KAPİTALİST KÜRESELLEŞMENİN ORTADOĞU’DA SOSYO-EKONOMİK VE POLİTİK ALANA ETKİLERİ: İSTİKRAR VE KALKINMA İÇİN FIRSAT MI TEHDİT Mİ?

Kapitalizm, Ortadoğu’da tam yerleşememiş ama etkileri gün geçtikçe artan bir olgudur. Kapitalizmin Batı’nın sunduğu haliyle insanlığa refah ve mutluluk getirdiğini iddia etmek çok mümkün değildir. İkiz kardeşler olan küreselleşme ve kapitalizm, insani yönü son derece sorunlu olan bir süreç olarak bölgede mevzi kazanmaya devam etmektedir.Küreselleşme, kapitalist değerleri taşıyıcı ve yayıcı bir enstrüman olarak bölgeyi dönüştürmektedir. Küreselleşmenin, kapitalizm aracılığıyla neden olduğu gelir dağılımındaki adaletsizlikler, sosyal, ekonomik ve politik eşitsizlikler, Arap dünyasında büyük sosyal ve siyasal sorunlara neden olmaktadır. Bölgede küreselleşmenin beslediği şeffaflık, demokrasi, insan hakları gibi olgular ise birer fırsat olarak değerlendirilmelidir. Ancak bu bakımdan da kat edilmesi gereken çok mesafe olduğu anlaşılmaktadır.Bu çalışmada bölgenin politik olarak liberal demokratik değerlerin yaygınlaştırılmasına ihtiyacının olduğu, bölgeye dıştan müdahalelerin bölgeyi ekonomik, sosyal ve politik yönden istikrarsızlaştırdığı, bölgesel aktörlerin, bölge ve bölge dışı aktörlerle karşılıklı bağımlılık teorisi eksenli işbirliği olanaklarını maksimum düzeyde geliştirmesi gerektiği savunulmaktadır.

THE EFFECTS OF CAPITALIST GLOBALIZATION ON SOCIO-ECONOMIC AND POLITICAL SPHERE: AN OPPORTUNITY OR THREAT TO STABILITY AND DEVELOPMENT

Capitalism not fully inserted in the Middle East, but the effects are increasing day by day is a phenomenon. It is not possible to claim that the West's offer of capitalism brought prosperity and happiness to humanity. Twin brothers globalization and capitalism as a process which is extremely problematic in human aspects continues to gain leverage in the region.Globalization, as an instrument of capitalist values which is carrier and spreader, is transforming the region. Through globalization of capitalism caused in justice in income distribution, social, economic and political inequalities has caused major social and political problems in the Arab world. In there gion that globalization feeds, such as transparency, democracy, human rights should be considered as an opportunity. However, from this aspect that is understood to be the far distanceto be covered.In this study emphasizes that in the region there is need to expand politically liberal democratic values, external interventions to the region economically, socially and politically caused destabilization, regional actors have to develop cooperation oportunities with regional and non-regional actors based on interdependence theory on meximumlevel.

___

Akbaş, Z. (2011). ABD’nin Ortadoğu Politikalarının Sürdürülebilirliği ve Ortadoğu’da Güç Mücadelesi, HistoryStudies International Journal Of History, ABD ve Büyük Ortadoğu İlişkileri Özel Sayısı, ss.1-18.

Akbaş, Z. (2012). Küreselleşmenin Gelir Dağılımına Etkisi: Yoksulluk, Gelir Adaletsizliği ve İnsani Güvenlik İlişkisi, CPRS Turkey Coventry University, International Human Security Conference Series, ss. 121-138.

Akbaş, Z ve Çaylı Ş. (2016). Küreselleşen Dünyada BRICS ve ŞİÖ Üzerinden Çok Kutupluluğun Güçlenişi ve Batı’yla Rekabet: Güçlü ve Zayıf Yönler, Edt. Cem Can ve Abdurrahman Kilimci, Detay Yayıncılık, Ankara, ss.670-687.

Arı T., (2013). Uluslararası İlişkiler Teorileri, MKM Yayıncılık, Bursa.

Beck, U. (2003). The Silence of Words: On TerrorandWar, Security Diallogue, 34(3), ss. 255–267.

Bozatay, Ş. A. (2013). Küresel Siyaset, İstanbul, Beta.

Brach, J., (2010). Technological Readiness in the Middle East and North Africa- Implications for Egypt, German Institute of Global and Area Studies, ss. 1-21.

