16. YÜZYILDAN 18. YÜZYILIN ORTALARINA KADAR MARAŞ’TA EL SANATLARININ GELİŞMESİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Öz Bir toplumun yaşam kültürünü kolaylaştıran ve  üretime yönelik uğraş alanlarının   başında gelen el sanatları; insanların ihtiyaçları doğrultusunda  aktarımlar yoluyla çeşitlenerek, günümüze kadar gelişmiştir.  Türk el sanatları  Anadolu’da hakimiyet kuran devletlerin kültürel birikimlerini  Osmanlıya taşıyarak zenginleşmiştir. Bu yapı  içinde birçok medeniyetin izlerinin görüldüğü,  topraklarında devletlerin hüküm  sürdüğü Maraş  coğrafi-tarihi  özelikleri ve kültürel mirası,  hammadde imkanları, mesleki kuruluşları ile   el sanatlarının merkezlerinden biri olmuştur. Osmanlı döneminde   Maraş’ta   külekçilik, saraççılık, kalaycılık, oymacılık, tarakçılık, dokumacılık, bakırcılık, tenekecilik, dericilik, keçecilik gibi birçok alanda el sanatı faaliyeti sürdürülmüştür. Araştırma ile bu kadar geniş alanda ve çeşitlilikteki el sanatlarının Osmanlı dönemi Maraş’ında; gelişimine   etki eden faktörler üzerinde durulması amaçlanmıştır.

___

KAYNAKÇA

ARIKAN M, (2003), “Osmanlıdan Günümüze Kahramanmaraş Ekonomisi Ve Ahilik”, Kasiad, Kahramanmaraş

ARLI M, (1981), “El Sanatlarının Gerileme Kaybolma, Ve Üretim Biçimlerinin Değişme Nedenleri İle Gelişme Ve Yaşatılmasına İlişkin Öneriler”, 1. Ulusal El Sanatları Sempozyumu, Dokuz Eylül Üniv., Yayınları, İzmir

ATALAY B, (1973), Maraş Tarihi Ve Coğrafyası Üzerine, İstanbul

AYGAN, H, (2009), “1901-1903 Yılları Arasında Maraş Sancağı”, Maraş Tarihi Ve Sanatı Üzerine, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, Kahramanmaraş

AYGAN H, (1995), 235 Nolu Maraş Şerriye Sicili, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Yüksek Lisan Tezi, Kahramanmaraş

BAKYRAKTAR H, (2004), 19. Yüzüyıl Halep Vilayetinin İtisadi Vaziyeti, Fırat Üniversitesi, Elazığ

Bedirhan Y, (2004), “Alaüddevle Döneminde Maraş’ın Sosyal Ekonomik Ve Kültürel Durumu” 1. Kahramanmaraş Sempozyumu, 6-8 Mayıs, Kahramanmaraş BERKES N, (1970), 100 Soruda Türkiye İktisat Tarihi, 2. Cilt, İstanbul

BEYAZIT Bekir S, (2008), Aşiretlerin İskânları, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş

BÜYÜKÇAPAR S, (1995), Kahramanmaraş’ta El Sanatları, Kahramanmaraş Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Ana dalı, Kahramanmaraş

C.K.Yaşar A, (1942), Araştırmacı Yazar (Emekli Öğretmen)

CEYLAN H, (2008), “Ahilerin Türkiye Selçukluları Ve Beylikleri Dönemi Türk Devlet Ve Toplum Hayatında Oynadıkları Roller”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, Ankara

CUİNET V, (2009) , “Asya Türkiye’sinde Maraş Sancağı, Seyahatname”, Tarih Coğrafya Kitaplarında Göre Maraş, Haz. Serdar Yakar, Yaşar Alparslan, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş

DAĞTAŞ L, (2007), Anadolu’da Dericilik, Dönence yayınları, İstanbul

DEDEOĞLU M,(1997), Kahramanmaraş Ekonomisi, Lazer Ofset, Ankara

DOĞAN A, (1999), “ XIX Yüzyılın İkinci Yarısında Maraş”, Selçuk Üniv. Sosyal Bilimler Ensts. Doktora Tezi, Konya

ELDEM V, (1994), Osmanlı İmparatorluğunun İktisadi Şartları Hakkında Bir Tetkik, TTK Yay, Ankara

ELHALEBİ Kamil E, (2009), “Haleb’de Maraş”, Tarih Coğrafya Kitaplarında Gör Maraş, Haz. Serdar Yakar Yaşar Alparslan, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş

EMİRMAHMUTOĞLU S, (1946), Maraşı Sevenler Ve Güzelleştirme Derneği Yayınları, Ankara EYİCİL A, (2001), “ Kahramanmaraş İlinin Tarihçesi”, Ben Maraş’ı Böyle Gördüm, Yusuf Basımevi, Ankara

GÖKHAN İ, (2003), “Kayseri Ve Yöresinde Dulkadir Beyliği Hakimiyeti Ve Eserleri” 4. Kayseri Yöresi Tarih Sempozyumu Bildirileri, Kayseri GÖKHAN İ, (2001), Başlangıçtan Günümüze Maraş Tarihi, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş

