İklim Değişikliği Endişesi Ölçeği: Türkçeye Uyarlama Çalışması

Bu çalışmada, Stewart (2021) tarafından geliştirilen İklim Değişikliği Endişesi Ölçeği (İDEÖ) Türkçeye uyarlanmıştır. Araştırma 236 öğretmen adayından oluşan bir çalışma grubu üzerinde yürütülmüştür. Yapı geçerliği kapsamında uygulanan doğrulayıcı faktör analizinde (DFA), İDEÖ’nün orijinal formundaki tek faktörlü yapının Türk kültüründe doğrulanmadığı tespit edilmiştir. Bundan dolayı ölçeğin Türkçe formundaki faktör yapısını belirlemek üzere açımlayıcı faktör analizi (AFA) gerçekleştirilmiştir. AFA’da toplam varyansın %64,17’sini açıklayan iki faktörlü bir yapıya ulaşılmıştır. Ortaya çıkan faktörler kaygı ile çaresizlik hissi şeklinde isimlendirilmiştir. Bu iki faktörlü yapı üzerinden yürütülen DFA’da, rapor edilen uyum indekslerinin kabul edilebilir sınırlar içerisinde kaldığı saptanmıştır. Güvenirlik analizinde kaygı ve çaresizlik hissi boyutlarına ait Cronbach alfa katsayıları sırasıyla 0,87 ve 0,83 olarak bulunmuştur. Ölçeğin geneline ait tabakalı Cronbach alfa katsayısı ise 0,91 olarak kestirilmiştir. Madde analizinde, ölçekteki tüm maddeler için madde korelasyonlarının 0,30 ölçüt değerini aştığı sonucuna varılmıştır. Elde edilen sonuçlar, İDEÖ’nün Türkçe formu ile elde edilen ölçümlerin geçerli ve güvenilir olduğunu yansıtmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İklim değişikliği, iklim değişikliği endişesi, ölçek uyarlama, geçerlik, güvenirlik

Climate Change Worry Scale: Turkish Adaptation Study

In this study, the Climate Change Worry Scale (CCWS) developed by Stewart (2021) was adapted to Turkish. The research was conducted on a study group consisting of 236 teacher candidates. In the confirmatory factor analysis (CFA) applied within the scope of construct validity, it was determined that the single-factor structure in the original form of CCWS was not confirmed in Turkish culture. Therefore, an exploratory factor analysis (EFA) was performed to determine the factor structure in the Turkish form of the scale. In EFA, a two-factor structure that explains 64,17% of the total variance has been reached. The emerging factors were named as anxiety and feeling of helplessness. It has been established that the fit indices reported in the CFA conducted over this two-factor structure remain within acceptable limits. In the reliability analysis, Cronbach's alpha coefficients for the dimensions of anxiety and feeling of helplessness were found as 0,87 and 0,83 respectively. The stratified Cronbach alpha coefficient of the whole scale was estimated as 0,91. In the item analysis, it was concluded that item correlations exceed the 0,30 criterion value for the all items in the scale. These results reflect that the measurements obtained by means of Turkish form of CCWS are valid and reliable.

Keywords:

