İMANIN DEĞERSEL ANLAMI VE İSLAM'DA İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN TEMELLERİ

İman kelimesi,"güvenmek, doğrulamak, kabullenmek, inanılır, güvenilir olmak, " anlamlarına gelir. İman, Yüce Allah’ın Hz.Muhammed’e gönderdiği açık ve kesin hükümleridoğrulamak, bunların gerçek ve doğru olduğuna gönülden inanmak demektir. İman, insan davranışı/ahlakı üzerinde en etkili güdülerin başında gelmektedir. İman tüm kişiliğin bir eylemi ve vicdani hür bir kabulü içerir. Hiçbir baskı ve şiddeti kabul etmez. İnanç özgürlüğü temel hak ve özgürlüklerden birini teşkil eder. İnanmak, bir hak olduğu gibi, inanmamakta bir haktır. Kur'an'ın ortaya koyduğu ilkeler ve Hz. Muhammed'in uygulamaları, İslam'ın temel inanç özgürlüğü ilkelerini yansıtır.

THE VALUABLE PERCEPTION OF IMAN AND BASIS OF BELIEF IN ISLAM

The word of iman means "to trust, to confirm, to accept, to be trust worthy, trust worthy". Iman means to confirm the clear and precisesentences that to be sent to Muhammad the Prophet of by Allah Almighty and tobelieve in them to be true and correct. Iman is at the fore front of the most effective instincts on human behavior/ethics. Iman includes an act of all personality and a free conscience. He does not accept any pressure orviolence. Freedom of belief is one of fundamental rights and freedoms. Believing is, like a right, a right not tobelieve. The principles that revealed by the Qur'an and the practices of Muhammad reflect the basic Islamicprinciples of freedom of belief.

___

Abduh, Muhammed, (1986),"Risâletü’t-tevhîd", nşr.:Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut.

Abdulbâkî, Muhammed Fuad, (1408/1988), "Mu'cemu'l-Mufehres", Daru'l-Hadis, Kahire.

Akbulut, Ahmet, (2015),"Sahabe Dönemi İktidar Kavgası", Otto Yay. 1.baskı, Ankara.

Altuntaş, Halil, (2012),"İslam'da Din Hürriyetinin Temelleri", DİB Yay. Ankara.

Amidî, Seyfeddîn "el-İhkâmfî Usûli'l-Ahkâm", Beyrut, tsz.

-(2002)"Ebkâru'l-Efkâr fî Usûli'd-Dîn", (neşr: Ahmed Muhammed el-Mehdi), Kahire.

Ardoğan, Recep, (2013),"Kur’an Açısından Din Özgürlüğünün Temelleri "İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sayı, 21.

"Kelâmî Açıdan İmanın Mahiyeti ve Din Özgürlüğünün Muhtevası"(2005), Diyanet İlmi Dergi, Ankara, cilt 41, sayı 1.

Ateş, Süleyman, (l988),"Yüce Kur'an'ın Çağdaş Tefsiri", İstanbul.

Azimli, Mehmet,(2010),"Siyeri Farklı Okumak", Ankara Okulu Yay. 4. baskı Ankara.

el-Bağdadi, Ebu Mansur Abdulkahir, (1991),(el-Fark Beyne'l-Fırak) "Mezhepler Arasındaki Farklar", TDV Yay. çev. Ethem Ruhi Fığlalı, Ankara,

Bakillâni, Kadı Ebubekir Muhammed b. Tayyib,( 1987)"Temhid", (neşr: İmaduddinAhmed Haydar), Beyrut.

Belazuri, Ahmed b. Yahya b. Cabir, (1936),"Ensabu'l-Eşraf ", Editedby, S.D.F. Goitein, Jaruselam.

Buhari, (1981), Çağrı Yayınları, İstanbul.

Cabiri, M. Abid, (1991) ,"Tekvînu'l-Akli'l-Arabî", Beyrut.

Dağcı, Şamil, "İslam Hukukunda Suçlar ve Cezalar ile İlgili Özel Hükümler", Basılmamış çalışma.

Demir, Ömer, (2013),"Kur'an Kavramları Bağlamında Yaşam Boyu Salih Amel", Araştırma Yay. Ankara.

EbûHanîfe, (2010)"el-Alimve’l-Mute’allim,(İmam-ı Azamın Beş Eseri içerisinde)," Çev. Mustafa Öz., Marmara Ü. İlahiyat Fak. Vakfı Yay. 6. baskı, İstanbul.

-"el-Fıkhu`l-Ekber",(1992)İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, (çev. Mustafa Öz), İstanbul.

