, Cronbach Alpha katsayısı ile iç tutarlılık, test-tekrar test tekniği ile de kararlılık bağlamında incelenmiştir. Yapılan inceleme sonucunda Cronbach Alpha katsayısı değerleri tamamlayıcı uyum alt boyutu için .77, benzerlik uyumu alt boyutu için .73, ölçeğin bütünü için ise .82 olarak bulunmuştur. Test-tekrar test güvenirlikleri ise tamamlayıcı uyum alt boyutu için .84, benzerlik uyumu alt boyutu için .79, ölçeğin bütünü için ise .89 olarak hesaplanmıştır. Araştırma bulguları bir bütün olarak değerlendirildiğinde Ergen-Ebeveyn Kariyer Uyumu Ölçeği’nin ebeveynler ile onların ergen çocuklarının kariyer beklentileri arasındaki uyumu ölçen, 11 maddeden ve tamamlayıcı uyum ve benzerlik uyumu olmak üzere iki alt faktörden oluşan, gelecek teorik ve uygulamalı araştırmalarda kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Ergen-ebeveyn kariyer uyumu, ölçek uyarlama

PDF

___

Bacanlı, F. & Sürücü, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin kariyer gelişimleri ile ebeveyne bağlanmaları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(4), 679-700.
Bacanlı, F. (2016). Career decision-making difficulties of Turkish adolescents. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 16(2), 233-250.
Bacanlı, F., Eşici, H., & Özünlü, M. B. (2013). Kariyer karar verme güçlüklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(40), 198-211.
Bronfenbrenner, U. (1986). Ecology of the family as a context for human development: Research perspectives. Developmental Psychology, 22(6), 723-742.
Bryant, B. K., Zvonkovic, A. M., & Reynolds, P. (2006). Parenting in relation to child and adolescent vocational development. Journal of Vocational Behavior, 69(1), 149-175.
Cable, D. M., & Edwards, J. R. (2004). Complementary and supplementary fit: a theoretical and empirical integration. Journal of Applied psychology, 89(5), 822-834.
Duffy, R. D., & Dik, B. J. (2009). Beyond the self: External influences in the career development process. The career development quarterly, 58(1), 29-43.
Ferry, T. R., Fouad, N. A., & Smith, P. L. (2000). The role of family context in a social cognitive model for career-related choice behavior: A math and science perspective. Journal of Vocational Behavior, 57(3), 348-364.
Fouad, N. A., Cotter, E. W., Fitzpatrick, M. E., Kantamneni, N., Carter, L., & Bernfeld, S. (2010). Development and validation of the family influence scale. Journal of Career Assessment, 18(3), 276-291.
Gati, I., & Saka, N. (2001). High School Students' Career‐Related Decision‐Making Difficulties. Journal of Counseling & Development, 79(3), 331-340.
Ginzberg, E. (1984). Career development. D. Brown ve L. Brooks (Ed.), Career choice and development, applying contemporary theories to practice içinde (ss.169-241). San Francisco: Jossey-Bass.
Gottfredson, L. S. (1981). Circumscription and compromise: A developmental theory of occupational aspirations. Journal of Counseling psychology, 28(6), 545-579.
Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural equation modeling with simplis command language. Lincolnwood: Scientific Software International.
Keller, B. K., & Whiston, S. C. (2008). The role of parental influences on young adolescents' career development. Journal of Career Assessment, 16(2), 198-217.
Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3rd ed.). New York: Guilford.
Kristof, A. L. (1996). Person‐organization fit: An integrative review of its conceptualizations, measurement, and implications. Personnel Psychology, 49(1), 1-49.
Lapan, R. T., Hinkelman, J. M., Adams, A., & Turner, S. (1999). Understanding rural adolescents' interests, values, and efficacy expectations. Journal of Career Development, 26(2), 107-124.
Lent, R. W., Brown, S. D., & Hackett, G. (1994). Toward a unifying social cognitive theory of career and academic interest, choice, and performance. Journal of Vocational Behavior, 45(1), 79-122.
Lent, R. W., Brown, S. D., & Hackett, G. (2000). Contextual supports and barriers to career choice: A social cognitive analysis. Journal of Counseling Psychology, 47(1), 36-49.
Li, C., & Kerpelman, J. (2007). Parental influences on young women’s certainty about their career aspirations. Sex Roles, 56(1-2), 105-115.
Mannheim, B., & Seger, T. (1993). Mothers' occupational characteristics, family position, and sex role orientation as related to adolescents' work values. Youth & Society, 24(3), 276-298.
Marcia, J. E. (1980). Identity in adolescence. Handbook of Adolescent Psychology, 9(11), 159-187.
Muchinsky, P. M., & Monahan, C. J. (1987). What is person-environment congruence? Supplementary versus complementary models of fit. Journal of Vocational Behavior, 31(3), 268-277.
Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill.
Otto, L. B. (2000). Youth perspectives on parental career influence. Journal of Career Development, 27(2), 111-118.
Öztemel, K. (2013). Lise öğrencilerinin kariyer karar verme güçlüklerinin yordayıcıları olarak sosyal destek ve cinsiyet. Türk Eğitim bilimleri dergisi,11(3), 241-257.
Özünlü, M. B., & Bacanlı, F. (2015). Kariyer Seçiminde Aile Etkisi Ölçeği'nin Türkçe'ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(1), 13-32.
Paa, H. K., & McWhirter, E. H. (2000). Perceived influences on high school students' current career expectations. The Career Development Quarterly, 49(1), 29-44.
Phillips, S. D., Blustein, D. L., Jobin-Davis, K., & White, S. F. (2002). Preparation for the school-to-work transition: The views of high school students. Journal of Vocational Behavior, 61(2), 202-216.
Phillips, S. D., Christopher-Sisk, E. K., & Gravino, K. L. (2001). Making career decisions in a relational context. The Counseling Psychologist, 29(2), 193-214.
Sawitri, D. R., Creed, P. A., & Zimmer-Gembeck, M. J. (2012). The adolescent–parent career congruence scale: Development and initial validation. Journal of Career Assessment, 21(2), 210-226.
Schreiber, J. B., Nora, A., Stage, F. K., Barlow, E. A., & King, J. (2006). Reporting structural equation modeling and confirmatory factor analysis results: A review. The Journal of Educational Research, 99(6), 323-338.
Sekiguchi, T. (2004). Person-organization fit and person-job fit in employee selection: A review of the literature. Osaka Keidai Ronshu, 54(6), 179-196.
Super, D. E. (1990). A life-span, life-space approach to career development. D. Brown ve L. Brooks (Ed.) The Jossey-Bass management series and The Jossey-Bass social and behavioral science series. Career choice and development: Applying contemporary theories to practice içinde (ss. 197-261). San Francisco: Jossey-Bass.
Sürücü, M. (2005). Lise öğrencilerinin mesleki olgunluk ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Turner, S., & Lapan, R. T. (2002). Career self‐efficacy and perceptions of parent support in adolescent career development. The Career Development Quarterly, 51(1), 44-55.
Young, R. A., Valach, L., Ball, J., Paseluikho, M. A., Wong, Y. S., DeVries, R. J., . . . Turkel, H. (2001). Career development in adolescence as a family project. Journal of Counseling Psychology, 48(2), 190-202.
Young, R. A., Valach, L., Paseluikho, M. A., Dover, C., Matthes, G. E., Paproski, D. L., & Sankey, A. M. (1997). The joint action of parents and adolescents in conversation about career. The Career Development Quarterly, 46(1), 72-86.