Climate change, climate change worry, scale adaptation, validity, reliability,

PDF

___

Abatzoglou, J. T., Williams, A. P. 2016. Impact of anthropogenic climate change on wildfire across western US forests. Proceedings of the National Academy of Sciences, 113(42), 11770–11775. https://doi.org/10.1073/pnas.1607171113
Afifi, A., Clark, V. A., May, S. 2004. Computer-aided multivariate analysis (4th ed.). Chapman & Hall/CRC, Boca Raton, FL.
Aksu, G., Eser, M. T., Güzeller, C. 2017. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapısal eşitlik modeli uygulamaları. Detay, Ankara.
Asian Development Bank, 2012. Addressing Climate Change and Migration in Asia and The Pacific: Final Report, https://www.adb.org/sites/default/files/publication/29662/addressing-climate-change-migration.pdf.
Bayram, N. 2009. Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi. Ezgi, Bursa.
Berry, H. L., Bowen, K., Kjellstrom, T. 2010. Climate change and mental health: a causal pathways framework. International Journal of Public Health, 55(2), 123–32. https://doi.org/10.1007/s00038-009-0112-0
Brown, T. A. 2006. Confirmatory factor analysis for applied research. The Guildford, New York.
Bourque, F., Willox, A. S. 2014. Climate change: The next challenge for public mental health?, International Review of Psychiatry, 26(4), 415–422. https://doi.org/10.3109/09540261.2014.925851
Böhm, G. 2003. Emotional reactions to environmental risks: Consequentialist versus ethical evaluation. Journal of Environmental Psychoogy, 23(2), 199–212. https://doi.org/10.1016/S0272-4944(02)00114-7
Böhm, G., Pfister, H. R. 2001. Mental representation of global environmental risks. Research in Social Problems and Public Policy, 9, 1–30.
Büyüköztürk, Ş. 2010. Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi, Ankara.
Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö., Köklü, N. 2011. Sosyal bilimler için istatistik. Pegem Akademi, Ankara.
Cankardaş, S., Sofuoğlu, Z. 2021. İklim değişikliği ve birey üzerindeki etkilerinin gözden geçirilmesi. Nesne, 9(19), 139–146. https://doi.org/10.7816/nesne-09-19-11
Cianconi, P., Betrò, S., Janiri, L. 2020. The impact of climate change on mental health: A systematic descriptive review. Frontiers in psychiatry, 11, 74. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2020.00074
Clayton, S. 2020. Climate anxiety: Psychological responses to climate change. Journal of Anxiety Disorders, 74, 1–7. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2020.102263
Clayton, S., Karazsia, B. T. 2020. Development and validation of a measure of climate change anxiety. Journal of Environmental Psychology, 69, 1–11. https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2020.101434
Collier, J. E. 2020. Applied structural equation modeling using AMOS. Routledge, New York.
Dal, B., Alper, U., Özdem Yılmaz, Y., Sönmez, D. 2015. A model for pre-service teachers' climate change awareness and willingness to act for pro-climate change friendly behavior: Adaptation of awareness to climate change questionnaire. International Research in Geographical and Environmental Education, 24(3), 1–17. https://doi.org/10.1080/10382046.2015.1034456
Demir, A. 2009. Küresel iklim değişikliğinin biyolojik çeşitlilik ve ekosistem kaynakları üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 1(2), 37–54. https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000013
Demirbaş, M., Aydın, R. 2020. 21. yüzyılın en büyük tehdidi: Küresel iklim değişikliği. Ecological Life Sciences (NWSAELS), 15(4), 163–179. https://doi.org/10.12739/NWSA.2020.15.4.5A0143
Erkuş, A. 2012. Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme. Pegem Akademi, Ankara.
Erlat, E., Avşar, E. 2020. Türkiye’de Mayıs 2020 gözlenen sıcak hava dalgasının klimatolojik ve sinoptik değerlendirmesi. Ege Coğrafya Dergisi, 29(2), 201–215.
Frich, P., Alexander, L. V., Della-Marta, P., Gleason, B., Haylock, M., Klein Tank, A. M. G., Peterson, T. 2002. Observed coherent changes in climatic extremes during the second half of the twentieth century. Climate Research, 19, 193–212. https://doi.org/10.3354/cr019193
Gezer, M., İlhan, M. 2019. İklim değişikliği bilgi testinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. 27. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi Tam Metin Kitabı, 505–514, Atatürk Üniversitesi, Antalya.
Gezer, M., İlhan, M. 2020. İklim değişikliğinin önlenmesine yönelik umut ölçeği: Türkçeye uyarlama çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34), 337–356. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.16
Goss, M., Swain, D. L., Abatzoglou, J. T., Sarhadi, A., Kolden, C. A., Williams, A. P., Diffenbaugh, N. S. 2020. Climate change is increasing the likelihood of extreme autumn wildfire conditions across California. Environmental Research Letters, 15(9), 1–14. https://doi.org/10.1088/1748-9326/ab83a7
Hatipoğlu, R., Avcı, M., Çınar, S. 2019. Effects of climate change on the grasslands. Turkish Journal of Agriculture, 7(12), 2282–2290. https://doi.org/10.24925/turjaf.v7i12.2282-2290.3049