Eroğlu, Muhammed, (1991),"Ashabu'l-Uhdûd", Diyanet İslâm Ansikdopedisi (DİA), İst. III/471.

el-Eş’arî, Ebu’l-Hasen Ali b. İsmail, (1980), "KitâbuMakâlât’il-İslâmiyyîn ve İhtilâfu’l-Musallîn",(tas. HelmutRıtter)." Daru’n-Neşr, Wiesbaden.

Fayda, Mustafa, (1975),"Hz. Muhammed'in Necranlı Hıristiyanlarla Görüşmesi ve Mübahele", Ank. Üniv. İlahiyat Fak. İslami İlimler Enstitü Dergisi II.

Fazlurrahman, (2000),"İslami Yenilenme", çev. Adil Çiftçi, 2. baskı, Ankara Okulu Yay. Ankara.

Fığlalı, Ethem Ruhi, (1991), "Çağımızda İtikadi İslam Mezhepleri", Selçuk Yay. 5.baskı Ankara.

-,(1975) "Hariciliğin Doğuşuna Tesir Eden Bazı Sebepler", AÜİFD, XX, Ankara.

Fîrûzâbâdî, Mecduddin Muhammed b. Yakûb, (1986), "el-Kamûsu’l-Muhît", Beyrut.

el-Gazzâlî, Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed, (2014),"Faysalü't-Tefrika Beyne'lİslam ve'z-Zendekâ, İmân Kitabı", Ayhan Ak, 2.baskı İstanbul.

Güler, İlhami, (2002), "el-Hakk Kavramının Kur'an'daki Dini-Ahlaki İçeriğinin Tahlili" , AÜİFD, cilt XLIII, sayı 2.

Hamidullah, Muhammed, (1993), "İslam Peygamberi ", çev. Salih Tuğ, İstanbul.

"Kitabu'l-İktisadfi'l-İtikad", (1409/1988), Daru'l-Kütübi'l-İmiyye, Beyrut.

İbnAbdirrabih, Ahmed b. Muhammed b. Abdirrahim, (1952)."Kitabuİkdü'l-Ferîd el- Endelusî", I-VII, Kahire.

İbnu'l-Esir, Ebu'l-HasenİzzüddînAlî b. Muhammed b. Muhammed eş-Şeybânî el- Cezerî, (1995),"el-Kamil fi't-Tarih", Beyrut.

- , (1970)."Üsdü'I-Ğabe fi Marüeti's-Sahabe",I/346-347, 1-7, Kahire.

İbn Haldun, Abdurrahman Ebu ZeydVeliyuddin Maliki, (2012),"MakaddimeI-II, " , Hazırlayan: Süleyman Uludağ, Dergah Yayınları, 8.Baskı İst.

İbn Hazm, Ebū Muhammed Ali bin Ahmed bin Saîd, "el-Faslfi’l Milel ve ‘l Ehva ve’n Nihal", Daru'l-Cil Beyrut tsz.

İbn Hişam, Ebu Muhammed Abdulmelik(2014),"İslam Tarihi Siret-i İbnHişam", (es- Siretu'n-Nebeviyye), Tercüme: Abdulvahhap Öztürk, Kahraman Yay., İstanbul, I-IV.

"es-Siyretu’n-Nebeviyye",(1996), (thk.Cemal Sabit, Muhammed Mahmud, Seyyid İbrahim), I-V, Daru’l-Hadis, Kahire.

-,(1974)"es-Siretü'n-Nebeviyye", Kahire.

- , (1955)"es-Siretü'n-Nebeviyye", Kahire.

- İbn Kesir, Ebu'l-Fidaİsmail b. Ömer, (1351/1932),"el-Bidayeve'n-Nihaye", Mısır.

İbnManzûr, Ebul-FadlCemaluddin Muhammed Mükerrem, "Lisanu’l-Arab", Beyrut, Tsz.

-"Lisanu’l-Arab", Beyrut 1970.

İbnRüşd, Ebu'l-Velîd Muhammed b. Ahmed, (1985),"Bidayetü'l- MüctehidveNihâyetü'l-Muktesid, Elif Ofset tesisleri",İst.

- (1981)"Bidayetü'l-Müctehid", Kahire.

İbnSa'd, Ebu Abdullah Muhammed, (1377-80/1957-60), "et-Tabakatu'l-Kubra", I-VII, Beyrut.

İbnTeymiyye, (1417), "es-Sârimu'I-Meslûl ala Şâtimi'r-Rasûl", 1-3, Beyrut.

Îcî, Adududdin Abdurrahman, (1997) "Mevâkıf",(Seyyid Şerif Cürcani Şerhi ile birlikte neşr. Abdurrahman Umeyra), Daru'l-Ceyl, Beyrut.