GÜNAY N, (2007) Maraş’ta Ermeniler ve Zeytun İsyanları, IQ Kültür Sanat Yayıncılık İstanbul

GÜNDÜZ T, vd, (2001), Kahramanmaraş DİA, C.24, TDY, İstanbul

GÜRBÜZ M, (2002), Kahramanmaraş merkez ilçenin beşeri ve iktisadi coğrafyası, Kahramanmaraş Valiliği Yayınları, Kahramanmaraş

İŞ BANKASI, KÜLTÜR SANAT DERGİSİ, (1991), Kahramanmaraş Özel Sayısı, Yıl 3, Sayı 10, Haziran, İstanbul

KAHRAMANMARAŞ İLİ ÇEVRE DURUM RAPORU, (2004), Kahramanmaraş Valiliği İl Çevre Ve Orman Müdürlüğü, Kahramanmaraş

KAPLAN K, (2004), Türkiye’de Kuyumculuk Ve Altın,İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul

KARABEKİROĞLU, Ş, (2008), Maraş’ın Yeniden Doğuşu, Fa Ajans, Kahramanmaraş

KARPUZ Emine, (2006), “Anadolu’da Kullanılan Bakır Kaplar Ve Osmanlı Dönemi Örnekleri”, Türkler Ansiklopedisi, Ankara

KOÇ Kemalettin, (2009), “Tarih Boyunca Maraş Şehrinin Gelişmesini Etkileyen Faktörler”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 21/

KUŞOĞLU M. Z , (1994), Dünkü Sanatımız Kültürümüz, İstanbul Ötüken Yayınları, İstanbul

MAHMUTOĞLU Saim E, (1963), “Bedestenler Şehri Maraş”, Türkiye Turizm Mecmuası, Sayı, 14, C.2, Ankara

MEYDAN LAROUSSE, (1992), Sabah Yayınları, C.6 İstanbul

ONAR E, (1984), Halk Kültürümüz, Mevsim yay., İstanbul

ONUK T, - Akpınarlı F, (2005), “Cumhuriyetten Günümüze El Sanatlarının Doğuşu, Gelişimi, Sosyal Kültürel Eğitim Ve Ekonomik, İlişkileri Bakımından Bugünkü Durumu Ve Geleceği”, El Sanatları, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Cilt 13, Ankara

ÖĞÜLMÜŞ S, (1995), “Kültür Ve Kişilik Üzerine” Sütçü İmam Dergisi, Sayı 6, Ankara

ÖNSOY R, (1988), Tanzimat Dönemi Osmanlı Sanayi Ve Sanayileşme Politikası, Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara

ÖZKARCI M, (2007), Türk Kültür Varlıkları Envanteri Kahramanmaraş 46, C:1, Türk Tarih Kurumu Yayınları Ankara

ÖZDEMİR A, (1995), “Yaşayan Maraş”, Teknik Eleman, Sayı 6, Kahramanmaraş

ÖZÖNDER H, (1993), “Türk El Sanatlarında Maraş’ın Yeri”, Madalyalı Tek şehir Kahramanmaraş Dergisi,Yıl 10, Sayı 10, Kahramanmaraş

SAMİ Ş, (1316), Kamus-Ul Alam, İstanbul Mihran Matbaası, İstanbul

SANTUR A, (2008) “Açık Hava Müzeleri İçerisinde Ahilik Ve Esnaf Kültürü”, C.2, Uluslar Arası Ahilik Sempozyumu Bildirileri

SOLAK İ, (2008), “16.Yüzyılda Maraş Şehri”, Maraş Tarihi Ve Sanatı Üzerine, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, Kahramanmaraş

SÖYLEMEZ F, (2009), “18. Ve 19. Y.Y.da Maraş’ta Türkmen Aşiretleri” Maraş Tarihi Ve Sanatı Üzerine, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, Kahramanmaraş

SÜMER F, (1983), “Türklerde Atçılık Ve Binicilik” Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı 24, İstanbul

TANKUT, Hasan R, (2008), Maraş Yollarında, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş

TEKİN Z, (1994), ”Deri” DİA,, C.9, İstanbulYAZICIOĞLU Y, ve Diğerleri, (1997), “Keçeden Yapılan El Sanatı Ürünlerinin Çağdaş Bir Yorumla Uyarlanması”, Türkiye’de El Sanatları Geleneği Ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri Sempozyumu, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara

Yeni Bir Yılın Eşiğinde Kahramanmaraş’ın Sosyo Ekonomik Yapısı, (2001), Kahramanmaraş Sanayi Ve Ticaret Odası, Kahramanmaraş YİĞİT A, (2006), Kültürel Değişim, Selamet Yayınları, İstanbul, 1984 Kahramanmaraş İli Çevre Durum Raporu, Kahramanmaraş Valiliği İl Çevre Ve Orman Müdürlüğü, Kahramanmaraş

YİNANÇ R, - Eli büyük M, (1989), Maraş Tahrir Defterleri, Ankara,

YURT ANSİKLOPEDİSİ, (1982), 5665-5666) (1982), “K. Maraş”, Cilt: VIII, İstanbul: Anadolu Yayınları İstanbul