Hoffman, B. 2015. Motivation for learning and performance. Elsevier, San Diego.
Ilık Bilben, M. S. 2019. Dünyadan örnekler ışığında iklim değişikliği kaynaklı göçleri anlamak. Mediterranean Journal of Humanities, IX(2), 335–355. https://doi.org/10.13114/MJH.2019.494
Kahn, J. H. 2006. Factor analysis in counseling psychology research, training, and practice: Principles, advances, and applications. The Counseling Psychologist, 34(5), 684–718. https://doi.org/10.1177/0011000006286347
Kelloway, E. K. 201. Using Mplus for structural equation modeling (2nd ed.). Sage, Los Angeles.
McCoach, D. B., Gable, R. K., Madura, J. P. 2013. Instrument development in the affective domain (3rd ed.). Springer, New York.
McDonald, M. 2021. After the fires? Climate change and security in Australia. Australian Journal of Political Science, 56(1), 1–18. https://doi.org/10.1080/10361146.2020.1776680
Milfont, T. L., Milojev, P., Greaves, L. M., Sibley, C. G. 2015. Socio-structural and psychological foundations of climate change beliefs. New Zealand Journal of Psychology, 44(1), 17–30.
Pallant, J. 2005. SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using SPSS for windows. Australian Copyright, Australia.
Panu, P. 2020. Anxiety and the ecological crisis: An analysis of eco-anxiety and climate anxiety. Sustainability, 12(19), 7836. https://doi.org/10.3390/su12197836
Pett, M. A., Lackey, N. R., Sullivan, J. J. 2003. Making sense of factor analysis: The use of factor analysis for ınstrument development in health care research. Sage, Thousand Oaks California.
Robinson, C., Dilkina, B., Moreno-Cruz, J. 2020. Modeling migration patterns in the USA under sea level rise. PLoSONE, 15(1), e0227436. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0227436
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., Müller, H. 2003. Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23–74.
Searle, K., Gow, K. 2010. Do concerns about climate change lead to distress? International Journal of Climate Change Strategies and Management, 2(4), 362–379. https://doi.org/10.1108/17568691011089891
Slater, T., Hogg, A. E., Mottram, R. 2020. Ice-sheet losses track high-end sea-level rise projections. Nature Climate Change, 10, 877–881. https://doi.org/10.1038/s41558-020-0893-y
Sönmez, V., Alacapınar, F. G. 2016. Sosyal bilimlerde ölçme aracı hazırlama. Anı, Ankara.
Stewart, A. E. 2021. Psychometric properties of the climate change worry scale. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(2). https://doi.org/10.3390/ijerph18020494
Sümer, N. 2000. Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49–74.
Şen, Ö. L. 2013. Türkiye’de iklim değişikliğinin bütünsel resmi. III. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi’nde sunulmuş sözlü bildiri, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, https://www.hidropolitikakademi.org/uploads/wp/2016/04/T%C3%9CRK%C4%B0YE%E2%80%99DE-%C4%B0KL%C4%B0M-DE%C4%9E%C4%B0%C5%9E%C4%B0KL%C4%B0%C4%9E%C4%B0N%C4%B0N-B%C3%9CT%C3%9CNSEL-RESM%C4%B0.pdf.
Şen, Ö. L., Bozkurt, D., Göktürk, O. M., Dündar, B., Altürk, B. 2013. Türkiye’de iklim değişikliği ve olası etkileri. 3. Taşkın Sempozyumu’nda sunulmuş sözlü bildiri, DSİ Genel Müdürlüğü, İstanbul.
Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. 2007. Using multivariate statistics. MA: Pearson Education Inc, Boston.
Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, 2021. Türkiye 2020 Yılı İklim Değerlendirmesi Raporu, https://mgm.gov.tr/FILES/iklim/yillikiklim/2020-iklim-raporu.pdf.
Turan, E. S. 2018. Türkiye'nin iklim değişikliğine bağlı kuraklık durumu. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 4(1), 63–69. https://doi.org/10.213247/dacd.357384
Türkeş, M. 2008. Küresel iklim değişikliği nedir? Temel kavramlar, nedenleri, gözlenen ve öngörülen değişiklikler. İklim Değişikliği ve Çevre, 1(1), 26–37.
Türkeş, M. 2012. Türkiye’de gözlenen ve öngörülen iklim değişikliği, kuraklık ve çölleşme. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 4(2), 1–32. https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000063
van Oldenborgh, G. J., Krikken, F., Lewis, S., Leach, N. J., Lehner, F., Saunders, K. R., van Weele, M., Haustein, K., Li, S. Wallom, D., Sparrow, S., Arrighi, J., Singh, R. K., van Aalst, M. K., Philip, S. Y., Vautard, R., Otto, F. E. L. 2021. Attribution of the Australian bushfire risk to anthropogenic climate change. Natural Hazards Earth System Sciences, 21, 941–960. https://doi.org/10.5194/nhess-21-941-2021
Weber, E. U. 2010. What shapes perceptions of climate change? Wiley Interdisciplinary Reviews: Climate Change, 1(3), 332–342. https://doi.org/10.1002/wcc.41
Weintrobe, S. 2013. The difficult problem of anxiety in thinking about climate change. In Weintrobe, S. (Eds.), Engaging with Climate Change: Psychoanalytic and Interdisciplinary Perspectives, pp. 33–47, Routledge.
Wullenkord, M., Tröger, J., Hamann, K. R., Loy, L., Reese, G. 2021. Anxiety and climate change: A validation of the climate anxiety scale in a German-speaking quota sample and an ınvestigation of psychological correlates. https://doi.org/10.31234/osf.io/76ez2