İsfehânî, Rağıb,(1426/2005),"el-Müfredat fî ğarîbi'l-Kur'ân," Daru'l-Ma'rife, Beyrut.

İzutsu, Toshihik, "Kur'an'da Dini ve Ahlaki Kavramlar", çev. Selahattin Ayaz, İst. tsz.

Kadı Abdulcebbar,( 1996)"ŞerhuUsûli`l-Hamse",(neşr. Abdulkerim Osman), Kahire.

Köse, S. (2003). İslam Hukuku Açısından Din ve Vicdan Hürriyeti, İstanbul.

Locke, J. (2012). Hoşörü Üstüne Bir Mektup, çev. Melih Yürüşen, Liberte Yayınları. 5.baskı, Ankara.

- Mâturîdî, EbûMansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd, (2010), "Kitabu’tTevhid", Beyrut.

Mutçalı, S. (1995). Arapça-Türkçe Sözlük, Dağarcık Yay. İst.

-Nigel,A.(2012). Özgür Toplumun İlkeleri, Çev. C. Madenci, Liberte Yayınları, 3. Baskı, Ankara.

Nesefî, Ebu’l-Mu’înMeymûn b. Muhammed, (2004),"Tabsıratu’l-Edille fî Usûli’d- Dîn", Ankara.

- en-Neysabüri, el-Hakim, (1977),"MarifetuUlümi'I-Hadis", Medine.

-Özden, M.(2011). Kur'an'a Göre İnanma Hürriyeti, Araştırma Yay. Ankara.

-Pezdevî, Muhammed bin Muhammed bin Abdülkerîm (1980),"Ehl-i Sünnet Akaidi", çev. Şerafettin Gölcük, Kayıhan Yay. İst.

Ringgren, H.(1921).TheCoceptofFaith in The Koran, ORİENS, Leiden.

Selçuk, M.(1999). Teorik ve Pratik Açmazları ile Kültürel Miras Öğretimini Sorgulayan Bir Deneme, AÜFD, Cumhuriyetin 75.Yılı Özel Sayısı.

Sülün, M. (2015). Kur'an-ı Kerim Açısından İman Amel İlişkisi, Ensar Yay. 3.Baskı, İstanbul.

Şakir, M. (1985). et-Tarihu’l-İslami, I-IX, el-Mektebetu’l-İslami, Beyrut.

Şen, Z. (2014). Kur'an'ı Kerim'in İnsana Sunduğu Haklar, Ekev Akademi Dergi, 18(59).

-Şehristani, Ebu'l-Feth Muhammed b. Abdulkerim, b. EbiBekrAhmed, (1961), "el- Milel ve'n-Nihal", I-II, nşr. M.Seyyid Geylani, Kahire.

- , "el-Milelel ve'n-Nihal",(1406/1986), DaruSa'b, Beyrut.

- et-Taberi, Ebu Cafer Muhammed İbnCerir, (1357/1939), "Tarihu'l-Ümemve'l- Muluk", Kahire.

-,1407,"Tarihu'l-Ümem ve'l-Muluk", 1-5, Beyrut.

-,(1405/1984)"Camiu'l-Beyân an Te'vîli'l-Ku'an",Daru'l-Fikr, Beyrut.

-Tannenbaum, Donald G., D. Schultz,(2015). Siyasi Düşünceler Tarihi Filozoflar ve Fikirleri, Çev. Fatih Demirci, Liberte Yayınları, 9. Baskı, Ankara.

Topaloğlu, Bekir; Çelebi, İlyas (2010). Kelam Terimleri Sözlüğü, İsam Yay. İst.

Tillich, P.(2000). İmanın Dinamikleri, çev. FahrullahTerkan, Salih Özer, Ankara Okulu Yay. 1. baskı, Ankara.

Tuğ, S.(1962). Hamidullah, İslamın Hukuk İlmine Yardımları, çev. S. Tuğ.

Turan, A.S. (1996). Arap Edebiyatı Tarihi, Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul.

Ülken, H.Z. (1967). Eğitim Felsefesi, MEB Yay. İstanbul.

Ünal, İ.H. (2005). İslam'da Din Özgürlüğü ve İlk Uygulamalar, İslami Araştırmalar Dergisi, 18(3).

Yavuz, Y.V.(1994). İslam'da Düşünce ve İnanç Özgürlüğü, İstanbul.

Yıldız, M. (2002). Alternatif İnsan Hakları Kuramı, İstanbul.

Wellhausen , J. (1958),"el-Havaricve'ş-Şia", Arapçaya çev. A. Bedevi, Kahire.