Ch, M.A.,Faheem, M.A., Bin Dost, M.K., Abdullah, I. (2011). Globalisation and its Impacts on the World Economic Development, International Journal of Business andSocialScience, 2(23), ss. 291-297

CIA (2015), https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/jo.html, (23.09.2015).

CIA, (2014) https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields /2103.html, (23.09.2014).

Dışişleri Bakanlığı, Amerika Birleşik Devletleri'nin Ekonomisi, http://www.mfa.gov.tr/amerika-birlesik-devletleri-ekonomisi.tr.mfa, (26.11.2014).

Democracy Index 2012, (2012). Democracy at a Standstill, Areport from The Economist Intelligence Unit, The Economist, Intelligence Unit, http://pages.eiu.com/rs/eiu2/images/Democracy-Index-2012.pdf, (23.10.2016).

Dünya Bankası (2014). http://databank.worldbank.org/data/views/reports/tableview.aspx?isshared=true, (22.09.2014).

Dünya Bankası (2014). http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS, (22.09.2014).

Estache, A.,lanchovichina, E., Bacon, R., Salamon, I., (2013) “Infrasture and Employment Creation in the Middle East and Nort Africa”, The World Bank Press.

Fargues, P. (2008). Emerging Demographic Patternsacross the Mediterranean and their Implications for Migration Through 2030, Migration Policy Institute, www.migrationpolicy.org/pubs/Fargues-Paper.pdf, ss. 18-19.

Hirst, P.,Thompson, G. (1996). Küreselleşme Sorgulanıyor. Ankara, Dost Kitabevi.

Indeksmundi, http://www.indexmundi.com/facts/indicators/EG.USE.ELEC.KH/map/middle-east, (23.09.2014).

Indexmundi, Kişi Başına Elektrik Tüketimi, http://www.indexmundi.com/g/r.aspx?v=81000, (24.08.2015).

Nations Online, Ülke NüfusFaktörleri, http://www.nationsonline.org/oneworld/population-by-country.htm, (24.11.2014).

Numbeo, Suç, http://www.numbeo.com/crime/, (26.11.2014).

Iqbal, F.,Nabli, M.K., Trade, (2004). Foreign Direct Investmentand Development in theMiddle East and North Africa, World Bank, Washington DC, ss. 1-24.

Kelly, S., (2010). Hard-Won Progress Ans A Long Road Ahead: Women’s Rights ın the Middle East And North Africa”, https://freedomhouse.org/sites/default/files/270.pdf, ss.1-21, (23.11.2015).

Khanna, P. (2011). Dünya Nasıl Yönetilmeli: İstikrarsız Dönemde Yeni Diplomasi, Çev. Mert Akcanbaş, İstanbul, Destek Yayınevi.

Mak, A.H.N., Lumbers, M., Eves, A., (2012) “Globalisation and Food Consumption in Tourism”, Annals of Tourism Research, 39(1), ss.171-176.

Mammadov, A., (2013). Azerbaycan Dış politikasında Enerji Faktörü, Akademik Bakış Dergisi, (35), ss. 1-15.

Mutlu, M., “Ortadoğu’da Savunma Harcamaları: ABD Örneği”, Uluslararası Ortadoğu Barış Araştırmaları Merkezi.

Orsam, Ortadoğu ve Kalkınma, (2014) http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/2012131_ Ortado%C4%9Fu%20ve%20Kalk%C4%B1nma.pdf. (27.09.2014).

Paker, E. B. (2012). Küresel Güvenlik Kompleksi Uluslararası Siyaset ve Güvenlik, İstanbul, İletişim Yayınları.

Regional Fact Sheet From the World Development Indicators 2009, Middle East and North Africa, Middle East & North Africa: Regional Data from the WDI Database, http://siteresources.worldbank.org/DATASTATISTICS/ Resources/regional-backgrounders.pdf, (23.09.2015).

Scholte, J. A. (2000). Globalization: A Critical Introduction, London, Palgrave Macmillan Press.

Subaşat, T. (2007). Küreselleşme ve Eşitsizlik’ Küreselleşme Üzerine Notlar, Oğuz Kaymakçı (Editör), İstanbul, Nobel Yayın Dağıtım.

United StatesAgency International Development, 2011. CSO Sustainability Index For The Middle East And North Africa, http://www.usaid.gov/, (23.09.2015).